Συνέντευξη του Προέδρου της ΟΠΣΥΞ Δημήτρη Στεργίου, για τα προβλήματα των συλλόγων και για την ανάπτυξη του Ξηρομέρου.

Στα πλαίσια της ενημέρωσης των συμπατριωτών μας, η εφημερίδα μας ζήτησε από τον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Ξηρομέρου (ΟΠΣΥΞ) κ. Δημήτρη (Τάκη) Στεργίου να της παραχωρήσει συνέντευξη για την κατάσταση των Ξηρομερίτικων Πολιτιστικών Συλλόγων, για τα προβλήματα της περιοχής, την ανάπτυξη του Ξηρομέρου και την επιχειρούμενη επέκταση των ιχθυοκαλλιεργειών.

Ο κ. Στεργίου δέχτηκε με μεγάλη προθυμία το αίτημά μας και απάντησε στις αντίστοιχες ερωτήσεις που του υποβάλαμε τα εξής:

Κύριε Πρόεδρε, ποια είναι σήμερα η κατάσταση με το πολιτιστικό κίνημα των ετεροδημοτών και τους πολιτιστικούς Συλλόγους της Ομοσπονδίας;

Η Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Ξηρομέρου (ΟΠΣΥΞ) είναι το δευτεροβάθμιο όργανο των Συλλόγων από την επαρχία Βονίτσης & Ξηρομέρου και έχει μέλη 25 Συλλόγους από την περιοχή με έδρα την Αττική.

Ιδρύθηκε την 3-4-1982 δηλ. 39 χρόνια δράσης με τα καλά και τα κακά της. Η Ομοσπονδία και οι Σύλλογοι Μέλη της 39 χρόνια τώρα αγωνίζονται στο χώρο του πολιτισμού με αυταπάρνηση και ανιδιοτέλεια χωρίς οικονομικούς πόρους, για την διατήρηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και προβάλουν κάθε τι πνευματικό, πολιτιστικό, περιβαλλοντικό εκπορεύεται από την γενέτειρά μας προτάσσοντας το συλλογικό από το ατομικό.

Για την σημερινή κατάσταση στους Συλλόγους τα πράγματα δεν είναι και τόσο ευοίωνα. Το πολιτιστικό κίνημα περνάει μια δύσκολη περίοδο. Υπάρχει μια σχετική αδράνεια την οποία έφερε ο κορεσμός των τόσων ετών και η μη συμμετοχή νέων ανθρώπων.

Σήμερα στην εποχή της επιδημίας τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. «Ήταν στραβό το κλίμα τό 'φαγε και ο γάιδαρος» όπως λέει και η παροιμία. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε όμως, ότι όλα αυτά τα χρόνια ύπαρξης των πολιτιστικών Συλλόγων της περιοχής μας και του νομού έχει επιτελεσθεί μεγάλο έργο από τη μεριά τους. Μέσα από συγκεκριμένες δραστηριότητες και συγκεκριμένα έργα, η προσφορά των συλλόγων στο πατριδοτοπικό κίνημα με την ανιδιοτελή συμμετοχή όσων εργάσθηκαν όλα αυτά τα χρόνια διαθέτοντας κόπο, χρόνο και χρήμα για την προκοπή του Συλλόγου, του χωριού τους, της περιοχής τους, του νομού είναι μεγάλη.

