Άνοιξε η έκθεση του Αντώνη Ναστούλη «…νιώθω για σε Πατρίδα μου, στα σπλάχνα χαλασμό» στο Αγρίνιο.

Πηγή: https://www.agrinionews.gr

Κείμενο και φωτογραφίες

Απόστολος Κων. Καρακώστας.

Τετάρτη βράδυ 2 Ιούνη έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης του Αγρινιώτη ζωγράφου και γλύπτη Αντώνη Ναστούλη με τίτλο: «…νιώθω για σε Πατρίδα μου, στα σπλάχνα χαλασμό».

Την έκθεση συνδιοργάνωσε ο Δήμος Αγρινίου και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, στο κτήριο της πρώην Τράπεζας της Ελλάδας επί της οδού Αναστασιάδη, στην πλατεία Δημοκρατίας.

Ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε τα πορτραίτα των Αιτωλοακαρνάνων αγωνιστών του 1821 που πρωταγωνίστησαν και έφεραν την πολυπόθητη ελευθερία στον τόπο. Στο βλέμμα των Ηρώων ο Αντώνης αποτύπωσε την αποφασιστικότητά τους να παλέψουν μέχρι της τελευταίας σταγόνας του αίματός τους στον άνισο αγώνα με τα στίφη των πολυάριθμων κατακτητών.

Η απόφασή τους αυτή να θυσιάσουν τα πάντα, την ζωή τους καθώς και των οικογενειών τους, δεν ήταν καθόλου εύκολη. Αυτοί καλύτερα από τον καθένα γνώριζαν την υπεροπλία του εχθρού.

Στο ξεκίνημα το 1821 ήταν μοναχοί τους, αυτοί και τα γιαταγάνια τους, και δεν υπολόγιζαν σε εφεδρείες και βοήθειες από πουθενά. Χάρις στην πρωτοβουλία και αυτοθυσία τους μπαίνοντας μπροστάρηδες ακολουθήθηκαν από τις χιλιάδες άοπλους προγόνους μας και έκαναν το θαύμα που ακούστηκε στα πολιτισμένα κράτη και ξεσήκωσε το κύμα του Φιλελληνισμού που σημαντικά βοήθησε την Επανάσταση.

Στα εγκαίνια της εκδήλωσης - έκθεσης για τους Δυτικορουμελιώτες Ήρωες παραβρέθηκαν ο κ. Ανδρέας Φίλιας, Αντιπεριφερειάρχης διοίκησης και ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Γεώργιος Παπαναστασίου, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Γιάννης Φαρμάκης, η Αντιδήμαρχος για τα πολιτιστικά του Δήμου κα. Μαρία Παπαγεωργίου.

Η συντονίστρια της εκδήλωσης κα. Έφη Τσακανίκα από το Κ.Ε.Δ.Α. καλωσόρισε τους επισκέπτες στην έκθεση και κάλεσε στο βήμα τον Δήμαρχο της πόλης του Αγρινίου κ. Γεώργιο Παπαναστασίου.

Ο Δήμαρχος μίλησε για το επετειακό έργο του Αγρινιώτη καλλιτέχνη και για τους πολύχρονους δεσμούς του με τον Δήμο Αγρινίου σαν δάσκαλος ζωγραφικής που διδάσκει στα κοινωφελή προγράμματα που ξεκίνησαν πριν 18 χρόνια. Τόνισε δε ιδιαίτερα ότι πλέον μπήκαμε στην τελική ευθεία για τις απελευθερωτικές εκδηλώσεις του Βραχωριού σε μια εβδομάδα. Η πόλη θα υποδεχθεί για πρώτη φορά σε παρόμοια εκδήλωση την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυρία Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

Ο Αντιπεριφερειάρχης κύριος Φίλιας απηύθυνε χαιρετισμό λέγοντας μεταξύ άλλων: «Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στηρίζει τις πολιτιστικές-επετειακές για το 1821-εκδηλώσεις και έχει προγραμματίσει 130 συνολικά εντός του έτους. Φυσικά μεγάλο μέρος από αυτές αναλογούν στην πόλη του Αγρινίου και χαίρομαι που έρχομαι ταχτικά κοντά σας, ετούτη είναι η δεύτερη φορά μέσα σε μια εβδομάδα». Αναφέρθηκε στον προγραμματισμό που ο σημερινός Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Κύριος Νεκτάριος Φαρμάκης είχε κάνει με τους συνεργάτες του σχετικά, πολύ πριν τις εκλογές του 2019. Όταν ο εορτασμός για τα 200 χρόνια από την απελευθέρωση της χώρας φάνταζε μια μακρινή στο μέλλον επέτειος.

