Οι προτάσεις της Συμπολιτείας επί του στρατηγικού σχεδίου του Δήμου Ξηρομέρου.

Εγκρίθηκε χθες σε έκτακτη συνεδρίαση του Δ.Σ. του Δήμου Ξηρομέρου το υποχρεωτικά εκ του νόμου προβλεπόμενο να έχει εγκριθεί από το 1ο εξάμηνο του 2014 πενταετές στρατηγικό και επιχειρησιακό σχέδιο του Δήμου.

Ήδη από το 2006 ο ισχύων δημοτικός και κοινοτικός κώδικας προέβλεπε το αυτονόητο για ένα σύγχρονο Δήμο, την εκπόνηση ενός πενταετούς στρατηγικού σχεδίου.

Η παρούσα δημοτική αρχή φέρνει ασθμαίνοντας ένα πενταετές σχέδιο, αφού έχουν παρέλθει πάνω από 2 χρόνια από την υποχρέωση της αυτή και μάλιστα λίγο πριν την υποβολή του προϋπολογισμού του έτους 2017, αφού χωρίς την ψήφιση του σχεδίου δεν είναι δυνατή η έγκριση του νέου προϋπολογισμού.

Η μελέτη του πενταετούς σχεδίου ανατέθηκε πριν ένα (1) χρόνο περίπου με απ' ευθείας ανάθεση στα όρια του μεγίστου επιτρεπόμενου ποσού,   χωρίς πρόχειρο διαγωνισμό και έκπτωση. Η σύνταξη της μελέτης αντί να γίνει από τα κάτω προς τα πάνω (τοπικά συμβούλια - προτάσεις - διαβούλευση - Δημοτικό Συμβούλιο - επαναφορά και έγκριση), έγινε αντίστροφα μάλιστα με ανεπίκαιρα, ελλιπή και μερικές φορές λανθασμένα στοιχεία.

Μία μελέτη που δεν υποστηρίχθηκε ούτε για μια στιγμή κατά την εκπόνησή της από τη δημοτική αρχή, με αποτέλεσμα ένα καθαρά τεχνοκρατικό κείμενο, που θα μπορούσε στο γενικό μέρος του να ισχύσει για έναν οποιοδήποτε, παρόμοιο με το δικό μας, Δήμο. 

Από τα προαναφερθέντα φαίνεται ξεκάθαρα ότι η παρούσα δημοτική αρχή μόνον από υποχρέωση προβαίνει στην έγκριση ενός σχεδίου, χωρίς φυσικά καμία βούληση η δέσμευση για την τήρηση και υλοποίηση του.

Άλλωστε, οι δύο προϋπολογισμοί που συνέταξε και εκτέλεσε μέχρι σήμερα (2015 και 2016) δείχνουν καθαρά την πολιτική της βούληση, καθώς ούτε μια μελέτη σημαντικού έργου δεν προκηρύχθηκε. Πως λοιπόν θα γίνουν κάποια αναγκαία και βασικά έργα υποδομής που θα αλλάξουν τη μοίρα της περιοχής; Χωρίς τις αναγκαίες μελέτες κανένα σημαντικό έργο δεν πρόκειται να γίνει, αφού αυτοδύναμα ο Δήμος δεν διαθέτει τέτοια οικονομική δυνατότητα. Αντίθετα παρακολουθούμε επί δύο χρόνια την κατασπατάληση πόρων του Δήμου σε μια, χωρίς καμία εξαίρεση, βιομηχανία αναθέσεων μικροέργων που δεν εντάσσονται σε κανένα αναπτυξιακό σχέδιο. 

Τελικά, τα παραπάνω θα φανούν ξεκάθαρα στο νέο σχέδιο προϋπολογισμού του έτους 2017 από το αν θα συμπεριλαμβάνει την προκήρυξη κάποιων μελετών αναγκαίων έργων υποδομής στα πλαίσια αυτού του πενταετούς σχεδίου και θα αποδειχθεί αν αυτό το σχέδιο είναι ένα απλό κείμενο χωρίς ουσία για την παρούσα δημοτική αρχή και το Δήμαρχο. 