Πολλές φορές οι πολιτιστικοί Σύλλογοι με τις δράσεις τους κάλυψαν και καλύπτουν την απουσία της τοπικής αυτοδιοίκησης μέσα από διάφορα έργα στα πλαίσια των καταστατικών τους σκοπών. Ο Σύλλογος σας «ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑΝΩΝ ΤΑ ΚΟΡΟΝΤΑ» από τα πρώτα 7 ιδρυτικά μέλη της Ομοσπονδίας ήταν πάντα παρών και δημιουργικός όλα αυτά τα χρόνια με ανοδική πορεία και έχει καταφέρει να κρατηθεί ψηλά στη συνείδηση και την εκτίμηση των συμπατριωτών. Έχει διοργανώσει πολλές εκδηλώσεις και έχει εκδώσει αρκετά βιβλία όπως και πολλοί άλλοι σύλλογοι. Εκδίδει ανελλιπώς την εφημερίδα «ΧΡΥΣΟΒΙΤΣΑΝΙΚΑ ΝΕΑ» με σταθερή περιοδικότητα και σας ευχαριστούμε για την φιλοξενία. Έχει παρατηρηθεί όμως μια κόπωση αρκετών Συλλόγων, που οδηγεί σε υποτονική παρουσία ή ακόμα και σε αδράνεια που αυτή επηρεάζει και τη λειτουργία των Ομοσπονδιών και της Συνομοσπονδίας. Η αδράνεια αυτή οφείλεται στη μη ενεργοποίηση όλων των μελών των Συλλόγων, η αποφυγή ανάληψης θέσεων ευθύνης, η μη δραστηριοποίηση των νέων, η τάση που έχουμε να κρίνουμε τους άλλους χωρίς να κάνουμε την αυτοκριτική μας. Και σαν να μην έφθανε αυτό είδαμε να ξεφυτρώνουν διάφοροι σύλλογοι στους Δήμους της Αττικής.

Η ίδρυση τέτοιων πολιτιστικών Συλλόγων δεν ήταν βέβαια η ανάγκη προβολής της πολιτιστικής μας ιδιαιτερότητας, γιατί τέτοια δυνατότητα υπήρχε στον κύριο κορμό του πολιτιστικού κινήματος που από χρόνια λιθαράκι – λιθαράκι και με αγώνες πολλών ανθρώπων έχει φτιάξει το δικό του οικοδόμημα. Οι αγαπητοί πατριώτες αν πράγματι είχαν το μεράκι και την διάθεση όλη αυτή την ενεργητικότητα που τώρα καταναλώνουν σ΄ αυτούς τους Συλλόγους να την διοχετεύουν στην δομημένη και οργανωμένη συλλογική προσπάθεια θα είχαν βοηθήσει αποτελεσματικότερα. Σαν πολιτιστικός φορέας έχουμε διοργανώσει συνέδρια, ημερίδες, που είχαν ως θέματα την ανάπτυξη – το περιβάλλον – τις αρχαιότητες – βιολογικές καλλιέργειες κ.ά. και μέσα από αυτές έχουμε υποβάλει τις προτάσεις μας. Έχουμε σαν Ομοσπονδία κληθεί να διοργανώσουμε και να συμμετάσχουμε σε αγώνες για την αποτροπή της εγκατάστασης επικινδύνων δραστηριοτήτων στην περιοχή μας, όπως ήταν τα τοξικά απόβλητα, ο Λιθάνθρακας, στο Πλατυγιάλι, η εκτροπή του Αχελώου, τα βιοκαύσιμα στη Γουργουβλή Θυρείου, στην Χρυσοβίτσα, στις Φυτείες και σήμερα για την απόσυρση της ΠΟΑΥ Εχινάδων νήσων και Αιτωλ/νίας. Διαμαρτυρηθήκαμε, για την υποβάθμιση του οικολογικού συστήματος του Αμβρακικού, πιέσαμε για την ολοκλήρωση του φράγματος Αχυρών, πιέσαμε για την ανάδειξη και προστασία του βελανιδοδάσους Ξηρομέρου κ.ά. Διαμαρτυρηθήκαμε με τους Συλλόγους Μέλη μας ώστε να μην ανασταλεί η λειτουργία του μουσείου Θυρρείου, η οποία προσβάλλει την αρχαιολογική ιστορία της περιοχής και της στερεί ένα κύτταρο πολιτισμού που τόσο έχει ανάγκη. Ζητήσαμε την αναβάθμισή του με τις απαραίτητες επισκευές - επεμβάσεις, να εξοπλισθεί με σύγχρονα μηχανήματα ώστε να είναι λειτουργικό και ασφαλές και να επιστραφούν τα ευρήματα της περιοχής, τα οποία αποτελούν μέρος του πολιτισμού μας και να εκτεθούν σε αυτό.

