 |
| Η φωτογραφία είναι του Αρχαιολόγου Φερδινάνδου Νωκ και προέρχεται από την βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Κολωνίας, τραβηγμένη στα 1900. Ο κάμπος της Αλυζίας με τον Πύργο. Η φωτογραφία παραχωρημένη από την σελίδα λαογραφίας στο Facebook, Βασιλόπουλο Ξηρομέρου (δείτε εδώ). |
Το κείμενο που ακολουθεί είναι απόσπασμα από το Ημερολόγιο του Βρετανού πολιτικού και συγγραφέα David Urquart (1805–1877), το οποίο ως βιβλίο, δημοσιευμένο το 1839, φέρει τον τίτλο: Το πνεύμα της Ανατολής: Ταξίδια δια μέσου της Ρούμελης (Spiri of the East: Travels through Roumeli). Η παρούσα μετάφραση έγινε από τη γερμανική μετάφραση του πρωτοτύπου, επειδή αυτή μου ήταν προσιτή στη Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Γοττίγγης (Göttingen).Την υπόδειξη της ύπαρξης αυτού του κειμένου οφείλω στην παλαιότερη φοιτήτρια, μαθήτρια μας, Γερμανίδα κλασσική φιλόλογο και γνώστρια της Νεοελληνικής Φρειδερίκη Γεντς (Friederike Jentsch), την οποία ευχαριστώ και από τη θέση αυτή.
Ο David Urquart ερχόμενος από τον Αετό, πορεύεται, όπως λέει, για την Αλυζία. Το περίεργο είναι, πως αναφέρει, ότι μία ώρα μετά τον Αετό έφθασε σε ένα, "σημαντικό χωριό άλλοτε, το Ζένκι" – πρόκειται προφανώς για τη Ζάβιτσα, αφού από εκεί κατηφορίζει ανάμεσα από τον Πύργο και το Καστρί προς την πεδιάδα του Μύτικα, όπως γράφει. Ας αφήσουμε όμως τον ίδιο, να μας περιγράψει την πορεία του και τα βιώματά του καθ᾽ οδόν:
«Από τον Αετό, προχωρώντας μία ώρα προς Βορράν, ανεβήκαμε στο Ζένκι, ένα σημαντικό χωριό άλλοτε. Μία ώρα αργότερα φθάσαμε σε μια χαράδρα, μέσα στην οποία ένα ποτάμι, που κατεβαίνει από το Ζένκι, διακόπτει τον δρόμο προς την πεδιάδα του Μύτικα. Στο ύψος αυτής της χαράδρας, επάνω από τον δρόμο, υψώνεται ένας σχεδόν ανέπαφος μικρός και ωραίος ελληνικός πύργος, τετράγωνος με διαστάσεις δεκαπέντε επί δεκαπέντε πόδες και είκοσι ύψος· ο τοίχος έχει μόνον ενάμισυ πόδα πάχος και οι πολεμίστρες στην εξωτερική πλευρά έχουν διαστάσεις τρεις πόδες επί δέκα εκατοστά περίπου (σημείωση: ένας πόδας αντιστοιχεί περίπου σε τριάντα εκατοστά του μέτρου).
Κατεβαίνοντας, παρατηρήσαμε ερείπια αριστερά σε ένα από τα βουνά της οροσειράς, μέσω της οποίας είχαμε έλθει. (...) Ο σύντροφός μου ανέβηκε στον λόφο και εγώ πήρα τον δρόμο μέσω της πεδιάδας του Μύτικα προς τα ερείπια της αρχαίας Αλυζίας στο βόρειο άκρο της.