Ας ελπίσουμε να μας διαψεύσει .

Το επίσημο κείμενο των συγκεκριμένων θέσεων μας παρακάτω:

Προτάσεις της Συμπολιτείας Ξηρομεριτών επί του στρατηγικού σχεδίου του Δήμου Ξηρομέρου.

Το επιχειρησιακό πρόγραμμα ­­­- (Ε.Π) , είναι εργαλείο διεύθυνσης του Δήμου, με ορίζοντα 5ετίας και καθορίζει το μοντέλο, το Όραμά του. Δεν εξαντλείται αυτό, φυσικά, σε μία πενταετία αλλά διαρκώς προσεγγίζεται. Προϋπόθεση βασική, λοιπόν, είναι αυτό το όραμα να αποτυπωθεί. Η αποτύπωση του μοντέλου - οράματος είναι το κεντρικό θέμα ενός πενταετούς Ε.Π.

Το όραμα όμως δεν είναι ένα φαντασιακό αφήγημα, αλλά είναι άρρηκτα δεμένο με τις αντικειμενικές συνθήκες - προϋποθέσεις, αφενός και την πολιτική θέση αφετέρου.

Απ΄την άλλη, είναι προφανές πως το Ε.Π δεν μπορεί να αντανακλά την πολιτική άποψη της πλειοψηφίας -απλώς- του δημοτικού συμβουλίου, αλλά χρειάζεται ευρύτερες συναινέσεις. Κι αυτό το διασφαλίζει ο κοινωνικός διάλογος. Η διαδικασία, λοιπόν, διαβούλευσης δεν είναι μια πολυτέλεια δημοκρατίας, ούτε μια παραχώρηση, αλλά έχει διπλή σημασία:

• Διασφαλίζει την πολιτική σύγκλιση.
• Διασφαλίζει την πολιτική προσέγγιση και το πολιτικό περιεχόμενο, απέναντι σε μια μονόδρομη μη παραγωγική, στείρα (τεχνοκρατική) αντίληψη.

Γι αυτό και η διαδικασία «κατασκευής» του Ε.Π είναι συγκεκριμένη και αμφίδρομη, καταγεγραμμένη και στο ίδιο το κείμενο.

Η κατάρτιση του Πενταετούς Επιχειρησιακού Προγράμματος πραγματοποιείται μέσα στο πρώτο εξάμηνο της δημοτικής περιόδου. Για τον έλεγχο νομιμότητας, υποβάλλεται στην Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας ΟΤΑ, και μέχρι την έναρξη λειτουργίας αυτής στην αντίστοιχη αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, με ευθύνη του Δημάρχου, έκθεση με τις διαδικασίες κατάρτισης του Πενταετούς Επιχειρησιακού Προγράμματος, εγκεκριμένη από το Δημοτικό Συμβούλιο.

Επίσης: Τα Πενταετή Επιχειρησιακά Προγράμματα περιλαμβάνουν:

1. Στρατηγικό Σχέδιο.

2. Επιχειρησιακό Σχέδιο.

3. Δείκτες Παρακολούθησης και Αξιολόγησης. 

Στο Στρατηγικό Σχέδιο:

α. αποτυπώνονται τα χαρακτηριστικά της γεωγραφικής ενότητας του Ο.Τ.Α, τα χαρακτηριστικά του ίδιου του Ο.Τ.Α. και των Νομικών Προσώπων του, ως οργανισμών και αξιολογείται η υφιστάμενη κατάσταση,

β. διατυπώνεται το αναπτυξιακό όραμα για την περιοχή του Ο.Τ.Α. και οι κατευθυντήριες αρχές, που πρέπει να διέπουν τον τρόπο λειτουργίας του και τον τρόπο .διοίκησης των τοπικών υποθέσεων, 

γ. προσδιορίζεται η στρατηγική του Ο.Τ.Α προκειμένου να επιτευχθεί το όραμά του.