Στην αναπτυξιακή ημερίδα που πραγματοποιήσαμε στην Βόνιτσα το 2005 με θέμα: «ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΟ ΞΗΡΟΜΕΡΟ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ», καταλήξαμε και κοινοποιήσαμε τα συμπεράσματα στην πολιτεία χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα. Η διαχείριση του οικοσυστήματος του Αμβρακικού κόλπου έχει ξεφύγει. Διαβάζουμε σε διάφορες έρευνες που έχουν γίνει ότι οι κυριότερες πηγές ρύπανσης του Αμβρακικού κόλπου είναι: τα γεωργικά και βιομηχανικά απόβλητα, τα κτηνοτροφικά απόβλητα, τα αστικά απόβλητα των παράκτιων αστικών περιοχών (ανεπαρκείς βιολογικοί καθαρισμοί) και τα απόβλητα των μονάδων των ιχθυοκαλλιεργειών. Ο Φορέας Διαχείρισης Αμβρακικού Κόλπου – Λευκάδας όπως μετονομάστηκε το 2018 πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες και με συνεχείς ελέγχους να προστατεύσει αυτό το σπάνιο οικοσύστημα. 

Παίρνοντας αφορμή από τα παραπάνω. Η Ομοσπονδία σήμερα μετέχει στην επιτροπή αγώνα κατά των ΠΟΑΥ. Πως βλέπεται αυτό το θέμα και πόσο σοβαρό είναι;

Σχεδόν όσα και τα χρόνια δραστηριοποίησης της Ομοσπονδίας είναι και η ύπαρξη των ιχθυοκαλλιεργειών. Η Ομοσπονδία διαχρονικά ήταν αντίθετη στην άναρχη εγκατάσταση των ιχθυοκαλλιεργειών χωρίς κανένα προγραμματισμό στην περιοχή μας. Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί έως σήμερα είχε ως αποτέλεσμα την ρύπανση, την υποβάθμιση της περιοχής, την αποτροπή δε κάθε προσπάθειας για τουριστική ή άλλου οικονομικού τομέα ανάπτυξή της.

Σχετικά με τις προτεινόμενες ΠΟΑΥ είμαστε αντίθετοι τόσο για αυτή των Εχινάδων νήσων και Αιτωλ/νίας όσο και αυτής του Αμβρακικού κόλπου. Οι ιχθυοκαλλιέργειες όσο και να πασχίζουν κάποιοι να μας πείσουν, ποτέ δεν θα φτάσουν να αντικαταστήσουν αναπτυξιακά και οικονομικά τις αποδόσεις των παραδοσιακών δραστηριοτήτων των κατοίκων της περιοχής που χάθηκαν ανεπιστρεπτί!!

Αγωνιούμε με όλους τους φορείς της περιοχής και είμαστε αντίθετοι στη θεσμοθέτηση των συγκεκριμένων Π.Ο.Α.Υ. που θα επιβαρύνουν το περιβάλλον και θα αποβούν αρνητικός παράγοντας για την πολυεπίπεδη ανάπτυξη της περιοχής και θα την καταστήσει δε περιοχή μια και μόνης οικονομικής δραστηριότητας.

Αντιλαμβάνεστε όλοι ότι αν για τον οποιοδήποτε συγκυριακό λόγο στο μέλλον ο τομέας αυτός καταστραφεί (οικολογικοί, διατροφικοί και άλλοι λόγοι) θα συμπαρασύρει μαζί και την οικονομική καταστροφή της περιοχής. Θυμόμαστε όλοι μας όταν τελείωσε η καλλιέργεια του καπνού, μαζί του τελείωσε και ο λεγόμενος Ξηρομερίτης καπνοκαλλιεργητής . Τελείωσαν και οι άλλες καλλιέργειες, του καλαμποκιού, του τριφυλλιού και άλλων προϊόντων και μαζί τους τελείωσε ο Γεωργικός και Κτηνοτροφικός τομέας της περιοχής. Παλεύουμε για την απόσυρση των συγκεκριμένων ΠΟΑΥ και από κοινού με τη συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης Α' και Β' βαθμού να προχωρήσει ο σχεδιασμός ενός νέου θαλάσσιου χωροταξικού πλαισίου, που θα μπορέσει να καταστήσει τον κλάδο των ιχθυοκαλλιεργειών πραγματικά παραγωγικό, πιο φιλικό για το περιβάλλον και λιγότερο ανταγωνιστικό για τις υπάρχουσες δραστηριότητες των πολιτών της περιοχής μας, δραστηριότητες, όπως είναι ο τουρισμός, η παράκτια αλιεία, η κτηνοτροφία και πιθανόν νέες οικονομικές δραστηριότητες που πρέπει να αναπτύξουμε.