Το ερείπιο στον λόφο είναι κυκλώπειο, χωρίς πύργους· έχει δύο πύλες οι οποίες σχηματίζονται από μια οριζόντια σκεπή επάνω σε δύο οριζόντια στηρίγματα· στους βραχίονες είναι μια στέρνα. Εκεί βρίσκονται λαξευμένοι στον ασβεστόλιθο δύο πολύ ανεπεξέργαστα και πολύ αλλοιωμένα ανάγλυφα. Το ένα παριστάνει δύο μορφές καθιστές με ένα φίδι ανάμεσά τους· το άλλο ένα γυμνό πολεμιστή, που κρατά ακόντιο, και μια γυναίκα ντυμένη, που στέκεται δίπλα του.
Η πεδιάδα του Μύτικα είναι μια τριγωνική έκταση. Η παραλία είναι η βάση, δύο σειρές υψηλών και απότομων βουνών σχηματίζουν τις πλευρές και εγγίζουν τα πέρα από αυτές κείμενα υψίπεδα. Μπροστά από την πεδιάδα, σε απόσταση ενός-δύο μιλίων, αναδύεται από τη θάλασσα το νησί Κάλαμος. Τα βουνά είναι από ασβεστόλιθο. Η πεδιάδα είναι από πηλό και από την έλλειψη καλλιέργειας προς την παραλία είναι ελώδης. Το ποτάμι του Βάρνακα κοντά στη γωνία της πεδιάδας άνοιξε μια θαυμάσια διέξοδο δια μέσου του ασβεστόλιθου και εκεί περιορισμένο μέσω ενός φράγματος στη χαράδρα, συσσωρεύει τα νερά για την άρδευση της πεδιάδας. Μιλάω βέβαια για ό,τι ήταν όχι για ό,τι είναι. Αυτό το φράγμα είναι το ίχνος της αρχαιότητας, το οποίο μου άρεσε περισσότερο από όλα στην Ακαρνανία. Εδώ εφαρμόσθηκαν κυκλώπειες εργασίες και ελληνική αρχιτεκτονική για έναν ωφέλιμο σκοπό και παραμένουν ακόμη και σήμερα ωφέλιμες και διδακτικές. Η ανακάλυψη αυτού του ερειπίου ξύπνησε μέσα μου ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον γι᾽αυτή την πόλη, την Αλυζία, και για τα αντικείμενα, που είναι συνδεδεμένα με αυτήν.Έκανα τη σκέψη, ότι το προστατευτικό βραχώδες της τοίχωμα τη χωρίζει από την καταστροφική γειτνίαση των Αιτωλών, η μικρή της λίμνη εξασφαλίζει στο έδαφος πλούσια καρποφορία, το ασφαλές λιμάνι της έφερνε εμπόριο στις ακτές της, και πίστεψα, ότι το ειρηνικό, πνευματικό και δημιουργικό τμήμα της μορφωμένης Ελλάδας απολάμβανε σε όχι άδοξη ειρήνη και όχι άνανδρη εκλέπτυνση τον πλούτο αυτού του εξαίσιου τόπου και την ασφάλεια αυτής ως ευνοημένης θέσης.
Η Αλυζία είχε στην κατοχή της μεταξύ μερικών άλλων δημιουργημάτων των εμπνεύσεων της αττικής Μούσας της γλυπτικής, τους άθλους του Ηρακλή από τη σμίλη του Λυσίππου. Άκουσα από τους χωρικούς, ότι ανάμεσα από τις καλύβες τους βρίσκονται πολλές επιγραφές, αλλά εγώ μπόρεσα να ανακαλύψω μόνο δύο. Τα τείχη είναι σε άριστο ελληνικό ρυθμό και πιθανόν, από όλες αυτές τις πόλεις η Αλυζία να είναι η πλέον άξια για ανασκαφή και έρευνα.