Στο τέλος των ομιλιών ο κ. Φίλιας επέδωσε το ειδικό παράσημο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σε όσους συμβάλλουν για τον εορτασμό της επετείου των 200 ετών από την Επανάσταση, στον καλλιτέχνη κ. Αντώνη Ναστούλη, και ο Δήμαρχος Αγρινίου κ. Παπαναστασίου επέδωσε το ίδιο στην ομιλήτρια κα. Βασιλική Μαραγιάννη.

Ακολούθως η Αντιδήμαρχος κυρία Παπαγεωργίου καλωσόρισε τους επισκέπτες της έκθεσης και τους ευχαρίστησε για την συμμετοχή τους στα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης.

Η συντονίστρια κα. Τσακανίκα έδωσε τον λόγο στην ομιλήτρια της εκδήλωσης Συμβολαιογράφο και Πρόεδρο του Φιλολογικού και Λογοτεχνικού Ομίλου «Κωνσταντίνος Χατζόπουλος» Κυρία Βασιλική Μαραγιάννη, η οποία αφού καλωσόρισε τους επισκέπτες, ευχαρίστησε τους διοργανωτές της εκδήλωσης για την πρόσκληση να συμμετάσχει στην εκδήλωση που αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για την οικογένειά της και αυτή προσωπικά η αναφορά στον αείμνηστο πατέρα της Κώστα Δήμου Μαραγιάννη που έζησε στο Αγρίνιο.

Ο Κώστας Μαραγιάννης εργάστηκε στην πόλη, μελέτησε και κατέγραψε την τοπική ιστορία, πάντα με αμεροληψία. Η Κυρία Μαραγιάννη διάβασε αποσπάσματα από τα γραφτά του πατέρα της όπως:

«Με την επανάσταση του 1821 δεν απελευθερώθηκε μόνο η Ελλάδα από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Από την επανάσταση αυτή, το σάλπισμα του Ρήγα Φεραίου και του Κοσμά Αιτωλού αφυπνίστηκαν όλοι οι Βαλκανικοί λαοί και οι λαοί της Ευρώπης κατά των γερασμένων και σαπισμένων αυτοκρατοριών τους, κατέλυσαν τα αυταρχικά καθεστώτα της Ιερής Συμμαχίας και του Μέτερνιχ. Με την απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό η Ελλάς επενηύρε το Βυζάντιο, τον πολιτισμό και το αρχαίο της όνομα.»

Σκιαγράφησε τον χώρο και τον χρόνο όπου έδρασαν οι Αιτωλοακαρνάνες Αγωνιστές και τις θυσίες τους στον υπέρ πάντων αγώνα. Προσέγγισε τους ήρωες που με τόσο συναίσθημα και αριστοτεχνικό τρόπο απεικόνισε ο εικαστικός Αντώνης Ναστούλης.

Αναφέρθηκε πολύ αναλυτικά για τους αγωνιστές: Βαρνακιώτης Νικολού Γεώργιος, Βλαχόπουλος Αλεξάκης, Βλαχόπουλος Κωνσταντίνος, Γρίβας Θεόδωρος, Γρίβας Γαρδικιώτης, Τσέλιος Δήμος, Μακρής Δημήτριος, Ίσκος Ανδρέας και Στάϊκος Γιάννης.

Έκλεισε την ομιλία της με απόσπασμα από το βιβλίο του πατέρα της «Το Αγρίνιο. Μια περιδιάβαση στον τόπο. Μια προσέγγιση σε πρόσωπα και γεγονότα».