Τι κατά την γνώμη σας πρέπει να γίνει για την ανάπτυξη της περιοχής μας;

Κατ' αρχήν πρέπει να γίνει προσπάθεια αξιοποίησης των πλεονεκτημάτων της περιοχής, ώστε να αυξηθεί το εισόδημα των κατοίκων και να κρατηθεί ο πληθυσμός στον τόπο του και να δοθούν κίνητρα στους νέους για απασχόληση. Να δοθούν κίνητρα προκειμένου να γίνει εκσυγχρονισμός και ανάπτυξη των επιχειρήσεων του πρωτογενή τομέα. Να γίνει αξιοποίηση των παραδόσεων και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ανάδειξη των αρχαιοτήτων, των λαϊκών εκδηλώσεων του πληθυσμού για την προσέλκυση επισκεπτών στην περιοχή, την ανάπτυξη του τουρισμού και της αναψυχής.

Αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς, με την προστασία της γης από την υπερβολική χρήση ρυπογόνων ουσιών. Εξασφάλιση των αναγκαίων υποδομών, όπως το οδικό δίκτυο οι λιμενικές εγκαταστάσεις, οι τηλεπικοινωνίες, η ύδρευση η άρδευση, αποχέτευση (βιολογικοί καθαρισμοί) κ.ά ώστε να γίνουν μοχλός ανάπτυξης.

Στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης των καλλιεργειών τα ΤΟΕΒ Φυτειών, Χρυσοβίτσας και Παλαιομάνινας πρέπει σιγά - σιγά να ξαναζωντανέψουν, ώστε να δώσουν ανάπτυξη και εισόδημα στην ενδοχώρα του Δήμου Ξηρομέρου, σε ένα τομέα όπως ο αγροτικός, ο οποίος μέσω της άρδευσης μπορεί να γίνει μοχλός για την ανάπτυξη του Δήμου Ξηρομέρου. Τα ΤΟΕΒ Χρυσοβίτσας και Παλαιομάνινας είναι σε αναστολή και έχουν λεηλατηθεί οι εγκαταστάσεις τους και οι οικονομικές τους υποχρεώσεις είναι μεγάλες. Το μόνο που λειτουργεί είναι το ΤΟΕΒ Φυτειών το οποίο έχει και αυτό τις οφειλές κυρίως προς την ΔΕΗ. Απαιτούνται χρήματα για έργα υποδομής, όπως η αντικατάσταση του δικτύου, αγροτική οδοποιία, αρδευτικά και άλλα.

Η σωστή λειτουργία των ΤΟΕΒ μπορεί να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της περιοχής και χιλιάδες στρέμματα να καλλιεργηθούν και να αποφέρουν έσοδα που τόσο ανάγκη έχουν οι κάτοικοι των περιοχών. Οι Διοικήσεις των ΤΟΕΒ πρέπει να ελέγχουν με ακρίβεια το κόστος λειτουργίας και να παρεμβαίνουν όπου χρειάζεται. Βέβαια θα πρέπει να φροντίσουν και οι χρήστες να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, ώστε και τα ΤΟΕΒ να μπορούν να ανταπεξέρχονται στις υποχρεώσεις και να εκσυγχρονίζονται παρέχοντας όσο το δυνατόν καλύτερες υπηρεσίες.

