Εφημερίδα Συντακτών: Η τραγωδία των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών. Το φιάσκο των 500 εκατ. ευρώ.

Πηγή: Εφημερίδα Συντακτών.

Ημερ. 5-4-2024

Πρωτοσέλιδο στο σημερινό φύλλο της Δευτέρας 5 Φεβρουαρίου 2024 στην Εφημερίδα των Συντακτών, τα οικονομικά προβλήματα του κλάδου των ιχθυοκαλλιεργειών.

----------------------

Avramar: πωλείται όπως είναι... υπερχρεωμένη.

ΤΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΤΩΝ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ, Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ FUNDS, Η ΑΝΟΧΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ, ΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΕΣ ΠΛΑΤΕΣ - ΟΙ ΝΕΟΙ ΜΝΗΣΤΗΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΙ ΤΗΝ... ΚΡΗΤΗ.

Της ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΤΖΙΑΝΤΖΗ.

Με ενέχυρο τις μετοχές θα «ξεκλειδώσει» το δάνειο-γέφυρα των 20 εκατ. ευρώ • Σχεδόν 500 εκατομμύρια ευρώ τα χρέη της μεγαλύτερης επιχείρησης ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα, η οποία κατέχει τουλάχιστον το 50% της εγχώριας αγοράς.

Σε επιχειρηματικό - τραπεζικό θρίλερ με κυβερνητική εμπλοκή εξελίχθηκε η υπόθεση της επιχείρησης ιχθυοκαλλιέργειας Avramar, για την οποία τα σύννεφα είχαν πυκνώσει από πέρυσι. Σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις για τη χρήση του 2022, η εταιρεία βαρύνεται με συνολικά χρέη 493,9 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 307 εκατ. αποτελούν βραχυπρόθεσμες δανειακές υποχρεώσεις και τα 185,9 εκατ. ευρώ οφειλές σε προμηθευτές και άλλες υποχρεώσεις. Έκτοτε τα χρέη έχουν διογκωθεί με την επιχείρηση να ζητάει από τον Μάιο του 2023 αναδιάρθρωση δανεισμού και ενδιάμεση χρηματοδότηση.

Το τελευταίο επεισόδιο εμφανίζει την εταιρεία να βρίσκεται πολύ κοντά στην τελική υπογραφή δανείου-γέφυρα 20 εκατ. ευρώ, έπειτα από συμφωνία με τις πιστώτριες τράπεζες, με αντάλλαγμα τη σύσταση ενεχύρου επί του συνόλου των μετοχών της. Αυτό σημαίνει ότι ανοίγει ο δρόμος για την πώληση του μεγαλύτερου ομίλου ιχθυοκαλλιέργειας που δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, ο οποίος υπολογίζεται ότι κατέχει τουλάχιστον το 50% της εγχώριας αγοράς. Παράλληλα αποτελεί ισχυρό παίκτη και στη διεθνή αγορά, καθώς το 95% της ελληνικής παραγωγής εξάγεται σε 40 χώρες.

Η Avramar προέκυψε από τη συγχώνευση των υπερχρεωμένων εταιρειών Νηρέας, Σελόντα, Ανδρομέδα και Περσέας, μια διαδικασία που ξεκίνησε το 2019 και ολοκληρώθηκε το 2021. Οι ξένοι επενδυτές, που υπόσχονταν να εξυγιάνουν τον πολύπαθο κλάδο, εξαγοράζοντας τις εταιρείες και κληρονομώντας τα χρέη τους, ήταν η κοινοπραξία του αμερικάνικου fund Amerra Capital Management και του κρατικού ταμείου του Αμπού Ντάμπι Mubadala Investment Company.

Ο πολυεθνικός όμιλος κατέχει ηγετική θέση και στην αγορά της Ισπανίας, η έδρα του είναι στη Βαλένθια και απασχολεί συνολικά 2.300 εργαζόμενους, εκ των οποίων οι 1.600 είναι στην Ελλάδα.

Καθώς η Avramar αντιμετωπίζει οξύτατα προβλήματα ρευστότητας, τα 20 εκατομμύρια δεν πρόκειται να δώσουν παρά μια βραχυπρόθεσμη ανάσα λίγων μηνών, μέχρι να προχωρήσει η διαδικασία πώλησης, υπό τον συντονισμό της ελεγκτικής εταιρείας Deloitte.

Στο ενδιάμεσο διάστημα αναζητείται από τις πιστώτριες τράπεζες νέο μάνατζμεντ, καθώς οι προηγούμενες διοικήσεις «ενοχοποιήθηκαν» για το παρ' ολίγον ναυάγιο, με το σκεπτικό ότι δεν έχουν επαρκή γνώση της ελληνικής αγοράς.

Τα σενάρια που διακινούνται θέλουν τους δύο μετόχους να αποχωρούν από την εταιρεία, στην οποία εξάλλου αρνούνταν πεισματικά να συνεισφέρουν με ίδια κεφάλαια. Μέχρι πρόσφατα η κυβέρνηση φέρεται να μεσολαβούσε ώστε να παραμείνει το fund των Αραβικών Εμιράτων, το οποίο διαχειρίζεται κεφάλαια 276 δισ. δολαρίων και έχει στενή συνεργασία με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων.