Το κείμενο λοιπόν που έχουμε στα χέρια μας επιγράφεται ως Στρατηγικός σχεδιασμός! Άρα για να καταλήξει να γίνει Ε.Π έχει να περάσει μια συγκεκριμένη διαδικασία διαβούλευσης που περιγράφεται. 

Η όποια κριτική, λοιπόν, και συζήτηση αφορά αυτό το πρώτο στάδιο κατάρτισης του Ε.Π κι όχι το Ε.Π.

Επί της ουσίας και του κειμένου του Στρατηγικού Σχεδίου τώρα.

Προσπαθούμε να βρούμε εκείνο τον κεντρικό προβληματισμό , εκείνη την αρχική ιδέα που δίνει νόημα και περιεχόμενο στην κατεύθυνση Ανάπτυξης και σε κάθε επιμέρους Δράση. Τρία είναι τα βασικά κεντρικά ζητούμενα που αλληλοκαλυπτόμενα συνιστούν ένα όραμα για τον Δήμο σε βάθος χρόνου:

• Το έντονο δημογραφικό πρόβλημα (12,3% Η ΜΕΊΩΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΣΤΟΝ Δήμο Ξηρομέρου έναντι 3% στην υπόλοιπη χώρα ...).
• Η ένταξη - ενσωμάτωση του Δήμου στον Νομό.
• Η βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών κι η αναβάθμιση του ρόλου του Πολίτη.

(Να ειπωθεί πως το πρόβλημα της ανεργίας ταυτίζεται με το δημογραφικό πρόβλημα γιατί στον Δήμο μας η ανεργία συνοδεύεται με εγκατάλειψη του τόπου. Ας μην μας μπερδεύουν λοιπόν οι συγκεκριμένοι δείκτες).

Μ΄ αυτούς τους τρείς βασικούς πυλώνες πρέπει να συνδέεται κάθε δράση και κάθε αναπτυξιακό σχέδιο. Προηγούμενα όμως θα έπρεπε να έχει γίνει πλήρης καταγραφή της περιουσίας του Δήμου και σαφής αποτύπωση των οικονομικών του προϋπολογισμού.

Αντί να έχουμε λοιπόν ως αφετηρία μια τόσο σαφή διαπίστωση - διατύπωση , έχουμε ως αφετηρία (σύμφωνα και με τις κατευθύνσεις του ΦΕΚ,) τα υπαρκτά περιθώρια του Περιφερειακού σχεδίου και των ειδικών χωροταξικών. Κι αυτά εκ του νόμου θεωρούνται ως όρια εντός των οποίων οφείλει να κινηθεί κάθε Ε.Π!

Στην συνέχεια επιχειρείται μια προσέγγιση των προβλημάτων και των δυνατοτήτων σε 4 άξονες:

1. Περιβάλλον και ποιότητα ζωής.

2. Υγεία πρόνοια παιδεία πολιτισμός αθλητισμός.

3. Τοπική οικονομία.

4. Οργάνωση του Δήμου. 

Στη συνέχεια ορίζεται το όραμα και το στρατηγικό σχέδιο του Δήμου καθώς κι οι άξονες δράσεων του Στρατηγικού Σχεδίου.

Με την διαδικασία και την αλληλουχία αυτή, των συλλογισμών, το τελικό συμπέρασμα κι η τελική διατύπωση του οράματος δεν εξειδικεύεται στον Δήμο Ξηρομέρου. Η διαπίστωση ως οράματος του: έξυπνου, ευέλικτου, σύγχρονου, ελκυστικού, χωρίς ανισότητες Δήμου θα μπορούσε να ισχύει για όλους τους Δήμους της χώρας. Μοιραία λοιπόν κι οι στόχοι - δράσεις , εν συνεχεία, επί της ουσίας είναι μια πρόταση αξιοποίησης κάθε χρηματοδοτικής δυνατότητας....

Αλλά και σε αυτή την προσέγγιση υπάρχουν προβλήματα καθώς δεν έχει γίνει σωστή καταγραφή των δεδομένων ανά Δ.Ε αλλά και αντιφάσεις και ανακολουθίες.

