Έφυγε ένας μεγάλος Έλληνας.

Ο Παρασκευάς Τσαουσέλος με την κόρη του Νταϊάνα.

Του Βασίλη Μουρκούση.

Πριν από λίγες μέρες έφυγε από κοντά μας ο Παρασκευάς Τσαουσέλος. Γεννήθηκε στην Κανδήλα το 1935, ήταν γιός του Μιλτιάδη Τσαουσέλου και της Βασιλικής Διονυσίου από την Μπαμπίνη.

Το θεωρώ μεγάλη τιμή ότι τα τελευταία τριάντα χρόνια, υπήρξα επιστήθιος φίλος του και είχαμε τακτική επαφή. ‘Όταν έρχονταν στην Ελλάδα, πάντα είχαμε δύο και τρείς συναντήσεις.

Αντί μνημόσυνου, σήμερα θα σας παρουσιάσω την ομιλία που έγινε το 2008 στο συνέδριο της Ένωσης Κανδηλιωτών (Περιβάλλον - Πολιτισμός - Ανάπτυξη), που τίμησε με πλακέτα τον Παρασκευά για τις διακρίσεις του και την προσφορά του στο χωριό μας, από το άλλο μεγάλο τέκνο της Κανδήλας, τον καθηγητή Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γοττίγγης (Γερμανία), Αλέξανδρο Σιδερά, που και αυτός έφυγε προ διετίας από κοντά μας.

----------------------------------

Ο Αλέξανδρος Σιδεράς.

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι αγαπητοί συγχωριανοί.

Η επαινετική πρωτοβουλία της Ένωσης Κανδηλιωτών, που για δεύτερη φορά προσφέρει εφέτος στο χωριό μας ένα συνέδριο ιστορικού και πολιτισμικού περιεχομένου, να τιμάει τη μνήμη μη αποθανόντων διακεκριμένων προσώπων του τόπου μας και να απονέμει τιμές σε άτομα που έχουν διακριθεί, βρίσκει, πιστεύω, την επιδοκιμασία όλων μας.

Πέρυσι τιμήθηκαν πρόσωπα που διέπρεψαν στα γράμματα εφέτος αποφασίστηκε σε συγχωριανό μας που ευδοκίμησε σε ένα άλλο τομέα και προσέφερε, όπως θα φανεί στα επόμενα, πολλαπλή υλική υποστήριξη σε διάφορους θεσμούς του χωριού μας. Πρόκειται για τον άλλοτε συμμαθητή και φίλο Παρασκευά Τσαουσέλο. Για αυτό και δέχθηκα ευχαρίστως την πρόταση του Προέδρου της Ένωσης Κανδηλιωτών κυρίου Βασίλη Μουρκούση να παρουσιάσω τον τιμώμενο, σκιαγραφώντας σύντομα την πορεία του και αναφέροντας τις σημαντικότερες δωρεές στο χωριό μας.

Έχουν περάσει πολλά χρόνια αφότου οι τρείς συμμαθητές και φίλοι, που «έλεγαν μαζί τα κάλαντα», όταν ήταν παιδιά (μετά από «πρόβες» στο αμπέλι του ενός από τους τρεις), διασκορπίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του πενήντα σε διάφορα σημεία του ορίζοντα: Ο ένας ο Τάκης Ζώτος, ταξίδευε καπετάνιος στις θάλασσες. Ο άλλος, ο ομιλών, έχοντας υπόψη τους τις φιλοφρονήσεις της τοπικής αστυνομίας, «εμφορείται υπό κομμουνιστικών ιδεών … χρήζει παρακολουθήσεως», ξέμεινε στη Γερμανία. Και ο τρίτος, ο Παρασκευάς Τσαουσέλος, κατέληξε μόνιμα στην Αμερική. Ξεκίνησε, όπως πολλοί νέοι του χωριού μας, «μπαρκάροντας» ως ναύτης σε πλοίο και βγήκε στην Αμερική, όπου εργάστηκε στην αρχή ως υπάλληλος σε κατάστημα γουναρικών.

Η επιμέλεια και η εντιμότητα, που έδειξε στο επάγγελμά του, του επέτρεψαν σύντομα την ανεξαρτητοποίηση με τη δημιουργία δικού του καταστήματος, το οποίο εξελίχθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις εμπορίου γουναρικών στον κόσμο.

Η ιδιότητα του αυτή του έδωσε την ευκαιρία να ταξιδεύει συχνά σε διάφορα μέρη, κυρίως στη Ρωσία – Σιβηρία, συνολικά 117 φορές, λαβαίνοντας μέρος σε δημοπρασίες στο Λένινγκραντ (Πετρούπολη) και αλλού.