Το πλούσιο τραπεζικό παρασκήνιο αναφέρει ότι μία από τις συστημικές τράπεζες, στις οποίες χρωστάει η Avramar, έβαλε «φρένο» στις διαπραγματεύσεις για το δάνειο-γέφυρα, και κατόπιν υπαναχώρησε, αφού έγιναν δεκτές κάποιες από τις απαιτήσεις της.

Από την κρίση στην αναδιάρθρωση και... ξανά στην κρίση η ελληνική ιχθυοκαλλιέργεια.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ Ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας θυμίζει τον τίτλο της βιογραφίας του προπονητή Αλέφαντου, «Από τη φτώχεια στην αναγνώριση», αλλά από την ανάποδη. Ένας κλάδος που ξεκίνησε να αναπτύσσεται τη δεκαετία του '80, γιγαντώθηκε τις επόμενες δεκαετίες, περνώντας και από τη «χρυσή εποχή» του Χρηματιστηρίου, γνώρισε κρίση πριν από 10 χρόνια λόγω συσσωρευμένων χρεών, στη συνέχεια «αναγεννήθηκε» μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, από ξένα και εγχώρια funds, για να βρεθεί σε νέες στενωπούς. Το πωλητήριο της Avramar από τις πιστώτριες τράπεζες είναι η κορυφή του παγόβουνου. Από πίσω βρίσκονται δεκάδες μικρομεσαίες και οικογενειακές επιχειρήσεις, προμηθευτές ιχθυοτροφών και άλλες συνδεδεμένες δραστηριότητες, οι οποίοι όσο παρατείνεται το θρίλερ διάσωσης του μεγαλύτερου παίκτη του κλάδου τόσο κινδυνεύουν να βρεθούν και οι ίδιοι στα βράχια. Οικονομικές δυσκολίες φαίνεται να αντιμετωπίζει ο δεύτερος μεγαλύτερος παίκτης, η Philosophish, που ανήκει στο fund Διόρασις (ελληνικών συμφερόντων με έδρα το Λουξεμβούργο). Αντίθετα σε ανοδική πορεία είναι ο τρίτος παίκτης, τα Ιχθυοτροφεία Κεφαλονιάς που έχουν περάσει στα χέρια της ισπανικής πολυεθνικής εταιρείας αλιευμάτων Gruppo Profand.

Οικονομικά μεγέθη.

Σύμφωνα με την τελευταία ετήσια έκθεση της Ελληνικής Οργάνωσης Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ) που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2023, αλλά περιέχει στοιχεία κυρίως από το 2021, η «θαλάσσια ιχθυοκαλλιέργεια αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς κλάδους του πρωτογενούς τομέα ζωικής παραγωγής της χώρας αναδεικνύοντας την Ελλάδα σε μια από τις κορυφαίες χώρες στην παραγωγή μεσογειακών ειδών σε ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο».

Ενδεικτικά, το 1985 υπήρχαν μόλις 12 μονάδες θαλάσσιας ιχθυοκαλλιέργειας με παραγωγή 100 τόνους, ενώ το 2021 έφτασαν τις 285 μονάδες, παράγωντας πάνω από 120.000 τόνους. Άλλες 485 μονάδες αφορούν οστρακοκαλλιέργειες, ενώ μαζί με τις μονάδες σε γλυκά και υφάλμυρα νερά ο συνολικός αριθμός φτάνει τις 879 εκμεταλλεύσεις, παράγοντας ετησίως περίπου 152.000 τόνους αλιευμάτων.

Τα συνολικά οικονομικά μεγέθη της υδατοκαλλιέργειας ξεπέρασαν το 2021 τα 670 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων μόνο τα 2,3 εκατ. προέρχονται από τις εκμεταλλεύσεις σε λιμνοθάλασσες.

Την ίδια χρονιά οι εξαγωγές ελληνικής τσιπούρας και λαβρακιού ιχθυοτροφείου ξεπέρασαν τους 104.000 τόνους, αξίας 600,6 εκατ. ευρώ.

Όπως σημειώνεται στην έκθεση της ΕΛΟΠΥ, η οποία έχει μέλη 23 εταιρείες που αντιπροσωπεύουν το 80% της παραγωγής, ο κλάδος το 2022 «βρέθηκε απέναντι σε προκλήσεις όπως η πρωτοφανής ενεργειακή κρίση και οι επιπτώσεις της σε όλη την παραγωγική και εφοδιαστική αλυσίδα, ο παρατεταμένος πόλεμος στην Ουκρανία, η ραγδαία αύξηση του κόστους παραγωγής, η αύξηση των επιτοκίων και οι εντονότερες πληθωριστικές πιέσεις που έχουν καταγραφεί από τη δεκαετία του 1970». Παρ' όλα αυτά οι εταιρείες «κατόρθωσαν να διατηρήσουν την παραγωγή τους και να εφοδιάσουν με επιτυχία τις αγορές».