«Μετά την απελευθέρωση του Αγρινίου, το Δημοτικό Συμβούλιο Αγρινίου με εισήγηση του ιστορικού Χαβέλλα και εις ένδειξη τιμής, έδωσε τα ονόματα των οπλαρχηγών της απελευθέρωσης του Αγρινίου στους δρόμους του Αγρινίου από όπου έγιναν οι επιθέσεις για την απελευθέρωσή τους». (Η πλήρης ομιλία της ακολουθεί στο τέλος)

Ο καλλιτέχνης Αντώνης Ναστούλης καλωσόρισε τους επισήμους και τους πολίτες που παραβρέθηκαν στην εκδήλωση και ευχαρίστησε όσους συνέβαλλαν στην πραγματοποίηση της έκθεσης παραχωρώντας τον τόσο όμορφο χώρο. Μίλησε για τους αγωνιστές που φιλοτέχνησε τα πορτραίτα τους και την συμβολή τους πριν δυο αιώνες στην απελευθέρωση της χώρας μας.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν πολλοί Αγρινιώτες, μεταξύ αυτών η κα Μαίρη Χρυσικοπούλου Πρόεδρος του Λαογραφικού Μουσείου, η κα Ιωάννα Σερμιτζέλη, ο καθηγητής - αρθρογράφος κ. Παναγιώτης Δρέλλιας, ο πρώην πρόεδρος του Λογ. Ομίλου «Κ. Χατζόπουλος» συμβολαιογράφος κ. Βασίλης Μαγκλάρας, η κα Μαρία Τσούτσου, η κα Βαϊνά και πολλοί άλλοι γνωστοί Αγρινιώτες που ενδιαφέρονται για τα κοινά και για τον πολιτισμό στην πόλη του Αγρινίου.

Η διάρκεια της έκθεσης θα είναι μέχρι τις 30 Ιουνίου και οι ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή 10:00 έως 13:00 & 19:00 έως 21:00 τα Σάββατα από 11:00 έως 13:00.

Ακολουθεί η ομιλία της Κυρίας Βασιλικής Μαραγιάννη:

Κύριε Δήμαρχε,

Εκλεκτοί προσκεκλημένοι,

Σας ευχαριστώ από καρδιάς για την πρόσκλησή μου να συμμετάσχω στην σημερινή εκδήλωση και αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για ολόκληρη την οικογένειά μας και για εμένα προσωπικά η αναφορά σας στον αείμνηστο πατέρα μου, τον Κώστα Δήμου Μαραγιάννη που έζησε στο Αγρίνιο, εργάστηκε και παράλληλα μελέτησε και κατέγραψε με στωικότητα και αμεροληψία την τοπική ιστορία του τόπου μας αλλά και τη λαϊκή σοφία, δίνοντας πολύ χώρο στην καρδιά του στους συνανθρώπους μας και στις ζωές τους καταγράφοντας συμβάντα, μαρτυρίες, γεγονότα και αποσπάσματα.

Σήμερα, ανατρέχοντας στο χρόνο, θα προσεγγίσουμε το γοητευτικό αίνιγμα των μορφών του 1821 που έζησαν στην περιοχή μας συμμετείχαν στους αγώνες για την απελευθέρωση του Αγρινίου, πάλεψαν και βίωσαν το μυστηριώδες και ελκυστικό, ίσως λόγω της ακρότητας της θέρμης και της έντασης της ένοπλης ζωής τους.

Τι μπορεί όμως να σπρώχνει κάποια πλάσματα να ακολουθούν μια τόσο σκληρή μαρτυρική πορεία;

Τι μπορεί να τα ελκύει να επιβάλλουν στον εαυτό τους τόσο άγριες δοκιμασίες;

-Τι είναι αυτό που ορίζεται για τον καθένα μας ως ζωή;

-Πόσο μικρός ή πόσο μεγάλος είναι ένας άνθρωπος, εύθραυστος και βίαιος, ασταθής και αυστηρός, ενεργητικός και αγχώδης…Ένα πρόσωπο, ένα δέρμα, μία πνοή…

Σήμερα, ψάχνουμε να βρούμε τα ξέφωτα της διαδρομής τους αλλά και τα σημεία που έγιναν εφιάλτες. Όλη αυτή την μάχιμη αγωνία που βρίσκεται στη ρίζα κάθε ιδιαίτερης και μοναδικής προσωπικότητας και την τροφοδοτεί αρνητικά, αλλά και δυναμικά ταυτόχρονα.