Το επάγγελμα του τον έφερε επίσης σε προσωπική γνωριμία και σύνδεση με πολύ υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της πολιτικής και κοινωνικής ζωής των ΗΠΑ. Η κυρία Reagan, η άλλοτε πρώτη κυρία την Ηνωμένων Πολιτειών, σύζυγος του άλλοτε Προέδρου του Ronald Reagan, αγόραζε τις γούνες της στο κατάστημα του Παρασκευά κι έτσι ο Παρασκευάς συνδέθηκε φιλικά με την οικογένεια Reagan, όντας ένας από τους έξι έμπιστους που διαχειρίζονταν την περιουσία του Αμερικανού Προέδρου.

Στα ταξίδια του στη Ρωσία απέκτησε προσωπική γνωριμία με τον τελευταίο Προέδρο της άλλοτε Σοβιετικής Ένωσης, Μιχαήλ Κορμπατζόφ, καθώς και με τον Πατριάρχη της Ρωσίας Αλέξιο. Στην Αμερική βρίσκεται, φυσικά, σε συνεχή επαφή με τον Έλληνα Αρχιεπίσκοπο, όντας ταμίας της Ελληνικής Ορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Ακόμα και με το ορθόδοξο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως διατηρεί στενή σχέση, το όποιο μάλιστα του απέμεινε τον τίτλο του Μεγάλου Άρχοντα. Είναι επίσης μέλος της ομάδας προστασίας των Ελληνικών συμφερόντων στην Αμερική, το λεγόμενο Greek Lobby.

Ο Παρασκευάς Τσαουσέλος είναι παντρεμένος σαράντα επτά χρόνια τώρα, με ελληνοαμερικανίδα, της οποίας ο πατέρας καταγόταν από τη Σπάρτη. Έχει δύο κόρες των οποίων η μία είναι παντρεμένη με Ελληνοαμερικανό, καταγόμενο από την Καβάλα.

Από τις μεγάλες μπίζνες (business), όπως μου είπε ο Παρασκευάς Τσαουσέλος, γνωστός ως Ντάϊον (Dion) – από το επώνυμο της μητέρας του Διονυσίου – έχει κερδίσει πολλά χρήματα ακόμα τα οποία είχε επενδύσει σε ακίνητα.

Αλλά το ενδιαφέρον για εμάς και για την Ένωση Κανδηλιωτών είναι, ότι δεν ξέχασε το χωριό του. Το ότι χρηματοδοτεί κάθε φορά με τρεις χιλιάδες περίπου δολάρια τις εκδηλώσεις αυτές, είναι ελάχιστο μπροστά στα άλλα που έχει προσφέρει στο χωρίο μας: Χρηματοδότηση για την ασφαλτόστρωση του δρόμου, που κατ' επιθυμία του ονομάστηκε Μακεδονομάχου Τσαουσέλου στη μνήμη θείου του που έπεσε στον Μακεδονικό αγώνα, με μεγάλη οικονομική ενίσχυση για το Γυμνάσιο Κανδήλας «δώρισε το οικόπεδο που χτίστηκε», 13 εκατομμύρια δραχμές για την Εκκλησία της Κανδήλας, κατόπιν άλλα 10 εκατομμύρια, εμπιστεύοντας τη διαχείρισή τους στου μακαρίτες συμμαθητές και φίλους Δημήτριο Ζώτο (Τάκη Μαύρο) και Γεώργιο Σούφη (Γάκια Παππά), καθ' υπόδειξη του ζώντος τότε δασκάλου του χωριού μας, Ζαχαρία Λύτρα, ο όποιος δεν θέλησε να αναμειχθεί.

Ο Παρσκευάς Τσαουσέλος είναι συνεπώς για τους νέους μας ένα παράδειγμα προς μίμηση, τόσο για την επιτυχή επιχειρηματική σταδιοδρομία τους όσο για την προσφορά του στον τόπο μας. Και δικαίως το Προεδρείο της Ένωσης Κανδηλιωτών έκρινε, ότι ένας τέτοιος άνθρωπος έπρεπε να τιμηθεί όχι μόνο με τον τίτλο Μέγας Ευεργέτης, αλλά και με την τιμητική πλακέτα του συλλόγου, ως ελάχιστη ένδειξη αναγνώρισης και ευγνωμοσύνης.

Αλέξανδρος Σιδεράς

Καθηγητής Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας

στο Πανεπιστήμιο της Γοττίγγης (Γερμανία)

-----------------------------

Αγαπητέ Παρασκευά, ας είναι ελαφρύ το χώμα της Αμερικής που σε σκέπασε. Αντίο αγαπημένε μου φίλε.

Βασίλης Μουρκούσης

Ο Παρασκευάς Τσαουσέλος με τον Πρόεδρο των Η.Π.Α. Τζώρτζ Μπους Α’.

Ο Παρασκευάς Τσαουσέλος με την κυρία Ρήγκαν.

Με τον Πατριάρχη Δημήτριο.

Με τον Αρχιεπίσκοπο Ιάκωβο.

Με τον Πάπα της Ρώμης Ιωάννη Παύλο τον Β'.