Η αναστάτωση, που προξενούσε παντού η άφιξη των Ευρωπαίων, εδώ ήταν ιδιαίτερα έντονη. Με περιτριγύρισαν ρωτώντας φοβισμένοι, πού θα ήταν πραγματικά τα σύνορα και, όταν τους είπα, ότι θα είναι έξω μακριά, φάνηκαν σαν άνθρωποι που άκουσαν τη θανατική τους καταδίκη. Ένα όμορφο, συνετό αγόρι, σίγουρα όχι μεγαλύτερο από δέκα χρονών, που με είχε ξεναγήσει μια ώρα ανάμεσα στα ερείπια, φώναξε: "Δεν θα αφήσουμε ποτέ τους Τούρκους να ξανάρθουν!" "Θέλεις να τους εμποδίσεις μικρέ;", ρώτησα εγώ. Με μια ματιά και μια στάση γεμάτη αγανάκτηση απάντησε: "Μπορεί να γελάτε, αλλά οι Τούρκοι δεν θα πιάσουν ζωντανό μήτε μικρό παιδί". Και συγχρόνως έδειξε ένα κορίτσι, που ήταν μεγαλύτερο από αυτόν τον ίδιο, και είπε: "Καλύτερα θα σκότωνα την αδελφή μου, παρά να γίνει πάλι σκλάβα".
Μια ώρα πριν από τη δύση του ηλίου εγκαταλείψαμε την Κανδήλα, για να πάμε στη Βόνιτσα.»
-------------------------
Πηγή: www.biblionet.gr [online] available from: <http://www.biblionet.gr/author/52725/%CE%A0%CE%B1%CF%81%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B5%CF%85%CE%AE_%CE%A3%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%81%CE%AC_-_%CE%9B%CF%8D%CF%84%CF%81%CE%B1> [acceced May 2020].
* Η συμπατριώτισσα μας με καταγωγή από την Κανδήλα Ξηρομέρου Παρασκευή Σιδερά - Λύτρα, σπούδασε στη Ράλλειο Παιδαγωγική Ακαδημία και μετεκπαιδεύτηκε στο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαιδεύσεως. Σπούδασε κατόπιν στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Γοττίγγης Κλασσική Φιλολογία, Παιδαγωγική και Ψυχολογία.
Δίδαξε σε σχολεία στην Ελλάδα και στη Γερμανία και τελευταία Νεοελληνική Γλώσσα ως εντεταλμένη στο Πανεπιστήμιο της Γοττίγγης.
Έχει δημοσιεύσει σε περιοδικά άρθρα και βιβλιοκρισίες και έχει μεταφράσει θεωρητικά και λογοτεχνικά έργα από τα Γερμανικά στα Ελληνικά και αντιστρόφως.
Κάτοχος του κρατικού βραβείου μετάφρασης έργου ελληνικής λογοτεχνίας σε ξένη γλώσσα 2007.
Συμμετοχή σε συλλογικά έργα.
(2004) Επετηρίς Εταιρίας Λευκαδικών Μελετών Θ΄, Εταιρεία Λευκαδικών Μελετών
Μεταφράσεις.
(2016) Andreas - Salomé, Lou, 1861-1937, Ράινερ Μαρία Ρίλκε, Εκδόσεις Κυριακίδη ΙΚΕ.
(2015) Andreas - Salomé, Lou, 1861-1937, Το ευχαριστώ μου στον Φρόυντ, Εκδόσεις Κυριακίδη ΙΚΕ.
(2014) Ellissen, Adolf, Περίπατος στην αρχαία Αθήνα, Hellasproducts / Griechenland Zeitung [μετάφραση, επιμέλεια.
(2013) Σιδεράς, Άγις, Απόλυτη και υπαρξιακή ποίηση, Κυριακίδη Αφοί.
(2013) Andreas - Salomé, Lou, 1861-1937, Ο Φρήντριχ Νίτσε μέσα από τα έργα του, Εκδόσεις Παπαζήση.
(2012) Andreas - Salomé, Lou, 1861-1937, Θρησκεία και πολιτισμός, Κυριακίδη Αφοί.
(2012) Andreas - Salomé, Lou, 1861-1937, Περί έρωτος, Οδός Πανός.
(2012) Andreas - Salomé, Lou, 1861-1937, Ράινερ Μαρία Ρίλκε, Κυριακίδη Αφοί.
