«Θησαυρός» - θησαυροφυλάκιο (παγκάρι) στο Αγροτικό Ιερό της Αρτέμιδος Επικρατείας.

Του Σπύρου Θ. Μήτση.
Συν/χου Δασκάλου-Ερευνητή.

Το Αγροτικό Ιερό της Αρτέμιδος Επικρατείας βρίσκεται στο «Δρυμώνα» Αλυζίας. Είναι ιερό του 4ου αι. π. Χ. και κατά τα ενεπίγραφα αναθήματα στο ιερό αυτό λατρεύονταν όλες οι ιδιότητες της θεάς.

Πέριξ του κυρίως ναού υπήρχε το ιερό άλσος με τα καταλύματα για τους ιερείς, το προσωπικό και τους επισκέπτες, καθώς και ένα κτίριο-αποθέτης όπου φυλάσσονταν ο θησαυρός» - το θησαυροφυλάκιο του ναού και τα αναθήματα (αφιερώματα) των πιστών.

«Ο «θησαυρός» ήταν λίθινος και είχε μορφή μεγάλης τετράπλευρης κατασκευής. Σφραγίζονταν με πώμα πάνω στο οποίο υπήρχε μία οπή-σχισμή όπου οι πιστοί έριχναν τις χρηματικές τους δωρεές. Το θησαυροφυλάκιο του ναού ανοίγονταν σε τακτά διαστήματα από το ιερατείο ή το προσωπικό του ιερού» («Ξενοκράτειο» Αρχαιολογικό Μουσείο).

Ο «θησαυρός» και το πώμα του είναι ανεπίγραφα και ανήκουν στην Ελληνιστική περίοδο.

Ο «θησαυρός» βρίσκεται σήμερα αφημένος στον ερειπωμένο και μη επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο. Το δε πώμα του «θησαυρού» βρίσκεται στο «Ξενοκράτειο» Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου, δίπλα από τον ενεπίγραφο «Θησαυρό» του Ασκληπιείου Τριχονείου (βλ. Φωτ.)

Φωτ. 1: Λίθινος ανεπίγραφος «θησαυρός», το σημερινό παγκάρι της εκκλησίας, στον ερειπωμένο ναό της Αρτέμιδος Αλυζίας.

Φωτ. 2: Λίθινο πώμα «θησαυρού"- θησαυροφυλακίου από το ναό της Αρτέμιδος Αλυζίας, με μικρή σχισμή στην κορυφή για τη ρίψη κερμάτων. Το πώμα αυτό βρίσκεται στο «Ξενοκράτειο» Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου.

Παρόμοια θησαυροφυλάκια αρχαίων ναών στον ελλαδικό χώρο έχουν βρεθεί στην Αττική, στην Αργολίδα και στο Τριχώνειο Αιτωλίας, τα οποία και παρουσιάζονται στα αρχαιολογικά μουσεία της χώρας μας:

Φωτ. 3: Λίθινος θησαυρός από το ναό της Αθηνάς, Μουσείο Ακρόπολης.

Φωτ. 4: Λίθινος θησαυρός από το ναό της Αθηνάς, Μουσείο Ακρόπολης.

Φωτ. 5: Το Θησαυροφυλάκιο, με λίθινο σκέπασμα, του ιερού της Αθηνάς Παλλάδος, στο Άργος. Στο «θησαυρό» φυλάσσονται πίνακες με το οικονομικό αρχείο του Άργους, 4ος αι. π. Χ. (Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών).

Φωτ. 6: Λίθινος ενεπίγραφος «θησαυρός» από το Ασκληπιείο Τριχονείου («Ξενοκράτειο» Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου).

Φωτ. 7: Λίθινο πώμα του "θησαυρού" - θησαυροφυλακίου από το ναό της Αρτέμιδος Αλυζίας («Ξενοκράτειο» Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου).

ΠΗΓΕΣ

• «Ξενοκράτειο» Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου. Λίθινος «θησαυρός» και το πώμα του «θησαυρού» από το Αγροτικό Ιερό της Άρτεμιδος Επικρατείας, Αλυζία.
• Μουσείο Ακρόπολης. Λίθινος θησαυρός από το ναό της Αθηνάς.
• Επιγραφικό Μουσείο Αθηνών. Στο «θησαυρό» του ιερού της Αθηνάς Παλλάδος, στο Άργος φυλάσσονται πίνακες με το οικονομικό αρχείο του Άργους, 4ος αι. π. Χ.
• «Ξενοκράτειο Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσολογγίου. Λίθινος ενεπίγραφος (από τη μία πλευρά του κύβου) «θησαυρός» από το ιερό του Ασκληπιού στο Τριχόνειο.