Μπορεί το Αγρίνιο να γίνει μεγάλο αστικό κέντρο;

*Του Απόστολου Αντωνόπουλου.

Συχνά ακούγεται, ιδιαίτερα από τους κατοίκους του Αγρινίου, ότι το Αγρίνιο είναι μεγάλη πόλη. Και βέβαια είναι. Το ερώτημα είναι εάν είναι και μεγάλο αστικό κέντρο. Η απάντηση είναι όχι. Πρέπει ή μπορεί να γίνει; Η απάντηση είναι ναι και πρέπει και το δικαιούται. Δεν μπορεί η οικονομική πρωτεύουσα του μεγαλύτερου νομού της χώρας να μην είναι και μεγάλο αστικό κέντρο.

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ποια είναι τα συστατικά στοιχεία ενός μεγάλου αστικού κέντρου; Ο πληθυσμός, ο μεγάλος πολεοδομικός ιστός, η ενδοχώρα, τα έργα υποδομής, η παραγωγική βάση- παραγωγικές υποδομές, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, μεγάλες δομές υγείας, εμβληματικά κτίρια, εμβληματικοί χώροι, η ιστορία, ο πολιτισμός και το σημαντικότερο η θέληση των πολιτών της πόλης να τη μετατρέψουν σε μεγάλο αστικό κέντρο και η καλλιέργεια αστικής κουλτούρας.

Κατ’ αρχήν ο πληθυσμός της πόλης, για να χαρακτηριστεί μεγάλο αστικό κέντρο,   θα πρέπει τουλάχιστον να διπλασιαστεί. Αυτός ο στόχος είναι εφικτός εάν συνδυαστεί με μια δυνατή, στοχευμένη στρατηγική παραγωγικής ανασυγκρότησης της πόλης και του νομού γενικότερα.

Πρώτος στόχος το σταμάτημα της φυγής των κατοίκων και ειδικότερα των νέων από την πόλη και την περιοχή και δεύτερος η επιστροφή αυτών που έχουν φύγει και η προσέλκυση νέων κατοίκων. Τρίτος στόχος το σταμάτημα της πληθυσμιακής συρρίκνωσης της ενδοχώρας του Αγρινίου, η οποία με τη σειρά της θα τροφοδοτεί την πόλη με νέους κατοίκους. Οι κάτοικοι της ενδοχώρας του Αγρινίου να βλέπουν δηλαδή ως πρώτη επιλογή τους για εγκατάσταση το Αγρίνιο και όχι την Αθήνα.

Ο πολεοδομικός ιστός ενός μεγάλου αστικού κέντρου, δεν μπορεί να περιστρέφεται γύρω από μία πλατεία, αλλά χρειάζεται διεύρυνση με τη δημιουργία παράλληλών μικρότερων ή μεγαλύτερων κέντρων και μεγάλων κοινόχρηστων δημόσιων χώρων.

Οι δομές υγείας παίζουν σημαντικό ρόλο στην παροχή υπηρεσιών υγείας στους κατοίκους, παρέχοντας τους το αίσθημα ασφάλειας. Δυστυχώς σε αυτό τον τομέα η πόλη υστερεί και πρέπει να τρέξει με ταχείς ρυθμούς να καλύψει το χαμένο έδαφος.

Η ενδοχώρα είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας όλων των μεγάλων αστικών κέντρων. Το Αγρίνιο έχει μια μεγάλη ενδοχώρα, όλη την Αιτωλία και την Ακαρνανία. Για τη Ναυπακτία δεν μπορεί να γίνει σημαντικός λόγος λόγω της εγγύτητας της Ναυπάκτου με την Πάτρα και λογικό είναι. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η μη ύπαρξη σύγχρονου οδικού δικτύου που να συνδέει το Αγρίνιο με την ενδοχώρα του. Το μεγαλύτερο έργο που έπρεπε να έχει γίνει χθες είναι ο δρόμος Αγρίνιο- Ιόνια οδός -Αστακός. Και αυτό για πολλούς λόγους. Η εύκολη πρόσβαση των κατοίκων στην Ιόνια οδό θα συμβάλει τα μέγιστα στην περαιτέρω ανάπτυξη του εμπορίου και των μετακινήσεων των κατοίκων. Επιπλέον μία πόλη που χαρακτηρίζεται από τις υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού, πρέπει να δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους της μέσα σε λίγο χρόνο να βρίσκονται στη θάλασσα. Τρίτον η ύπαρξη αυτού του δρόμου, με την δρομολόγηση σύγχρονων και γρήγορων πλοίων που θα συνδέουν τον Αστακό με την Ιθάκη και την βόρεια Κεφαλονιά, μπορεί να μετατρέψουν την Ιθάκη και την Βόρεια Κεφαλονιά σε ενδοχώρα του Αγρινίου, με όλα τα οφέλη που μπορεί να έχει αυτή η καθημερινή επαφή του νομού με τα απέναντι νησιά. Το ίδιο μπορεί να συμβεί με τη Λευκάδα και τη δυτική Ευρυτανία. Η Λευκάδα μετά την ολοκλήρωση της Αμβρακίας οδού, θα αποτελέσει συγκοινωνούν δοχείο με την οικονομία του Αγρινίου και της Αιτωλοακαρνανίας ευρύτερα. Σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής θα παίξει το αεροδρόμιο του Ακτίου που πρέπει να μετατραπεί σε ένα από τα μεγαλύτερα αεροδρόμια της χώρας. Η δυτική Ευρυτανία με την κατασκευή σύγχρονου οδικού δικτυού που θα συνδέει το Αγρίνιο με το Καρπενήσι μπορεί να μετατραπεί σε ενδοχώρα του Αγρινίου.

Τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα αποτελούν συστατικό στοιχείο ενός μεγάλου αστικού κέντρου. Πανεπιστήμιο όμως δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την ύπαρξη campus. Ο Δήμος θα έπρεπε εδώ και πολλά χρόνια, όταν ξεκίνησε η λειτουργία της πρώτης σχολής, να έχει βρει και αγοράσει μια μεγάλη έκταση στην οποία θα κατασκευάζονταν τα κτίρια του πανεπιστημίου. Με στεγάσεις σχολών σε παλιά κτίρια δεν υπάρχει βιώσιμο πανεπιστήμιο. Επίσης οι σχολές που έπρεπε να διεκδικήσει το Αγρίνιο θα έπρεπε κατ’ αρχήν να έχουν σχέση με τις παραγωγικές δυνατότητες της περιοχής. Γεωπονική, κτηνιατρική, φυτικής παραγωγής κλπ.

Εμβληματικά κτίρια και χώροι. Δυστυχώς το Αγρίνιο δεν έχει εμβληματικά κτίρια καίτοι θα μπορούσε. Είναι αδιανόητο π.χ το ότι γκρεμίστηκαν όλα αυτά τα σπίτια με αυτή την υπέροχη πράσινη πέτρα. Θα έπρεπε αν όχι όλο το ιστορικό κέντρο, τουλάχιστον μια ολόκληρη συνοικία να είχε χαρακτηριστεί διατηρητέα με όλα αυτά τα σπίτια με την πράσινη πέτρα. Υπάρχουν ακόμη κάποια τέτοια σπίτια τα οποία θα πρέπει να χαρακτηριστούν διατηρητέα. Επίσης μπορούν να κατασκευαστούν καινούρια δημόσια εμβληματικά κτίρια όπως έχουν κάνει πολλές ευρωπαϊκές πόλεις. Παράδειγμα η Βαρκελώνη. Εμβληματικοί χώροι όπως μεγάλα πάρκα ή θεματικά πάρκα μπορούν άνετα να δημιουργηθούν κοντά στην πόλη δεδομένου ότι υπάρχει άπλετος χώρος και τα οποία θα προσελκύουν πλήθος τουριστών. Μόνο έτσι θα μετατραπεί η πόλη σε τουριστικό προορισμό που δυστυχώς δεν είναι.

Η παραγωγική βάση, πρωτογενής τομέας, της περιοχής είναι το μεγάλο και δυστυχώς το αναξιοποίητο ατού της πόλης και του νομού. Τα δυνατά σημεία αποτελούν τα τεράστια υδάτινα αποθέματα της περιοχής σε συνδυασμό με τον καταπληκτικό κάμπο που λόγω των κλιματικών συνθηκών μπορεί μα παράξει μία μεγάλη γκάμα προϊόντων. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη επεξεργασία και χάραξη μιας στρατηγικής στην οποία θα πρέπει να εμπλακούν όλες οι παραγωγικές δυνάμεις της περιοχής.