Ξεκινώντας απ΄την δεύτερη ενότητα και την αξιολόγηση - περιγραφή του άξονα: «περιβάλλον και ποιότητα ζωής».

Εδώ θα πρέπει πρώτα - πρώτα να αναφέρουμε πως το τοπικό περιβάλλον επιχειρήθηκε πολλές φορές να υποβαθμιστεί, με το πρόσχημα της ανάπτυξης κι η διάσωσή του, στην κυριολεξία αποσοβήθηκε από τους ίδιους τους πολίτες και τα κινήματα.

Περιγράφονται σωστά οι περιοχές natura, οι ΖΕΠ κι οι ΕΖΔ ,οι Ζώνες Απόλυτης προστασίας, οι ζώνες προστασίας της Φύσης, τα καταφύγια Άγριας ζωής. Αυτές οι περιοχές είναι άυλη περιουσία του Δήμου και χρειάζονται την ανάλογη μέριμνα. Χρειάζονται συγκεκριμένες δράσεις για το Βαλτί, τις Εχινάδες, το Βελανιδοδάσος, τις λίμνες μας. Αυτό δεν αντιτίθεται στην σύνδεση αυτής της διαχείρισης με την οικονομία και τον πολιτισμό, με ιδιαίτερο τρόπο. Άμεσα να ανακηρυχθεί προστατευόμενη περιοχή το Βελανιδοδάσος και να υπάρξει φορέας διαχείρισης.

Να αξιοποιηθούν μελέτες και προμελέτες που υπάρχουν σε αυτή την κατεύθυνση. Να γίνει ολοκληρωμένη μελέτη διαχείρισης για το Βαλτί.

Η ύδρευση είναι σοβαρό πρόβλημα του Δήμου: Το νερό είναι κοινωνικό αγαθό κι απαιτεί την προστασία και την φροντισμένη διαχείριση. Συνολική ολοκληρωμένη μελέτη ύδρευσης -άρδευσης - εξοικονόμησης ύδατος.

Η ποιότητα ζωής να συνδεθεί και με άλλους δείκτες όπως ο πολιτισμός.

Διαχείριση αποβλήτων: Ο Δήμος δεν κατέθεσε τοπικό σχέδιο διαχείρισης, ούτε άνοιξε ποτέ το θέμα. Στην ουσία ακολουθεί τα ΠΕΣΔΑ τα οποία εναντιώνονται στο εθνικό σχέδιο διαχείρισης (!) (ΕΣΔΑ). Ένταξη και κατασκευή του βιολογικού καθαρισμού Μύτικα, Κανδήλας και Βάρνακα.

Βελτίωση εσωτερικού οδικού δικτύου, μεγάλες συνδέσεις και αναβάθμιση συγκοινωνίας με Ιόνια νησιά. Δημιουργία τουριστικού καταφυγίου στον Μύτικα.

Προϋπόθεση κάθε ανάπτυξης και προϋπόθεση προστασίας του περιβάλλοντος ο χωρικός σχεδιασμός.

ΑΠΕ: Αναφέρονται μόνο τα υποτιθέμενα πλεονεκτήματα απ΄το επενδυτικό ενδιαφέρον. Το ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ έχει αμφισβητηθεί από φορείς και κινήματα και σε κάθε περίπτωση η ανεξέλεγκτη εγκατάσταση μονάδων εγκυμονεί περιβαλλοντικούς κινδύνους. Ειδικά σε μια περιφέρεια που αδειοδοτούνται συνεχώς ΑΠΕ παρά την πλήρωση του συστήματος.

Αναγκαία η ενεργειακή αυτονομία του δημόσιου φωτισμού και δημοσίων κτηρίων, καθώς κι η χρήση ΑΠΕ για την ενέργεια την απαραίτητη για ύδρευση, άρδευση.

Τοπική οικονομία.