(2009) Βιζυηνός, Γεώργιος Μ., 1849-1896, Το παιδικό παιχνίδι σε σχέση με την ψυχολογία και την παιδαγωγική, Κυριακίδη Αφοί [μετάφραση, επιμέλεια].
(2004) Καραθεοδωρή, Κωνσταντίνος, 1873-1950, Κωνσταντίνου Καραθεοδωρή 50 επιστολές προς συναδέλφους του στη Γοτίγγη (Göttigen), Ζήτη.
(2004) Kant, Immanuel, 1724-1804, Περί παιδαγωγικής, Κυριακίδη Αφοί.
Ο Βρετανός πολιτικός και συγγραφέας David Urquart εν έτη 1830 βλέπει αυτό δεν έχουμε δει τα επόμενα 200 περίπου χρόνια εμείς οι χιλιάδες Αλυζαίοι (Κανδηλιώτες, Μυτικιώτες, Βαρνακιώτες, Αρχοντοχωρίτες, Παναγουλιώτες...). Βλέπει πώς η περιοχή μπορεί να αξιοποιηθεί με την κατασκευή ενός φράγματος για την άρδευση του κάμπου (όπως στα αρχαία χρόνια) και την ύδρευση των χωριών (όπως με το ρωμαϊκό υδραγωγείο...), την ανάδειξη του τεράστιου πολιτιστικού πλούτου της περιοχής (τετράγωνος ελληνιστικός πύργος, καλλιτεχνήματα του Λυσίππου στο Καστρί, κυκλώπεια τείχη στην Κανδήλα, επιγραφές....), την προβολή της αρχαίας Αλυζίας αφού είναι η καλύτερη " πιθανόν, από όλες τις πόλεις -της Ακαρνανίας- και γιατί "εδώ εφαρμόσθηκαν κυκλώπειες εργασίες και ελληνική αρχιτεκτονική για έναν ωφέλιμο σκοπό και παραμένουν ακόμη και σήμερα ωφέλιμες και διδακτικές". Επίσης, στο τέλος της καθ' όλα εξαίρετης περιγραφής του ο David Urquart μας λέει πως η αρχαία πόλη Αλυζία "είναι άξια για ανασκαφή"!!! Πέρασαν, λοιπόν 200 χρόνια από τότε και οι επισημάνσεις-προτάσεις-ιδέες του συμπαθητικού αυτού πολιτικού-συγγραφέα παραμένουν ακόμη στα προγράμματα των κατά καιρούς μη συμπαθητικών "πολιτικών περιηγητών" (τοπικών, δημοτικών, περιφερειακών και κομματικών) και όνειρο των ανυποψίαστων ψηφοφόρων. Επί τη ευκαιρία να ευχαριστήσω θερμά την κ. Παρασκευή Σιδερά-Λύτρα για τις γνώσεις που µας προσέφερε σχετικά µε την πλούσια ιστορία του τόπου μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήπριν 15 σχεδον χρονια δουλευα με τον πατερα μου σε ενα σπιτι οικοδομη και εκεινη την ημερα ανοιγαμε τρυπα για την αποχετευση εκει μεσα καθως σκαλιζαμε ειχαμε βρει παρα πολλα πυλινα αγγεια αλλα σπασμενα με ζωγραφιες αλλα σχεδον ολοκληρα,σαν παιδακι που ημουν μου εκανε μεγαλη εντυπωση λεω στον πατερα μου κατι πρεπει να κανουμε και μου λεει πηγαινε στην τοτε διοικηση του δημου και αναφερε το,η απαντηση τους ηταν τραγικη...ριξτα μεσα παιδι μου μου ειπαν γιατι αν κανπυμε πως λεμε κατι θα σκαψουν ολο το χωριο..!Απο κει και περα τι περιμενεις,εμεις τα ριξαμε μεσα χτισαμε την οικοδομη αλλα απο τοτε δεν παυω να λεω σε ολους πως σε εκεινο το σημειο κατι υπαρχει ...
Διαγραφή