Το Πλατυγιάλι Αστακού, ένα από τα μεγαλύτερα ιδιωτικά λιμάνια της Μεσογείου αν όχι το μεγαλύτερο αργοπεθαίνει. Οι αρμόδιοι φορείς πρέπει να στηρίξουν το Πλατυγιάλι σαν λιμάνι και σαν βιομηχανική περιοχή χαμηλής όχλησης, με όλα τα έργα υποδομής που χρειάζονται (οδοποιία - κ.τ.λ.) για να μπορέσει η επένδυση αυτή να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της Δυτικής Ελλάδας και να πιάσουν τόπο τα δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν κοστίσει στους Έλληνες φορολογούμενους. Όταν με την απεργία των λιμανιών Πειραιά και Θεσσαλονίκης το Πλατυγιάλι σήκωσε όλο το βάρος φανήκαμε ανεπαρκείς, ώστε να είμαστε μπροστά από τα γεγονότα και να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες αυτού του λιμανιού.

Επίσης το τεράστιο βελανιδοδάσος έκτασης 60.000 στρ. που είναι το μοναδικό στο είδος του στην Ευρώπη και το μεγαλύτερο των Βαλκανίων κι αποτελεί μοναδικό μνημείο της φύσης πρέπει να προστατευθεί και να συνεχίσει να υπάρχει αυτός ο επίγειος παράδεισος που θα μπορούσε να ενισχύσει σημαντικά τα έσοδα των κατοίκων από τον αγροτουρισμό αλλά και προωθώντας τις οικολογικές βαφές και την οικολογική βυρσοδεψία. Οι στόχοι για την περιοχή μας είναι ορατοί σε όλους. Ανάπτυξη των υποδομών, οδοποιία, χώροι υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, υποδομές τουριστικής ανάπτυξης, φράγμα Αχυρών, υποστήριξη της γεωργικής και κτηνοτροφικής οικονομίας Οι αναπτυξιακές παρεμβάσεις που επιβάλλεται να γίνουν στην περιοχή πρέπει να στοχεύουν στη δημιουργία νέων υποδομών που θα στηρίζουν την ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων (βιομηχανία, εμπόριο, τουρισμός), ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας.

Την τουριστική ανάπτυξη της περιοχής μας πως την βλέπετε;

Κατ’ αρχήν να πούμε ότι η περιοχή μας δεν είναι τουριστικός προορισμός όπως άλλες περιοχές της χώρας μας και δεν είναι, όχι επειδή δεν έχει ομορφιές, αλλά επειδή δεν έχει υποδομές. Τελευταία βλέπουμε δειλά - δειλά να κατασκευάζονται μονάδες καταλυμάτων μικρών ή μεγάλων και οι οποίες θα φέρουν και παράλληλες επενδύσεις υποστήριξής των. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε τον θαλάσσιο τουρισμό με τους όμορφους και γραφικούς κολπίσκους, το βελανιδοδάσος του Ξηρομέρου, τις αρχαιότητες, τα ιαματικά λουτρά Τρύφου με τόσες δυνατότητες και που έχουν εγκαταλειφθεί κ.ά.

Ο Στρατηγικός Σχεδιασμός των Δήμων, οι παλιότερες αποφάσεις της π. Νομαρχίας Αιτ/νίας, αλλά και το Περιφερειακό Χωροταξικό της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, συμφωνούν ότι η περιοχή μας προορίζεται για τουριστική ανάπτυξη και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να κινηθούμε. Βέβαια όπως είπαμε και παραπάνω πρέπει να κατασκευασθεί σύγχρονο οδικό δίκτυο, να εκμεταλλευτούμε το αεροδρόμιο του Ακτίου, να κατασκευασθούν σύγχρονα και ασφαλή λιμάνια. Πρέπει να υπάρξει διαδημοτική συνεργασία των δύο Δήμων της περιοχής μας, να αναθέσουν σε ειδικούς να μελετήσουν ποια περιοχή προσφέρεται πιο πολύ για τουριστική αξιοποίηση, να βάλουν κοινούς στόχους για την ανάπτυξη της περιοχής και να λάβουν μέτρα για την προστασία αυτού του όμορφου φυσικού περιβάλλοντος αποτρέποντας κάθε είδους δραστηριοποίηση ρυπογόνων επενδύσεων όπως οι ιχθυοκαλλιέργειες.