Κατ’ αρχήν ειδικοί επιστήμονες που μέσα από εδαφολογικές και κλιματολογικές αναλύσεις θα προτείνουν τα είδη των καλλιεργειών που ενδείκνυνται και την εκτροφή των ζώων. Δεύτερον ειδικοί που ασχολούνται με την προώθηση των προϊόντων διότι δεν φτάνει να παράγεις προϊόντα αλλά πρέπει να βρεις και αγορές που θα τα πουλάς, ιδιαίτερα στο εξωτερικό. Το χτίσιμο δικτυών προώθησης των προϊόντων είναι από τις πιο δύσκολες υποθέσεις. Τρίτον ενημέρωση- ενημέρωση- ενημέρωση των παραγωγών σχετικά με τις καλλιέργειες. Οι γεωργοί οι κτηνοτρόφοι και γενικά οι αγρότες πρέπει να πειστούν για το τι τους προτείνεις να καλλιεργήσουν. Σ’ αυτή τη συζήτηση θα πρέπει να συμμετάσχουν όλες οι ζωντανές δυνάμεις της περιοχής, επιμελητήρια, συνεταιρισμοί, ειδικοί επιστήμονες, τοπική αυτοδιοίκηση, περιφέρεια, βουλευτές και κυρίως όλοι αυτοί πέρα από κάθε κομματική ταμπέλα. Τα έργα υποδομής και κυρίως αρδευτικά είναι απαραίτητα για την προώθηση αυτού του σχεδίου. Είναι αδιανόητο να υπάρχουν ακόμη μεγάλες μη αρδευόμενες εκτάσεις στον νομό με τα μεγαλύτερα υδάτινα αποθέματα. Επικουρικά, στον πρωτογενή τομέα έρχεται ο δευτερογενής δηλαδή η επεξεργασία των προϊόντων και η τυποποίηση. Ο δευτερογενής τομέας είναι εξίσου σημαντικός όπως και ο πρωτογενής καθότι δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας ( τόσο απαραίτητες για την πληθυσμιακή αύξηση) και παράγει πλούτο. Είναι απαράδεκτο ένα μεγάλο ποσοστό π.χ του παραγόμενου γάλακτος να προωθείται προς επεξεργασία σε άλλες περιοχές Αθήνα - Ήπειρο και να μην γίνεται αυτό στο νομό. Όπως επίσης και η τυποποίηση ελαιόλαδού ελιών και όλων των παραγόμενων προϊόντων. κ.λ.π

Η Λίμνη Τριχωνίδα, αυτός ο πλούτος της περιοχής, δεν καταλαβαίνω γιατί παραμένει αναξιοποίητη αντί να έχει μετατραπεί στην πίσω αυλή της πόλης του Αγρινίου για ποικίλες δραστηριότητες, παραγωγικές, αναψυχής, τουριστικές - κυρίως αυτές, κ.λ.π Σε συνδυασμό με τη αξιοποίηση της λίμνης μπορεί να αξιοποιηθεί και το Παναιτωλικό όρος για ποικίλες δραστηριότητες.

Σχετικά με την ιστορία και τον πολιτισμό, μπορεί το Αγρίνιο να μην είναι Γιάννενα, αλλά είναι μια πανάρχαια πόλη που γέννησε σπουδαίους ανθρώπους των γραμμάτων, των τεχνών και της οικονομικής δραστηριότητας. Έχει συμβάλει δε τα μέγιστα στους αγώνες του έθνους μας σε όλες τις φάσεις της ιστορικής διαδρομής της πατρίδας μας. Συνεπώς σε αυτό τον τομέα δεν υστερεί σε σχέση με άλλα μεγάλα αστικά κέντρα.

Σε τελική ανάλυση μπορεί το Αγρίνιο να γίνει μεγάλο αστικό κέντρο; Η απάντηση είναι ναι το μπορεί και το δικαιούται ως η οικονομική πρωτεύουσα του μεγαλύτερου νομού της Ελλάδος. Το μείον του είναι ότι βρίσκεται ανάμεσα και σε κοντινή απόσταση από δύο μεγάλες και εμβληματικές πόλεις, την Πάτρα και τα Γιάννενα. Μπορεί να μην έχει τα χαρακτηριστικά αυτών των δύο πόλεων, έχει όμως ένα ακαταμάχητο πλεονέκτημα που δεν έχουν αυτές οι πόλεις και αυτό είναι οι αστείρευτες παραγωγικές δυνατότητες που του προσφέρει ο παραγωγικός κάμπος της περιοχής και τα μεγαλύτερα υδάτινα αποθέματα της πατρίδας μας, αρκεί να οργανώσει την παραγωγή, που θα παράξει πλούτο και θα του δώσει την ώθηση να μετατραπεί σε μεγάλο αστικό κέντρο.

*Πρώην ακόλουθος Παιδείας, Πολιτισμού και Αθλητισμού στη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδος στην Ευρωπαϊκή Ένωση στις Βρυξέλλες και μέλος, εκπροσωπώντας την Ελλάδα, των Education Working Group, Culture Working Group και Sport Working Group.