1. Ο πρωτογενής τομέας απασχολεί το 58% του πληθυσμού. Όμως μετά την κρίση των παραδοσιακών καλλιεργειών (καπνός) υπάρχει πρόβλημα παραγωγικής κατεύθυνσης. Το μέγιστο ερώτημα είναι το παραγωγικό υποκείμενο, δηλ ποιός παράγει: Η απάντηση είναι πως ο Δήμος πρέπει να μετατραπεί σ΄ενα συνεργατικό - συνεταιριστικό εργαστήρι. Ομάδες παραγωγών και παραγωγή προϊόντων ποιότητας, προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.

2. Πρωταρχικός στόχος της τοπικής οικονομίας πρέπει να είναι η ανατροπή του δημογραφικού προβλήματος της ενδοχώρας, κυρίως. Εκεί πρέπει να κατευθύνεται κι προνοιακή πολιτική του δήμου, καθώς κι οι παρεμβάσεις αναβάθμισης της ποιότητας ζωής.

3. Δευτερογενής τομέας. Είναι απαραίτητη η σύνδεσή του με τον πρωτογενή τομέα. Δυο υποδοχείς μονάδων βιοτεχνικών και βιομηχανικών: Πλατυγιάλι (ΝΑΒΙΠΕ) και Κουβαράς (βιοτεχνικό πάρκο).

4. Αλλαγή των όρων όχλησης στο Πλατυγιάλι. Καθαρή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στο Δ.Σ της ΝΑΒΙΠΕ.

5. Τουρισμός. Να ξεκαθαρίσει το πλάνο προτεραιοτήτων. Που δηλαδή θα υπάρξει τουριστική ανάπτυξη και με ποιο τρόπο, που θα υπάρξει αστική ανάπτυξη και με ποιους όρους καθώς και η σύνδεση με την τοπική παραγωγή. Συνεταιριστική αξιοποίηση του Μαραθιά. Διάνοιξη παραλιακής οδού Μυτικα - Παλιόβαρκα και σύνταξη πολεοδομικής μελέτης παραθεριστικής κατοικίας στην Παλιόβαρκα. Έμφαση στον εναλλακτικό τουρισμό.

6. Ανακαίνιση σπιτιών εγκαταλειμμένων χωριών (Καραϊσκάκη, Βασιλόπουλο, παλιός Βάρνακας..). (δράση L322-2 Leader..π.χ..)

7. Σύνθετες οικοτουριστικές παρεμβάσεις σε Βελανιδοδάσος, λίμνες, Βαλτί.

8. Ανάπλαση παραλιακών μετώπων Αστακού, Μύτικα, καθώς και επέκταση σχεδίου πόλεων.

Συνολικά ο Δήμος χρειάζεται ένα νέο σύνθετο αναπτυξιακό μοντέλο με έμφαση στον πρωτογενή τομέα και σύνδεση του με δευτερογενή και τριτογενή τομέα. Το αναξιοποίητο Πλατυγιάλι είναι εν δυνάμει πλεονέκτημα.

Προϋπόθεση όλων, όμως είναι η συνολικές ολοκληρωμένες μελέτες στις οποίες πρέπει να στραφεί το ενδιαφέρον της κάθε δημοτικής αρχής.

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΠΟΥ ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΕ.

• ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ.

(ΤΟΜΕΑΣ 1 ΦΥΣΙΚΟ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ). Έλλειψη υποδομών και δράσεων πυροπροστασίας σε συνδυασμό με την δυσκολία πρόσβασης σε αγροτικές περιοχές που γειτνιάζουν με δασικές εκτάσεις. Λαθροϋλοτομία και ασαφές πλαίσιο περιοχών για υλοτομία.

(ΤΟΜΕΑΣ 2 ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑ). Ανάγκη για δημιουργία αυτοτελούς υπηρεσίας καθαριότητας στη Δ.Ε Αστακού. Πρόβλεψη για άμεση αποσύνδεση των αστικών λυμάτων από το δίκτυο όμβριων. Αξιολόγηση της συμμετοχής των αστικών αποβλήτων στη μόλυνση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων και στόχευση αποκατάστασης.