Όλη η πορεία της ζωής των προσώπων αυτών με τα αποτελέσματα που γνωρίζουμε, υπήρξε ελιγμός, λαβύρινθος χωρίς διέξοδο, κάποιες φορές χωρίς περιορισμούς, χωρίς όρους, χωρίς προφυλάξεις αφού οι περισσότεροι απ αυτούς έδρασαν κάτω απ το πέπλο του «όλα επιτρέπονται» και άγγιξαν την παραφροσύνη.

Μιλάμε για ανθρώπους που ξεπέρασαν τον εαυτό τους, άντλησαν την ταυτότητά τους μέσα από έναν οραματισμό που οδήγησε σε μια κοσμογονία.

Παραθέτω αυτούσιο απόσπασμα από το βιβλίο του Κ.Δ. Μαραγιάννη.

«Με την επανάσταση του 1821 δεν απελευθερώθηκε μόνο η Ελλάδα από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Από την επανάσταση αυτή, το σάλπισμα του Ρήγα Φεραίου και του Κοσμά Αιτωλού αφυπνίστηκαν όλοι οι Βαλκανικοί λαοί και οι λαοί της Ευρώπης κατά των γερασμένων και σαπισμένων αυτοκρατοριών τους, κατέλυσαν τα αυταρχικά καθεστώτα της Ιερής Συμμαχίας και του Μέτερνιχ. Με την απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγό η Ελλάς επενηύρε το Βυζάντιο, τον πολιτισμό και το αρχαίο της όνομα».

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν να σκιαγραφήσουμε τα πρόσωπα αυτά που ενσάρκωσαν την επί τριακόσια εξήντα τόσα χρόνια αδούλωτη καρδιά του Ραγιά στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα.

ΣΚΙΑΓΡΑΦΗΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ.

Οι ρουμελιώτες κλέφτες, φώλιαζαν στις ψηλές κορφές των βουνών, στα διάσελα και τις ρεματιές στους γκρεμούς και στ’ απάτητα ρουμάνια. Αλλά, η δυτική Ρούμελη, όταν ετοιμάζονταν η Επανάσταση είχε ένα μεγάλο μειονέκτημα σε σχέση με τα άλλα μέρη. Είχε ένα φοβερό σατράπη τον Αλή Πασά.

Οι κυριότερες περιοχές που χωρίζονταν η Δ. Ρούμελη επί Αλή Πασά ήταν Υπάτης, Λιδωρικίου, Καρπενησίου, Αγράφων, Σοβολάκου, Κραβάρων, Βενετίκου, Αποκούρου, Βλοχού, Ξηρομέρου, Βάλτου και Ζυγού.

Οι πέντε τελευταίες στη εποχή της ενετοκρατίας αποτελούσαν μια περιφέρεια γνωστή από τότε ως ΚΑΡΛΕΛΙ από το όνομα του Καρόλου. Ήταν τα πέντε Βιλαέτια του γνωστού Δημοτικού μας τραγουδιού «Κάτω στου Βάλτου τα χωριά …». Οι περισσότερες από τις παραπάνω περιοχές αποτελούσαν αρματολίκια - δηλαδή περιφέρειες με αναγνωρισμένο από τον Αλή, αρματολό – καπετάνιο.

Στο Απόκουρο –σημερινή ορεινή Τριχωνίδα –δρούσε ο Κώστας Σιαδήμας, με έξοχο σώμα και διαλεχτούς μπουλουξήδες σαν τον Βασίλη Διαλέτη, Νάσο Σιαδήμα κ .α

Στο Βλοχό, δρούσαν μετά τον αφανισμό του Κοσκινά στα 1800 οι Βλαχοπουλαίοι, ο Αλεξάκης και ο Κώστας και ο Γιαννάκης Στάικος.

Το αρματολίκι του Βλοχού δόθηκε από τον Αλή Πασά προίκα στον Κώστα Βλαχόπουλο αδελφό του Αλέξη.

Κλεφταρματωλική φωλιά ήταν κι ο Βάλτος και το Ξηρόμερο, όπου διακρίνονταν οι Γριβαίοι, οι Κατσικογιανναίοι, ο Βαρνακιώτης, ο Καραίσκος και άλλοι.

