Θειά Πάναινα. Εις Μνήμην Βασιλικής Σακουφάκη, το γένος Πάτρα.

Πριν λίγες μέρες αποχαιρετήσαμε τη σεβαστή μας θειά Βασιλική Σακουφάκη, τη θειά Πάναινα, συνοδεύοντάς τη στο τελευταίο της ταξίδι. Μαζί της αποχαιρετήσαμε και μια εποχή, την ηρωική γενιά των παππούδων και γιαγιάδων μας, καθώς ήταν η τελευταία θεία που είχαμε κοντά μας από αυτή.

Η θειά Πάναινα ήταν μια μορφή χαρακτηριστική της γενιάς της, της γενιάς του μόχθου, της παραδοσιακής οικογένειας, της αφοσίωσης στα παιδιά και τους συγγενείς της. Ήταν όμως και μια γυναίκα ξεχωριστή, με αρχοντιά, καλοσύνη, δύναμη, γελαστή και χαρούμενη με αγάπη για τη ζωή και τους ανθρώπους.

Γεννημένη προπολεμικά έζησε την Κατοχή σε μικρή ηλικία και αργότερα παντρεύτηκε τον μπάρμπα Πάνο Σακουφάκη, που ήταν χήρος με μικρό κοριτσάκι. Στάθηκε η καλύτερη μάνα για τη μικρή, τη μεγάλωσε με την ίδια και μεγαλύτερη αγάπη με τα άλλα τέσσερα παιδιά που γέννησε. Εργάστηκε σκληρά στο πλευρό του μπαρμπα Πάνου, τα ανέθρεψε με μόχθο και ευτύχησε να δεί πολλά εγγόνια και δισέγγονα.

Ήταν καλοσυνάτη, σέβοταν και τιμούσε τον άντρα της, τη μεγάλη του οικογένεια, τις γιαγιάδες και τους γεροντότερους του σογιού, υποστήριζε και ήταν δεμένη με τις συνυφάδες της, όπως και με τα αδέρφια της και το δικό της σόι. Πάντα είχε να διηγείται με αγάπη ιστορίες από τις παλιότερες γενιές, αστεία, δύσκολίες και ευτράπελα που πέρασαν. Είχε σαν αδερφή της και φρόντιζε τη μεγαλύτερη συνυφάδα της την ηρωική θεία Ρήνη (χάθηκε κάποια χρόνια πριν) που έμεινε χήρα με παιδί κοιλάρφανο, όταν στην αγριότητα του εμφυλίου εκτέλεσαν άδικα τον άντρα της, το μπάρμπα Θωμά.

Με τον μπάρμπα Πάνο είχε μια καλή ζωή, ήταν αγαπημένοι και δεμένοι για πολλά χρόνια μέχρι το θάνατό του. Φρόντιζε να τον ενθαρρύνει και να μην τον στεναχωρεί ποτέ κι αυτός την πρόσεχε πάντα και την καμάρωνε. Σε εποχές που οι άντρες είχαν ως μόνη διασκέδαση το ποτό στο καφενείο που όταν κατέληγε σε μεθύσι, έφερνε μεγάλη γκρίνια και στεναχώρια στο σπίτι, η θεια Πάναινα είχε τη σοφία, σ αυτές τις περιπτώσεις, να υποδέχεται τον Μπάρμπα Πάνο χαρούμενη, με καλά λόγια, ακόμα και με τραγούδι...

Δεν υπήρχε χαρά στο σόι που να μην συμμετείχε και λύπη και απώλεια που να μην είναι εκεί να θρηνήσει, αλλά και να συμπαρασταθεί και να δώσει κουράγιο με την απίστευτη ψυχική δύναμη που είχε... Και ήταν πολλές οι λύπες.... θρήνησε προγόνους, αδέλφια, ακόμα κι ανήψια και μικρότερούς της καθώς έφυγε τελευταία από τη γενιά της. Αλλά πάντα, μέσα στις λύπες και τις δυσκολίες της ζωής είχε το νου της στις νεώτερες γενιές... σα να κράταγε η ίδια το βαρος και τις στενοχώριες για να δώσει δύναμη σε αυτούς που έρχονταν μετά, να συνεχίσουν και να προκόψουν.

Ευτύχησε να ταξιδέψει πολλές φορές στην Αμερική στις χαρές των παιδιών της που ήταν εκεί, και αργότερα των εγγονιών της, που σήμερα έχουν απλωθεί από το χωριό σε Αθήνα, Αμερική, ακόμη και Νέα Ζηλανδία.

Τα καλοκαίρια η πεντακάθαρη και γεμάτη λουλούδια αυλή της γέμιζε κόσμο από τα παιδιά της που ήταν στο χωριό ή που ερχοταν στην Ελλάδα και τους συγγενείς... και αυτή να τους περιποιείται, να λάμπει και να χαίρεται. Άνοιγε το σπίτι της μέχρι τα τελευταία χρόνια στα πανηγύρια, την ονομαστική γιορτή των μελών της οικογένειας, παράδοση που που σιγα σιγα χάνεται.. Όλοι τη σέβονταν όπως και τον μπάρμπα Πάνο, που κι αυτός είχε μείνει τελευταίος από τα αδέρφια του, πέρναγαν πάντα να τους χαιρετήσουν...

Όπως και τα παιδιά της, όλα τα ανήψια της για δύο και τρεις γενιές ήταν για αυτή αίμα της, παρακολουθούσε την πορεία τους, τα καμάρωνε, τα συμβούλευε κι αν χρειάζοταν τα νουθετούσε με ένα γλυκό λόγο και κατανόηση, χωρίς να στενοχωρεί κανέναν. Και μετά τα παιδιά των παιδιών τους, τα ταίρια τους, όλους ανεξαιρέτως. Το σπίτι ήταν γεμάτο από φωτογραφίες με τους παλιούς, με τα παιδιά και τα ανίψια, από γάμους, βαφτίσια, γλέντια. Πάντα ζήταγε μια φωτογραφία των αντρών από το στρατό και αντίστοιχα από τις χαρές των κοριτσιών, ήθελε να έχει κοντά της τους νεώτερους μαζί με τις φωτογραφίες των προγόνων, όσο αυτοί κι αν ξεμάκραιναν για να κατακτήσουν τη ζωή.

Ευτύχησε να έχει κοντά της μέχρι το τέλος τις κόρες της και κάποια από τα εγγόνια της και έφυγε πλήρης ημερών, έχοντας ζήσει μια γεμάτη ζωή σκορπίζοντας καλοσύνη και αγάπη.

Τώρα θα βρίσκεται κοντά στον αγαπημένο της Μπαρμπά Πάνο, μαζί με τους αγαπημένους συγγενείς φροντίζοντάς τους όλους όπως έκανε πάντα και στη ζωή της, αλλά έχοντας το βλέμμα της και σε όσους άφησε πίσω.

Καλό ταξίδι θειά Πάναινα, δε θα σε ξεχάσουμε ποτέ.

Υπήρξες μια κιβωτός αξιών, ηθών, παραδόσεων και οικογενειακής συνοχής.

Η αγάπη και η φροντίδα που άπλωσες πάνω στα παιδιά, τα εγγόνια, τα ανήψια και σε όλους μας θα υπάρχει για πάντα, σαν το δροσερό ίσκιο που μας χαρίζει ένας παλιός μεγάλος υπερήφανος πλάτανος.

Με τιμή, αγάπη και σεβασμό τα ανήψια σου

Γεώργιος και Μαρία Σακουφάκη του Σταύρου