(ΤΟΜΕΑΣ 5 ΛΟΙΠΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ). Οδικοί άξονες Δήμου Ξηρομέρου με προτεραιότητα στην διευκόλυνση πρόσβασης των Δυτικών ακτών και κυρίως του Μύτικα, από το μεγάλο αστικό κέντρο του νομού το Αγρίνιο. Βελτίωση της εσωτερικής οδικής σύνδεσης πχ Σκουρτού - Φυτείες.

• ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΠΑΙΔΕΙΑ.

(ΤΟΜΕΑΣ 1 ΥΓΕΙΑ). Η ηλικιακή διάρθρωση του πληθυσμού του Δήμου δείχνει απ ευθείας την ανάγκη για δημιουργία κέντρου φιλοξενίας ηλικιωμένων - γηροκομείο. Δεν φαίνεται κάπου η καταγραφή αυτής της ανάγκης αλλά ούτε και η διάθεση για ολοκλήρωση της προσπάθειας που ξεκίνησε στη Δ.Ε Φυτειών.

(ΤΟΜΕΑΣ 3 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ). Να καταγραφεί η ύπαρξη της Ι.Μ Λιγοβιτσίου να αποτελέσει προτεραιότητα η συντήρηση υποδομών πρόσβασης και να αξιολογηθεί η δυνατότητα ενίσχυσης της επισκεψιμότητας.

(ΤΟΜΕΑΣ 4 ΠΑΙΔΕΙΑ). Έχουμε δεσμευτεί ότι θα κατανεμηθεί με τέτοιο τρόπο το μαθητικό δυναμικό στον Δήμο ούτως ώστε στις έδρες των πρώην Δήμων να λειτουργούν πλήρεις μονάδες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και ενδεχομένως και βαθμίδες εκπαίδευσης με εξειδικευμένες κατευθύνσεις οι οποίες θα σχετίζονται με την τοπική παραγωγή πχ. σχολή κρέατος.

(ΤΟΜΕΑΣ 5 ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ). Η κατασκευή κερκίδων στο Δημοτικό στάδιο Φυτειών έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα της γενικής γραμματείας αθλητισμού και πρέπει να ολοκληρωθεί.

• ΤΟΠΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ.

(ΤΟΜΕΑΣ 1 ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ). Δεν έγινε καμία αναφορά για τον αναδασμό στην περιοχή Γαζή Φυτειών. Δεν υπάρχει επίσης αναφορά για την επέκταση δικτύων άρδευσης και ενδεχομένως και η δυνατότητα ύδρευσης από το φράγμα Αχυρών. Δεν διαφαίνεται καμία σκέψη για βελτίωση και προστασία βοσκοτόπων. Αγνοείται εντελώς η ύπαρξη μελέτης για την άρδευση των παραλίμνιων περιοχών Αμβρακίας. Επίσης δεν απασχολήθηκε η συντακτική ομάδα με την πρόκληση αλλαγής καλλιεργειών (αμπέλια, θερμοκήπια, αρωματικά φυτά και βότανα και μελισσοκομία).

(ΤΟΜΕΑΣ 3 ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ). Απαραιτήτως χωροταξικός σχεδιασμός με ενίσχυση υποδομών στην περιοχή Αλυζίας με αναφορά κυρίως στο Μύτικα. Αξιοποίηση της έρευνας του Α.Π,Θ «Σχεδιασμός ανάπτυξης – ανάδειξης παραλίμνιων περιοχών Αμβρακίας και Οζερού Δ.Ε Φυτειών».

(ΤΟΜΕΑΣ 4 ΑΣΑΣΧΟΛΗΣΗ). Ένταση παραγωγής στον πρωτογενή τομέα με ταυτόχρονη αξιοποίηση των φυσικών πόρων (βελανίδι, λειβαδοπονία). Σημαντικό επίσης είναι να καταγραφεί η προσπάθεια για δημιουργία Βιοτεχνικού Πάρκου στον κόμβο Κουβαρά και η ολοκλήρωσή αυτής της προσπάθειας.