Τα απογεύματα στις αυλές του χωριού.

Πηγή: Facebook.

Γράφει ο Παναγιώτης Ηλ. Χολής.

Απογευματάκι στο χωριό, συνήθως Άνοιξη - Καλοκαίρι και αρχές Φθινοπώρου, δεκαετίες -70/-80, αρχές -90. Η ημέρα μεγάλη, οι δουλειές τακτοποιημένες και ορισμένα απογεύματα υπήρχαν ελεύθερες ώρες για ξεκούραση και καφεδάκι. Οι γυναίκες, ως συνήθως εκείνες τις εποχές, δεν έβγαιναν στα καφενεία, τα καφενεία ήταν αποκλειστικό προνόμιο των ανδρών. Πού θα έπιναν το καφεδάκι τους οι γυναίκες; Στο δικό τους χώρο φυσικά, που ήταν η αυλή του σπιτιού, ο χώρος αυτός ήταν προνόμιο μόνο των γυναικών και δύσκολα θα έβρισκες άντρα να πίνει καφέ εκεί.

Ήταν 5 το απόγευμα και η πρώτη γυναικεία φιγούρα ξεπρόβαλε από την πόρτα, ήταν η γιαγιά που άρχιζε την τακτοποίηση των ψάθινων καρεκλών και των σκαμνιών από τελάρα των αναψυκτικών, που για μαξιλάρι στρώνονταν κουρελούδες πολύχρωμες. Για κάθισμα βολικό ήταν και το κεφαλόσκαλο της πόρτας. Η αυλή φρεσκοασβεστωμένη, κάτασπρη και πεντακάθαρη δροσίστηκε με το πότισμα των λουλουδιών φυτεμένα στους ασβεστομένους τενεκέδες. Γεράνια , βασιλικά, αράχνες, βιγκόνιες, δενδρολίβανο και δειλινά ομόρφυναν ακόμα περισσότερο την αυλή. Η κληματαριά προστάτευε το χώρο από τον ήλιο και το αγιόκλημα ευωδίαζε την ατμόσφαιρα.
Η γιαγιά που πρώτη έβγαινε στη αυλή, συνήθως καθόταν στην καλύτερη καρέκλα, και σε κεντρική θέση. Δίπλα της και σε ημικύκλιο θα κάθονταν οι υπόλοιποι της παρέας. Η κόρη ή η νύφη θα έφτιαχνε τα καφεδάκια και κρύο νεράκι από το πηγάδι ή το ψυγείο πάγου, την πρώτη δεκαετία, θα συνόδευε το γλυκάκι,(συκαλάκι, μελιτζανάκι, νεραντζάκι, σταφύλι ή κυδωνάκι), που είχε φτιάξει η νοικοκυρά με τα ίδια της τα χεράκια.
Η παρέα συμπληρώνονταν με τις εγγονές και τις γειτόνισσες που είχαν προσκληθεί να συμμετάσχουν στη παρέα της αυλής. Τα μικρά παιδάκια τρεχοβολούσαν αμέριμνα στην αυλή απολαμβάνοντας το δικό τους ανέμελο παιχνίδι. Ιστορίες από τα παλιά συνήθιζε να λέει συχνά η γιαγιά, άλλοτε λυπηρές από τα χρόνια τις νιότης της και άλλοτε ευχάριστες που έβγαζαν άπειρο γέλιο.
Οι συζητήσεις έδιναν και έπαιρναν και η παρέα εκστασιάζονταν με τη θεματολογία. Θέματα συζήτησης από την καθημερινότητα, τις εργασίες στο χωράφι, κουτσομπολιά, σχόλια περί συμπεριφοράς των ανδρών και άλλα ποικίλα και πιπεράτα.

Η αυλή έβλεπε στο δρόμο και κάθε περαστικός έλεγε την καλησπέρα του, συγκεκριμένα δρομολόγια σε συγκεκριμένες ώρες από τους ίδιους χωριανούς. Κάποιοι ζήλευαν την παρέα και γίνονταν μέλος της, απρόσκλητοι, αλλά πάντα καλοδεχούμενοι. Γέλια, φωνές και άπειρα αισθήματα χαράς και ευτυχίας πλημμύριζαν τη φτωχική, γεμάτη αγάπη αυλή. Συνήθως κάποια από την παρέα, ήξερε και το φλυτζάνι ή έκανε ότι το ήξερε, οπότε τα φλιτζάνια του καφέ γύρναγαν ανάποδα σταυρώνονταν και με μια αναμονή 5 λεπτών περίπου, άρχιζε από την «ειδική» η ερμηνεία του φλιτζανιού κάτι σαν την ΚΑΦΕΤΖΟΥ ένα πράγμα.
Και το φλυτζάνι τότε το πίστευαν!!! «...Μια πόρτα θα διαβείς, ένα δρόμο θα πάρεις, στεφάνι βλέπω και σύντομα, ένα Θ σε σκέφτεται, μια στεναχώρια θα περάσεις αλλά μετά θα έχεις χαρές...», ήταν τα ποιο συνηθισμένα που έλεγαν οι Καφετζούδες της αυλής.
Το σκηνικό είχε και εργόχειρα, κεντήματα υψηλής τέχνης με βελονάκι ψιλοβελονιά ή σε τελάρο που συνήθως τα νέα κορίτσια κένταγαν την προίκα τους (σεμέν, ροτόντες προσωπογραφίες κ.α). Για το χειμώνα η μανάδες ή οι γιαγιάδες έπλεκαν πουλόβερ, ζακέτες, γιλέκα αλλά και κουρελούδες και χαλάκια. Θυμάμαι τη γιαγιά μου, μητέρα της μάνας μου, που μάζευε τις νάιλον σακούλες, τις έκοβε λωρίδες και με αυτές έπλεκε, με βελονάκι, χαλάκια για να στρώνει έξω από τη πόρτα του σπιτιού. Η ανακύκλωση στη πηγή!!! Στις κουβέντες δε έλειπε και το ενδιαφέρον για παντρολογήματα. Οι προξενήτρες λίγες αλλά καλές, επιτελούσαν κοινωνικό έργο!!!

Με αυτά τα ωραία η ώρα πέρναγε ευχάριστα και το σκοτάδι σιγά - σιγά έπεφτε. Είναι η ώρα η παρέα να σκορπίσει γιατί στο σπίτι θα γυρίσει ο ΑΝΤΡΑΣ από το καφενείο και πρέπει να του στρώσουν να φάει.

Η παρέα της γειτονιάς έφυγε, η αυλή άδειασε, οι καρέκλες μαζεύτηκαν και το ραντεβού κλείστηκε για την άλλη μέρα στην ίδια αυλή ή στην αυλή της γειτόνισσας, δεν είχε και μεγάλη σημασία σε ποια αυλή, γιατί όλες οι αυλές ήταν σαν δικές μας, όλα τα σπίτια ήταν ανοιχτά για όλους και όλες οι καρδιές χτυπούσαν για όλο το χωριό!!! Αυτές οι απλές στιγμές μας γέμισαν την ψυχή αγάπη, ήθος και ανθρώπινα συναισθήματα αλληλοσεβασμού, αξίες με τις οποίες μεγαλώσαμε και πορευόμαστε μέχρι σήμερα.