Τα Χ(ρι)στόψωμα, ο Σταυρός και οι Βασιλοπούλες.


Της Παρασκευής Σιδερά-Λύτρα. 
(τ. δημοδιδασκάλισσα στην Κανδήλα).

Παραμονή των Χριστουγέννων, προτού φέξει, η μάνα μας ζύμωνε το αποβραδίς αναπιασμένο προζύμι. Ίδια η διαδικασία με το ζύμωμα του ᾽βδομαδιάτικα καθημερινού ψωμιού μας. Κι όμως τούτο το ζύμωμα ήταν μια ιεροτελεστία, συνοδευόμενο από τους χτύπους των παιδιών στην πόρτα και τη φωνή: "Θειά, να πούμε τα Χ(ρι)στό(γ)εννα;" και εν συνεχεία από τη μελωδία – όχι μόνο μιας ή δυό στροφών – ολόκληρης της ιστορίας της Γέννησης: "Καλήν ημέραν άρχοντες, αν είναι ορισμός σας, Χριστού τη θεία γέννηση να πω στ᾽ αρχοντικό σας...".
Και ήδη περί το κολατσό μοσχοβόλαγε το σπίτι από τα ψημένα προϊόντα του ζυμώματος: Χριστόψωμα φουσκωμένα, ροδαλά από την πύρη του φούρνου μας. Κι ανάμεσά τους ο Σταυρός, μυρωδάτο χριστόψωμο σε σχήμα σταυρού – τον εποφθαλμιούσαμε εμείς τα παιδιά· κάτι έκρυβε. Τη λεγομένη βασιλόπιττα εμείς στο χωριό μας δεν την ξέραμε, εισήχθη αργότερα. Στον "Σταυρό" ήταν κρυμμένο το νόμισμα, και κοβόταν στο τραπέζι της παραμονής των Χριστουγέννων, σε τόσα κομμάτια όσα τα παρόντα και τα ξενιτεμένα μέλη της οικογένειας – με την προσμονή, ποιος θα είναι ο τυχερός.
Παραμονή Πρωτοχρονιάς, παραμονή του Αγίου Βασιλείου, χαράματα η ίδια διαδικασία, η ίδια ιεροτελεστία του ζυμώματος, συνοδευόμενου από τη μελωδία "Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, ψηλή μου δεντρολιβανιά, κι αρχή καλός μας χρόνος, εκκλησιά με τ᾽ς άγιους θρόνους. Άγιος Βασίλης έρχεται, άρχοντες τον κατέχετε, από την Καισαρεία, συ είσαι αρχόντισσα κυρία ...", του ζυμώματος για τα "βασιλόψωμα" και προ παντός για τις ζηλευτές "βασιλοπούλες". Πολλές βασιλοπούλες έπλαθε η μάνα μας με το έτοιμο ζυμάρι, τόσες όσες ήταν τα παιδιά, που θα τους τις μοιράζαμε – παιδιά συγγενών και γειτόνων μας. Θαυμαστή για μας η μορφή της ζυμαρένιας κούκλας, της βασιλοπούλας. Κι εμείς τις έτοιμες ψημένες τις μοιράζαμε για τα παιδιά στις οικογένειες, που μας έστελνε η μάνα μας, ενώ αντίστοιχα έφερναν για μας άλλα παιδιά βασιλοπούλες από άλλες νοικοκυρές.

0 comments:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Όλα τα σχόλια θα εμφανίζονται μετά την έγκρισή τους από τους διαχειριστές του ιστολογίου.
Σχόλια υβριστικά, συκοφαντικά, ειρωνικά, υποτιμητικά, μειωτικά και απαξιωτικά ή σχόλια χυδαία, σεξιστικά, ρατσιστικά και θρησκευτικού μίσους, σχόλια με μηνύματα που δεν καταλαβαίνουμε, ονομαστικές αναφορές σε απλούς πολίτες και προβοκατόρικα ή σχόλια που δεν έχουν σχέση με τη παραπάνω ανάρτηση, ΔΕΝ θα δημοσιεύονται.
Επίσης ΔΕΝ θα δημοσιεύονται σχόλια που δείχνουν φανερά ότι ο σχολιαστής δεν γνωρίζει καν το θέμα που σχολιάζει, έχει φανερά πλήρη άγνοια για το αντικείμενο της ανάρτησης και απλώς σχολιάζει για να δει το σχόλιο του να δημοσιεύεται και να αισθανθεί ο ίδιος ικανοποίηση.
Τα σχόλια και τα κείμενα των αναγνωστών εκφράζουν τους ίδιους και δεν υιοθετούνται κατά ανάγκη από το παρόν ιστολόγιο.
Παρακαλούμε τους αναγνώστες μας να διατυπώνουν τα σχόλια τους με κόσμιο τρόπο για να δημοσιευτούν.
Η Ελληνική γλώσσα είναι πολύ πλούσια για να πούμε αυτό που θέλουμε και να ασκήσουμε την κριτική μας, αποφεύγοντας όλα τα πιο πάνω που αναφέρονται.
Εάν παρ' όλα αυτά κάποιος θεωρεί ότι θίγεται από ανάρτηση ή σχόλιο στο Blog, καλείται να επικοινωνήσει μαζί μας μέσω του e-mail προς αποκατάσταση.