Ζυγός ήταν ο Αράκυνθος, βουνό που πιάνει απ’ τα Ανατολικά του Μεσολογγίου μέχρι κοντά στη Ναύπακτο και καθρεφτίζεται ο βοριάς του στις λίμνες Τριχωνίδας και Λυσιμαχείας -του Βραχωριού και του Αγγελόκαστρου- όπως τότε τις έλεγαν. Ευκολοπάτητο, χωρίς γκρεμνούς και σάρες, χωρίς σπηλιές και απάτητα φαράγγια.

Οι κλέφτες του Ζυγού, ξεχώριζαν για την λεβεντιά τους, την περηφάνια τους, την αγάπη που είχαν μεταξύ τους και προπαντός για τον χωρίς συμβιβασμούς και καπάκια, αγώνα τους για την ελευθερία.

Στους κλέφτες του Ζυγού δεν βρίσκουμε προσκυνημένους, φοβιτσιάρηδες ή τζασίτες (=προδότες) κι άγνωστο ήταν γι αυτούς το πέρασμα για τα Γιάννενα κι ανείπωτο το «προσκυνώ εφέντη».

Το Αγρίνιο - Βραχώρι, ήταν οχυρωμένο δυνατά, αφού Μουσελίμης του Κάρλελι με έδρα το Βραχώρι ήταν ο Αλάμπεης και Δερβέναγας ο τρομερός Τουρκαλβανός Νούρκας Σερβάνης που μόνο για προσωπική φρουρά είχε κατ ‘άλλους 500 και κατ άλλους 1000 Αλβανούς, ενώ στο Βραχώρι είχαν φτάσει κατά το χρόνο των ιστορικών μαχών Τούρκοι του Γαλατά του Μεσολογγίου και του Αιτωλικού.

«Σ ολο τον κόσμο ξαστεριά, σ όλο τον κόσμο ήλιος και στο Ζαπαντοβραχωρο όλο καπνός κι ανταρα.

Καπιταναίοι τοκαψαν

Καπιταναίοι το καίγουν.

Μια τουρκοπούλα φώναξε από γιαλένιο πύργο, πάψε Μακρή τον πόλεμο, πάψε και το ντουφέκι, κι εμείς θα προσκυνήσουμε και θα παραδοθούμε… Οι Τούρκοι προσκυνήσανε και δώσανε τον τόπο

Κι όλο το βιός τους μάσανε και πήγανε στην Άρτα…»

(Εδώ περιέγραψε τον επαναστατικό βίο των Αιτωλοακαρνάνων Αγωνιστών)

…………….

ΕΠΙΛΟΓΟΣ.

Από το βιβλίο του Κ.Δ.Μαραγιάννη αυτούσιο απόσπασμα.

«Μετά την απελευθέρωση του Αγρινίου, το Δημοτικό Συμβούλιο Αγρινίου με εισήγηση του ιστορικού Χαβέλλα και εις ένδειξη τιμής, έδωσε τα ονόματα των οπλαρχηγών της απελευθέρωσης του Αγρινίου στους δρόμους του Αγρινίου από όπου έγιναν οι επιθέσεις για την απελευθερωσή τους».

Και επισημαίνω κλείνοντας. Η έννοια του τέλους, σε συνδυασμό με το δικαίωμα στην επιλογή και την αξιοπρέπεια, αφήνει εμάς τους επόμενους, σχεδόν επτά γενιές μετά στο περιθώριο να κάνουμε τους δικούς μας στοχασμούς και τις δικές μας ερμηνείες, «με τον ηθικό νόμο μέσα μας και τον έναστρο ουρανό ψηλά», σύμφωνα με τον φιλόσοφο Καντ, αφού, οι ήρωες ζουν μέσα από μας, και υπάρχουν όσο τους μνημονεύουμε και τους τιμούμε.

Το παρόν, δεν υπάρχει χωρίς μνήμη. Κι εμείς, οι απόγονοί τους, μέσα απ αυτό που ονομάζουμε ιστορία οδεύουμε.

Μέσα από την ευγνωμοσύνη μας για την προσφορά τους, ποτίζουμε τις ρίζες μας για να δούμε τους καρπούς και τα λουλούδια που θα δρέψουμε.

Ας είναι η μνήμη τους Αιωνία!

ΑΓΡΙΝΙΟ 2/6/2021

Βασιλική Κ. Μαραγιάννη