Βασίλης Μουρκούσης: Δεν είμαστε όλοι ίδιοι αγαπητέ Σπύρο.

Φωτογραφία του Πύργου της Αλυζίας, του Αρχαιολόγου Φερδινάνδου Νωκ. Προέρχεται από την βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Κολωνίας και είναι πιθανόν του 1900. Η φωτογραφία αλιεύτηκε από το Facebook, Βασιλόπουλο Ξηρομέρου.

Του Βασίλη Μουρκούση.

Διαβάζοντας το άρθρο σου για τον φωτισμό του αρχαίου πύργου, την ανάδειξη, την στερέωση και για το καστρί τα προσυπογράφω (αναφέρεται εδώ).

Τώρα στο πολιτικό σχόλιο σε ότι με αφορά σαν Αντιδήμαρχο – Πρόεδρο του ΝΠΔΔ και Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου, διαφωνώ ριζικά και δεν το δέχομαι. Ειδικά από εσένα, γιατί είσαι ο μόνος που γνώριζες όλες τις ενέργειες μου από το 2000 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2020, δηλαδή 20 χρόνια προσπάθειες. Να μου επιτρέψεις να στις υπενθυμίσω για να φρεσκάρεις την μνήμη σου, αλλά και να βγάλουν οι πολίτες του Ξηρομέρου τα συμπεράσματα τους.

Το 2000 υπέβαλα μήνυση κατά παντός υπευθύνου για το γκρέμισμα του τοίχου της αρχαίας Αλυζίας προκειμένου να ανοίξουν αγροτικό δρόμο.

‘Όταν το 2003 έως το 2006 είμαστε στο Δ.Σ. της Ένωσης Αλυζίων. με δική σου εισήγηση στραφήκαμε στην διάσωση και ανάδειξη των αρχαίων μνημείων της Αλυζίας.

Με την δική σου επιμέλεια έγινε το λεύκωμα και το DVD για την αρχαία Αλυζία, σε συνεργασία με τις φοιτήτριες από το Αρχοντοχώρι Ουρανία Πεταλιά, Δήμητρα Τζουροπάνου και Ρεβέκκα Στρατούλη.

Τον Ιούλιο του 2005 διοργανώσαμε το πρώτο αρχαιολογκό συνέδριο στο Λύκειο Μύτικα, με εισηγητές τον γενικό διευθυντή αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού dr. Λάζαρο Κολώνα, τον ομ. Καθηγητή αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Αθανάσιο Παλιούρα, την προϊσταμένη εφορείας αρχαιοτήτων Μαρία Σταυροπούλου Γάτση, τους αρχαιολόγους Νίκο Καπώνη και Ιωάννη Μόσχο, με συντονιστή τον καθηγητή ΕΚΠΑ Παναγιώτη Κοντό.

Το 2007 - 2008 - 2009, η Ένωση Κανδηλιωτών διοργάνωσε 3 συνέδρια καλύπτοντας όλες τις αρχαιολογικές περιόδους, προϊστορικά, κλασικά, βυζαντινά, νεότερα μνημεία, τον λαϊκό πολιτισμό, το περιβάλλον, την ρύπανση των θαλασσών, γεωργία, κτηνοτροφία, με ομιλητές τους καθηγητές Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Παλιούρα Αθανάσιο, Ματθόπουλο Δημήτριο, Ζωιόπουλο Παντελή, Μουρτζή Κώστα και Ιερόθεο Ζαχαρία, τους καθηγητές ΕΚΠΑ Βασίλειο Λαμπρινουδάκη, Παναγιώτη Κοντό, τον Νίκο Καμπερή ερευνητή της Ακαδημίας Αθηνών, τον Κώστα Κονταξή καθηγητή Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, τον διευθυντή αναστηλώσεων του Υπουργείου Πολιτισμού Αναστάσιο Πορτελάνο, τον διευθυντή αναστηλώσεων βυζαντινών μνημείων Χρήστο Κατσιμπίνη, την μουσειολόγο Μόνικα Διαμαντή, τον αρχαιολόγο Μόσχο Ιωάννη, τον συγγραφέα Θεόδωρο Πολίτη και τον αντιπρύτανη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Λεωνίδα Λουλούδη, με συντονιστές τους δημοσιογράφους Πάνο Σόμπολο, Γιάννη Πολίτη και τον καθηγητή Αθανάσιο Παλιούρα.

