“Dance Me to the End of Love”, η τραγική ιστορία πίσω από ένα συγκλονιστικό τραγούδι.

Πηγή: https://publica.gr

Το 1984 ο Leonard Cohen ηχογράφησε ένα τραγούδι που έμελλε να γίνει τόσο κλασσικό που πολλοί το χαρακτήρισαν πρότυπο. Το τραγούδι «Dance me to the end of Love», ένα πραγματικό αριστούργημα το οποίο έκτοτε έχει «ντύσει» χιλιάδες ερωτικές στιγμές της ανθρωπότητας και της Τέχνης.

Δεν είμαστε βέβαιοι για αυτό, ωστόσο κάποτε είχε ειπωθεί ότι το τραγούδι γράφτηκε από τον Leonard Cohen στην Ελλάδα, σε μια περίοδο που έμενε στο πανέμορφο σπίτι του στην Ύδρα.

O Leonard Cohen τραγουδά το «Dance me to the end of Love», που στα Ελληνικά σημαίνει «Χόρεψε μαζί μου ως το τέλος του έρωτα», ένα τραγούδι που έχει αφιερωθεί ανάμεσα σε εκατομμύρια ερωτευμένους ανά τον κόσμο και συνεχίζει να ταξιδεύει με τη μελωδικότητα και την απαλότητα του, που κρύβει από πίσω του μια απόκοσμη ιστορία. Ίσως μέχρι τώρα κανείς να μην σκέφτηκε πως η μουσική και οι στίχοι του κρύβουν τον φόβο του θανάτου, ο οποίος προσπαθεί να ξορκιστεί μέσα από τον έρωτα. Σε αυτό το τραγούδι, ο πόνος του παντοτινού αποχωρισμού είναι πιο κυριολεκτικός απ’ όσο φαντάζεστε.

Σε συνέντευξη του όμως ο θρυλικός Cohen είχε αποκαλύψει την έμπνευση του πίσω από αυτό το τραγούδι, η οποία είναι πολύ πιο τραγική από ότι θα πίστευε κανείς.

Αναλυτικά είπε:

«Είναι περίεργο το πώς γράφονται τα τραγούδια γιατί κάθε τραγούδι προέρχεται από ένα «σπόρο» που σου δίνει κάποιος ή που σου δίνει ο κόσμος και αυτό είναι που κάνει τη διαδικασία σύνθεσης ενός τραγουδιού τόσο μυστηριακή. Το συγκεκριμένο τραγούδι προήλθε από πράγματα που άκουσα ή διάβασα για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Β’ παγκοσμίου πολέμου.

Σε κάποια από αυτά, ακριβώς δίπλα στα κρεματόρια, υπήρχε ένα κουαρτέτο μουσικών το οποίο εξαναγκαζόταν να παίζει κλασσική μουσική ενώ οι άνθρωποι δίπλα τους καιγόταν ζωντανοί. Οπότε ο στίχος «dance me to your beauty with a burning violin» εννοεί την ομορφιά του να είσαι παρόν στην ολοκλήρωση μιας ζωής, στο τέλος της ύπαρξης της. Βέβαια, η γλώσσα είναι ίδια με αυτή που θα χρησιμοποιούσε κάποιος για να «παραδοθεί» σε ένα αγαπημένο πρόσωπο. Οπότε, αφού η γλώσσα είναι η ίδια δε χρειάζεται να ξέρει κάποιος την πραγματική σημασία του τραγουδιού, αφού μπορεί εξίσου να χρησιμοποιηθεί για οποιονδήποτε παθιασμένο σκοπό».

Η αφορμή για τη δημιουργία του εν λόγω τραγουδιού είναι ακόμα πιο συγκεκριμένη. Αφορά ευθέως σε μια εμβληματική προσωπικότητα του στρατοπέδου Άουσβιτς ΙΙ-Μπικερνάου, μια άκρως τραγική μορφή, τον κρατούμενο που σημαδεύτηκε στο χέρι με τον «επουράνιο αριθμό τηλεφώνου» (όπως τον χαρακτήριζαν μεταξύ τους οι κρατούμενοι, κάνοντας μαύρο χιούμορ αλληλεγγύης) 121000097.

Σε αυτήν την ουδέτερη «στάμπα», την αυτόματη αριθμητική έκλειψη της προσωπικότητας, τη γραφειοκρατική μελανιά με την οποία δηλωνόταν ευθαρσώς ο σαδισμός μιας εύτακτης μοιρασιάς εξευτελισμού και πόνου, αντιστοιχούσε η εμβριθής προσωπικότητα του Ελληνοεβραίου Ιάκωβου Στρούμσα (Jacques Strοumsa), γεννηθέντος στη Θεσσαλονίκη το 1913, ο οποίος έμελλε να μείνει στην ιστορία ως ο «βιολιστής του Άουσβιτς».

Στον Στρούμσα, λοιπόν, και στο μακάβριο καθήκον του εντός του χιτλερικού στρατοπέδου αναφέρεται ο Leonard Cohen στο τραγούδι «Dance me to the end of love». Προσέξτε την ειδική νύξη στον στίχο περί «burning violin». Πρόκειται για το φλεγόμενο εκείνο βιολί που αναριγούσε κάτω από τα δεξιοτεχνικά δάχτυλα του Στρούμσα, ο οποίος ήταν υποχρεωμένος από τους δημίους του, προκειμένου να κερδίσει μια έστω και αβέβαιη παράταση ζωής, να αποδίδει με άψογο τρόπο κλασικά αριστουργήματα (αλλά και στρατιωτικά εμβατήρια), ως ο αρχιβιολιστής μιας ορχήστρας εγχόρδων με «ειδικά καθήκοντα». Ορχήστρα κρατουμένων του ναζιστικού στρατοπέδου συγκέντρωσης Janowska που παίζει κατά την εκτέλεση των κρατουμένων.

Ο Cohen τραγουδά εκ μέρους μιας γυναίκας. Μιας συγκεκριμένης γυναίκας, η οποία ξεψύχησε στο Άουσβιτς. Πρόκειται για τη σύζυγο του Στρούμσα. Μέσα από τη φωνή του και με τους στίχους του, εκείνη απευθύνεται στον αγαπημένο της για τελευταία φορά, καθώς σπρώχνεται μέσα στο γενικευμένο πανικό προς τους θαλάμους αερίων και τους φούρνους, αναζητώντας μια ύστατη ευλογία απαντοχής και αναπτέρωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, προσπαθώντας να αποχαιρετίσει τον κόσμο τυλιγμένη στην αγάπη που της χάρισε η ζωή, η ζωή που ήταν καταδικασμένη από τους ναζί να σβήσει εντός ολίγων λεπτών με τον πιο βάρβαρο τρόπο.

Απέναντί της, ο αγαπημένος της παίζει βιολί σε αυτήν την ύστατη συνάντησή τους, παρηγορώντας την, προτού εκείνη αποχωρίσει για πάντα από τη σκηνή και από τη ζωή του βιολιστή και από τη ζωή της αγάπης. Εκείνη τον παρακαλά, τον παροτρύνει: «Dance me to the end of love». Αυτήν την εικόνα μελοποίησε ο Cohen.