Ο Αύγουστος είναι ο μήνας της Παναγίας, που η γιορτή θεωρείται το Πάσχα του καλοκαιριού. Νηστεία, Δρίμες, Μερομήνια, Έθιμα και δοξασίες του πιο πλουσιοπάροχου μήνα. Ο Αύγουστος, ο μήνας με το πιο λαμπρό, ολόγιομο φεγγάρι, απ’ όπου και η έκφραση: «Καλός ο μήνας του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι». Στην ελληνική λαογραφία είναι ένας μήνας που συνδέεται με την αφθονία των καρπών, την προετοιμασία για το φθινόπωρο και το χειμώνα και διάφορες δεισιδαιμονίες.
Οι πρώτες δώδεκα μέρες του Αυγούστου, γνωστές και ως "μερομήνια" ή "δρίμες", θεωρούνταν προγνωστικές για τον καιρό του υπόλοιπου έτους και συνδέονταν με απαγορεύσεις, όπως το μπάνιο στη θάλασσα, το πλύσιμο και το κόψιμο σταφυλιών και σύκων. Επιπλέον, ο Αύγουστος ήταν μήνας προετοιμασίας για το φθινόπωρο και το χειμώνα.
Ο Αύγουστος, όπως λέει κι ο λαός μας, είναι ο μήνας που τρέφει τους ένδεκα. Κι αυτό το λέει για την αφθονία των καρπών και των φρούτων που κουβαλάει μαζί του και τα χαρίζει μ' απλοχεριά σ' ανθρώπους και ζωντανά. Παλιότερα, την Πρωταυγουστιά, ο παπάς γύριζε στα σπίτια των ξωμάχων γεωργών κι έκανε αγιασμό για τα σπαρτά των νοικοκύρηδων.
Πέρα απ' τους αγιασμούς, την Πρωταυγουστιά αρχίζουν κι οι νοικοκυρές να καθαρίζουν τα χάλκινα αγγεία κι όλα τα σπιτικά σκεύη. Και τούτο γίνεται για να μην υπάρχει ίχνος από "άρτεμα" πάνω σ’ αυτά, γιατί θεωρούν τη νηστεία του Δεκαπενταύγουστου σαν την πιο αυστηρή και πιο αξιόλογη.
Μηνολογιάζουν, παρατηρούν δηλαδή τι καιρό θα κάνει την κάθε μέρα την εποχή των Δριμών και, πηγαίνοντας στον μήνα που αντιστοιχεί στη μέρα αυτή, κάνουν προγνώσεις και προμαντεύουν τα φερσίματά του: αν θα ’ναι καλά ή κακά, αν θα ’χει κακοκαιρία ή καλοκαιρία κι αν θα φέρει καλοτυχιά ή κακοτυχιά.
Οι τσοπάνηδες, μάλιστα, την Πρωταυγουστιά έχουν και τη "σκυλομαντεία". Σηκώνονται πολύ πρωί, βαθιά σχεδόν χαράματα, και κοιτάζουν τα σκυλιά πώς κοιμούνται. Κι αν αυτά κοιμούνται ξάπλα με τεντωμένα τα πόδια, λένε: "Καλοχειμωνιά θά ’χουμε και γλυκοκαιριά." Αν δούνε όμως πως αυτά κοιμούνται μαζεμένα, κουλουριασμένα, με το κεφάλι χωμένο στα πόδια τους, τους ακούς να λένε: "Κακοχειμωνιά θα ’χουμε φέτος, κακοχειμωνιά με χιόνια και παγοβροχιές."
Βασιλιάς του καλοκαιριού ο Αύγουστος, και βασιλιάς των καρπουζιών. Όσοι από τη γενιά μου φροντίζαμε τα μποστάνια μας, θα θυμούνται τη "νυχτερινή συμφωνία των καρπουζιών" και θα θυμόμαστε τις συμβουλές με καρπαζιές να μην τρώμε τα βράδια και να καταβροχθίζουμε καρπούζια σαν τον Σπίθα στον Μικρό Ήρωα, γιατί θα βρέχαμε πάλι το στρώμα και αλίμονό μας — αλλά εμείς; Πού μυαλό, ασυγκράτητοι... Μόνιμα πρησμένη η κοιλιά μας, θυμίζοντάς μας τον Ποκοπίκο. Θυμάμαι και δυο αινίγματα για τα καρπούζια:
«Πράσινο το μοναστήρι, κόκκινες καμάρες, μαύροι καλόγεροι. Τι είναι;» Ρωτούσαμε όποιον βρίσκαμε μπροστά μας. «Μια ολοπράσινη κεφάλα, που ’χει μέσα, αντί μυαλό, σάρκα κόκκινη και σπόρους και γλυκό νερό. Τι είναι;»
Ο Αύγουστος, με τα σταφύλια, τα σύκα και τα πολλά οπωρικά, με τα εισοδήματα από την πώληση της καλοκαιρινής συγκομιδής, εκθειάζεται στις παροιμίες του λαού ως πλούσιος μήνας: "Αύγουστε, καλέ μου μήνα, να ’σουν δυο φορές το χρόνο!" Αλλά η ευτυχία αυτή του Αυγούστου δεν είναι πάντοτε αδιατάρακτη.