Το 2011 η Ένωση Αλυζίων, με συγγραφείς τον αρχαιολόγο Ιωάννη Μόσχο και τον διευθυντή αναστηλώσεων του Υπουργείου Πολιτσμού Αναστάσιο Πορτελάνο, εκδίδει το βιβλίο «Αλυζία» στην ελληνική και την αγγλική. Το βιβλίο αυτό το 2012 η Ένωση Αλυζίων σε συνδιοργάνωση με τον Δήμο Ξηρομέρου, την Αιτωλική Πολιτιστική Εταιρεία και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας - Λευκάδος το παρουσίασε στο Επιμελητήριο Αγρινίου, στην Στοά Βιβλίου στην Αθήνα και στην Κανδήλα σε κατάμεστες αίθουσες. Στην παρουσίαση δε στην Κανδήλα την παρακολούθησαν πλήθος αρχαιολόγων από Αιτωλοακαρνανία, Ιωάννινα, Λευκάδα, Πρέβεζα, Άρτα κλπ. Για το βιβλίο μίλησαν οι dr. Ολυμπία Βικάτου προϊσταμένη της ΛΣΤ Εφορείας Αρχαιοτήτων, οι καθηγητές αρχαιολογίας Βασίλειος Λαμπρινουδάκης, Αθανάσιος Παλιούρας, Παπουτσάκη Σερμπέτη Ελευθερία, Μαρία Γάτση Σταυροπούλου προϊσταμένη της αρχαιολογικής εφορείας Πατρών και η αρχαιολόγος - μουσειολόγος Μόνικα Διαμαντή, με συντονιστές τους καθηγητές Πανεπιστημίου Παναγιώτη Κοντό και Αθανάσιο Παλιούρα.

Στο σημείο αυτό θέλω να ευχαριστήσω όλα τα μέλη των Δ.Σ. της Ένωσης Αλυζίων και της Ένωσης Κανδηλιωτών που συνέβαλαν στην πραγματοποίηση των παραπάνω συνεδρίων.

Τώρα ας πάμε στο τι έκανα ως πολιτικό πρόσωπο στον Δήμο Ξηρομέρου.

Το 2012 εν μέσω μνημονίων που πετσόκοψε τα τακτικά έσοδα των Δήμων, μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις με τον Δήμαρχο Πυθαγόρα Σαμαρά, συμπεριελήφθησαν στο τεχνικό πρόγραμμα και τον προϋπολογισμό του Δήμου οι εξής τρείς μελέτες:

1. Αρχιτεκτονική μελέτη ανάδειξης του ταφικού μνημείου στον Βούλκο ΤΚ Κανδήλας.

2. Αρχιτεκτονική μελέτη για το Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής Αρχοντοχωρίου.

3. Μελέτη συντήρησης αγιογραφιών και τοιχογραφιών Ι.Ν. Ζωοδόχου Πηγής Αρχοντοχωρίου.

Το 2013 ανατέθηκαν σε μελετητές και υπογράφηκαν οι σχετικές συμβάσεις από την αντιδήμαρχο Ντίνα Σαμαρά. Οι μελέτες για τον Ι.Ν. Αρχοντοχωρίου εξοφλήθηκαν το 2015 με Δήμαρχο τον Γαλούνη Ερωτόκριτο. Υποβλήθηκαν στην εφορεία βυζαντινών αρχαιοτήτων στη Ναύπακτο στον προϊστάμενο Ιωάννη Χουλιαρά και την μηχανικό Ελένη Κατσούλη. Από εκεί διαβιβάστηκαν στην διεύθυνση των βυζαντινών αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού προκειμένου να πάρουν έγκριση από το κεντρικό αρχαιολογικό συμβούλιο. Ο φάκελος θεωρήθηκε ελλιπής και ζητήθηκαν άλλες δύο μελέτες στατική μελέτη του κτιρίου και αρχιτεκτονική μελέτη εξωτερικού χώρου. Τις μελέτες αυτές τις βάλαμε στο τεχνικό πρόγραμμα και προϋπολογισμό του 2016, αλλά η αποκεντρωμένη υπηρεσία μας ζήτησε να τις αφαιρέσουμε, διότι ο ναός ανήκει στην Ιερά Μητρόπολη και όχι στον Δήμο και θα απορριπτόταν ο προϋπολογισμός και το τεχνικό πρόγραμμα και έτσι αφαιρέθηκε.

Τότε απευθύνθηκα σε εύπορους Αρχοντοχωρίτες και ντόπιους και εξ Αμερικής, για να χρηματοδοτήσουν τις μελέτες αλλά δεν κατέστη δυνατόν. Εν συνεχεία απευθύνθηκα στο σεβαστό Μητροπολίτη κ.κ. Κοσμά όταν ήρθε στον Μύτικα το 2018, προκειμένου να γίνει μια ερανική επιτροπή υπό την αιγίδα του. Μου έδωσε πολλές ευχές και ευλογίες, είπαμε να έρθει να ιερουργήσει στον Άγιο Σπυρίδωνα προκειμένου να γίνει και η επιτροπή. Όταν ο Παπαθανάσης τον πήρε τηλέφωνο να τον καλέσει να έρθει τον Αύγουστο του 2018 στο Αρχοντοχώρι, δήλωσε κουρασμένος και επειδή είχε ανάγκη ξεκούρασης, θα έκανε χρήση αδείας. Από εκεί και πέρα το θέμα παραμένει στάσιμο.