Από τον Σεπτέμβριο του 2022 οι εξαγωγές ακολουθούν πτωτική πορεία, η οποία συνεχίστηκε και το 2023.

Η ΕΛΟΠΥ αναφέρει ότι ο αριθμός των εργαζομένων το 2021 (μαζί με τους έκτακτους) ήταν 3.871 άτομα, ενώ εκτιμά ότι συνολικά απασχολούνται άμεσα και έμμεσα περίπου 12.000 εργαζόμενοι διαφόρων ειδικοτήτων (επιστημονικό, τεχνικό και εργατικό προσωπικό).

Το ακριβές περιεχόμενο της συμφωνίας αναμένεται να κοινοποιηθεί τις επόμενες μέρες στο Δ.Σ. της εταιρείας στην Ελλάδα.

Το σίγουρο είναι ότι έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για την εξαγορά της Avramar από τουλάχιστον δύο εταιρείες του εξωτερικού, εκ των οποίων η μία δραστηριοποιείται στον χώρο των τροφίμων.

Δημοσιεύματα εμφανίζουν ως επίδοξο μνηστήρα και τον πρώην τραπεζίτη της Πειραιώς, Μιχάλη Σάλλα, μέσω του επενδυτικού του σχήματος Lyktos Group, σε συνεργασία με την εταιρεία ιχθυοτροφών Biomar. To Lyktos Group βρίσκεται ήδη στη διαδικασία απόκτησης πάνω από 75% των μετοχών της επίσης υπερχρεωμένης εταιρείας «Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες» (ΕΛ.ΙΧΘ.), μέσω συμφωνίας διάσωσης - εξυγίανσης, η οποία περιλαμβάνει και γενναίο «κούρεμα» οφειλών. Η περίπτωση της πάλαι ποτέ εισηγμένης στο χρηματιστήριο ΕΛ.ΙΧΘ., είναι ενδεικτική του άσχημου κλίματος που επικρατεί και σε πολλές άλλες επιχειρήσεις του κλάδου. Ο ανταγωνισμός από την Τουρκία, που πουλάει σε χαμηλότερες τιμές, η αύξηση του κόστους λόγω πληθωρισμού και η μείωση της ζήτησης θεωρούνται βασικοί επιβαρυντικοί παράγοντες. Ταυτόχρονα οι φουρτούνες στη «ναυαρχίδα» της ιχθυοκαλλιέργειας έχουν δημιουργήσει παλιρροϊκά κύματα σε όλη την αγορά.

Οι τράπεζες, που έχουν ήδη «τσουρουφλιστεί» με την υπόθεση της Avramar, εμφανίζονται αρνητικές στη χρηματοδότηση ακόμα και υγιών επιχειρήσεων, οδηγώντας τες σε ασφυξία λόγω έλλειψης ρευστότητας.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, ο κίνδυνος ενός φαινομένου ντόμινο δεν έχει ακόμα αποφευχθεί, αφού ακόμα και αν βρεθεί άμεσα επενδυτής θα απαιτήσει κούρεμα οφειλών όχι μόνο από τις τράπεζες αλλά και από τους προμηθευτές, ανάμεσά τους εκατοντάδες μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις που παραμένουν απλήρωτες. Από την έκθεση οικονομικών καταστάσεων για το 2022 αποδεικνύεται ότι η Avramar είχε ήδη προβεί σε αθέτηση δανειακών υποχρεώσεων πριν από τα τέλη του έτους, με ληξιπρόθεσμες δόσεις τουλάχιστον 29 εκατομμυρίων.

Λίγους μήνες μετά η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΕΑΤ), ο μοναδικός 100% κρατικός χρηματοπιστωτικός διαμεσολαβητής, εγγυάται για νέο δάνειο στην Avramar ύψους 30 εκατομμυρίων. «Πώς πήραν δάνειο με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, ενώ ο ισολογισμός τους παρουσίαζε αυτή την εικόνα; Δεν μπορεί η ΕΑΤ να μην το γνώριζε, εκτός και αν υπήρξε πολιτική καθοδήγηση», είναι ένα από τα ερωτήματα που διατυπώθηκαν. Η κυβέρνηση ήδη πόνταρε πολλά στη συνεργασία της με το αραβικό mega-fund Mubadala, καθώς είχαν υπογραφεί συμφωνίες για επενδυτικά προγράμματα ύψους 400 εκατ. ευρώ μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων.

Αναμένοντας την επίσημη ανακοίνωση του περιεχομένου της συμφωνίας Avramar και τραπεζών, οι ελληνικές επιχειρήσεις του κλάδου παραμένουν προβληματισμένες. Μια υπόθεση που παρουσιαζόταν ως «success story» αποδείχθηκε παρ' ολίγον φιάσκο, εξαιτίας ενός συνδυασμού «κάκιστου μάνατζμεντ και ανοχής των τραπεζών με σαφείς κυβερνητικές πλάτες», όπως λέει χαρακτηριστικά συνομιλητής της «Εφ.Συν.» με γνώση του αντικειμένου.