Πολλές φορές, οι ελώδεις πυρετοί και οι γαστρικές ασθένειες από την κατάχρηση των οπωρικών κάνουν τον Αύγουστο επικίνδυνο για την υγεία. Γι’ αυτό άλλη παροιμία λέγει: "Περί της υγείας σου τον Αύγουστο ερώτα," που σημαίνει πως κανείς δεν είναι σίγουρος για την υγεία του, αν δεν περάσει απρόσβλητος από ασθένειες τον Αύγουστο.
Ο Αύγουστος, σαν τρίτος μήνας του καλοκαιριού, ο λαός τον θεωρεί αρχή του χειμώνα, όπως ο Μάρτης αρχή του καλοκαιριού: «Από Αύγουστο χειμώνα και από Μάρτη καλοκαίρι», ή «Επάτησεν ο Αύγουστος η άκρη του χειμώνα, παύει ο φτωχός το δειλινό και ο άρχοντας τον ύπνο».
Στα μέσα του Αυγούστου γιορτάζουμε με ιδιαίτερη λαμπρότητα και κατάνυξη την Κοίμηση της Θεοτόκου, η κορυφαία εορτή της πιο οικείας και αγαπητής μορφής στον Χριστιανικό λατρευτικό κύκλο. Καθώς τελειώνει το καλοκαίρι και το φεγγάρι βρίσκεται στις δόξες του (όπως λάμπει ο ήλιος του Μαγιού, τ’ Αυγούστου το φεγγάρι), ο μήνας αυτός είναι πρόσφορος σε ρεμβασμούς.
Πανηγυρίζουν τα πιο πολλά χωριά της Ελλάδας. Τα πανηγύρια της Παναγίας τελούνται παραδοσιακά στο απόγειο του καλοκαιριού, όταν έχει ολοκληρωθεί ο παραγωγικός κύκλος παλαιότερα σήμερα, βέβαια, επειδή για τους περισσότερους συμπίπτουν με την ετήσια άδεια από τη μισθωτή δουλειά.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Όλα τα σχόλια θα εμφανίζονται μετά την έγκρισή τους από τους διαχειριστές του ιστολογίου.
Σχόλια υβριστικά, συκοφαντικά, ειρωνικά, υποτιμητικά, μειωτικά και απαξιωτικά ή σχόλια χυδαία, σεξιστικά, ρατσιστικά και θρησκευτικού μίσους, σχόλια με μηνύματα που δεν καταλαβαίνουμε, ονομαστικές αναφορές σε απλούς πολίτες και προβοκατόρικα ή σχόλια που δεν έχουν σχέση με τη παραπάνω ανάρτηση, ΔΕΝ θα δημοσιεύονται.
Επίσης ΔΕΝ θα δημοσιεύονται σχόλια που δείχνουν φανερά ότι ο σχολιαστής δεν γνωρίζει καν το θέμα που σχολιάζει, έχει φανερά πλήρη άγνοια για το αντικείμενο της ανάρτησης και απλώς σχολιάζει για να δει το σχόλιο του να δημοσιεύεται και να αισθανθεί ο ίδιος ικανοποίηση.
Τα σχόλια και τα κείμενα των αναγνωστών εκφράζουν τους ίδιους και δεν υιοθετούνται κατά ανάγκη από το παρόν ιστολόγιο.
Παρακαλούμε τους αναγνώστες μας να διατυπώνουν τα σχόλια τους με κόσμιο τρόπο για να δημοσιευτούν.
Η Ελληνική γλώσσα είναι πολύ πλούσια για να πούμε αυτό που θέλουμε και να ασκήσουμε την κριτική μας, αποφεύγοντας όλα τα πιο πάνω που αναφέρονται.
Εάν παρ' όλα αυτά κάποιος θεωρεί ότι θίγεται από ανάρτηση ή σχόλιο στο Blog, καλείται να επικοινωνήσει μαζί μας μέσω του e-mail προς αποκατάσταση.