Τώρα για την αρχιτεκτονική μελέτη για το ταφικό μνημείο στον Βούλκο παραμένει ανεξόφλητη. Από το 2017 δεν ξαναμπήκε ούτε στο τεχνικό πρόγραμμα, ούτε στον προϋπολογισμό λόγω οικονομικών στενοτήτων του Δήμου.

Από το 2016 - 2017 - 2018 - 2019, το ΝΠΔΔ του Δήμου Ξηρομέρου μετά από αίτημα και υπόδειξη της εφορείας αρχαιοτήτων, προέβαινε σε καθαρισμούς αρχαιολογικών χώρων και μνημείων του Δήμου Ξηρομέρου. Στον ετήσιο απολογισμό των πεπραγμένων της εφορείας αρχαιοτήτων στο Τρικούπειο Πολιτιστικό Κέντρο στο Μεσολόγγι, η προϊσταμένη αρχαιοτήτων dr. Ολυμπία Βικάτου, τον μόνο Δήμο που ευχαριστούσε για την συνεργασία, ήταν ο Δήμος Ξηρομέρου.

Την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου του 2017, το Νομικό Πρόσωπο του Δήμου Ξηρομέρου και η εφορεία αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας - Λευκάδος, συνδιοργάνωσαν ημερίδα με θέμα «Αρχαίες πόλεις και μνημεία του Δήμου Ξηρομέρου» στον Αστακό.

Μετά από όλα αυτά με εισήγηση της εφορείας αρχαιοτήτων στο υπουργείο Πολιτισμού έγινε η κήρυξη των αρχαιολογικών χώρων της Αλυζίας.

Εν μέσω μνημονίων έγινε η απαλλοτρίωση του χώρου στο ταφικό μνημείο στον Βούλκο.

Τον Οκτώβρη του 2019, ο Πρόεδρος της Κοινωφελούς κύριος Λευτέρης Μάντζαρης, μου ζήτησε να πάμε μαζί στην εφορεία αρχαιοτήτων, προκειμένου να μιλήσουμε για τα μνημεία του Δήμου. Κλείστηκε ραντεβού, συναντηθήκαμε με την κυρία Βικάτου και έγινε μια δημιουργική και ενημερωτική συζήτηση.

Στις 4 Σεπτέμβρη του 2020 δέχθηκα ένα τηλεφώνημα από τον κύριο Δήμαρχο, για να συναντηθούμε να τον ενημερώσω για τις προσπάθειες και τις ενέργειες που έχουνε γίνει για τα μνημεία προκειμένου να μην πάνε χαμένες. Η συνάντηση έγινε την Παρασκευή 11 Σεπτέμβρη στο Δημαρχείο και με την συμμετοχή του προέδρου ΝΠΔΔ Πολύζου Βασίλη.

Έγινε μια αναλυτική ενημέρωση για όλα, είπα να ζητήσουν τους φακέλους από την προϊσταμένη της τεχνικής υπηρεσίας κ. Ραλάτου. Μου ζητήθηκε δε να κλείσω ραντεβού με την προϊσταμένη της εφορείας αρχαιοτήτων κ. Βικάτου. Το ραντεβού κλείστηκε την Παρασκευή 18 Σεπτέμβρη. Επισκεφθήκαμε την εφορεία αρχαιοτήτων στο Μεσολόγγι, έγινε πλήρης ενημέρωση, κατατέθηκαν δημιουργικές προτάσεις. Η συνάντηση διήρκησε περισσότερο από μια ώρα. Στην συνάντηση παρευρέθηκαν η έφορος αρχαιοτήτων dr. Ολυμπία Βικάτου, η προϊσταμένη της υπηρεσίας η αρχαιολόγος κυρία Σαράντη, ο Δήμαρχος κ. Τριανταφυλλάκης Ιωάννης, ο πρόεδρος του νομικού προσώπου κ Πολύζος Βασίλης και εγώ. Στο τέλος ο κύριος Δήμαρχος ζήτησε να βγει και η αναμνηστική φωτογραφία της συνάντησης για λόγους αρχείου. Είναι η μόνη συνάντηση την οποία ο κύριος Δήμαρχος δεν ανάρτησε. Ίσως η παρουσία μου στην φωτογραφία να χάλαγε το τοπίο. Φαίνεται η παροιμία που λέει «Το λάδι θέλουμε, τον λαδά δεν τον θέλουμε» εδώ ταιριάζει γάντι.

Κλείνοντας αγαπητέ Σπύρο, σε κάθε κάλεσμα για την ανάδειξη και την προστασία των μνημείων θα δίνω παρόν και δεν θα εξετάζω ποιος κάνει την πρόσκληση. Κάτι που δεν συμβαίνει με όλους. Εγώ λοιπόν λίγο ή πολύ αυτόν τον σπόρο έριξα για την φύλαξη και ανάδειξη των μνημείων. Και όπως έλεγε και ο Χαρίλαος Φλωράκης «Ο σποριάρης φεύγει, αλλά ο σπόρος μένει.» 

Με εκτίμηση 

Μουρκούσης Βασίλης