Δημήτρης Μπακογιώργος: Μνήμες από το 1919 - 1922.

Υπολοχαγός Γιάννης Μπακογιώργος από τα Αχυρά Ξηρομέρου. Σκοτώθηκε την 17η του Μάρτη του 1921, στην περιοχή του Πανόρμου Μικράς Ασίας.

Γράφει ο Δημήτριος Μπακογιώργος.
σ. εκπαιδευτικός.

Υπάρχει αναγνώστη μου ένας θρύλος που (σύμφωνα με τον Ν. Πολίτη) λέει: «....και θα σηκωθεί ο Βασιλιάς και θα μπει στην πόλη από την Χρυσόπορτα και κυνηγώντας με τα φουσάτα του τους Τούρκους, θα τους διώξει ως την κόκκινη Μηλιά».

Από τότε η φανταστική αυτή η τοποθεσία αναφέρεται πολλές φορές από τον Πατροκοσμά μέχρι τον Κωστή Παλαμά στην «Φλογέρα του Βασιλιά» και στοίχειωσε την «Μεγάλη Ιδέα» των απαρχών του 1900 και όχι μόνο.

Αυτή την ουτοπία της Κόκκινης Μηλιάς κυνηγήσαμε το 1919 - 1922, με αποτέλεσμα την Μικρασιατική καταστροφή, που αυτές της ημέρας -αν η ημερομηνία της πυρπόλησης της Σμύρνης είναι το ορόσημο- κλείνει 97 έτη. Σίγουρα λίγος χρόνος ιστορικά για να έχουμε μία ολοκληρωμένη και αντικειμενική εικόνα, όχι τόσο για το τι έγινε τότε, αλλά τι μας οδήγησε σ' αυτό

Δεν είναι όμως άκαιρο να θυμίσουμε τηλεγραφικά μερικά από τα σπουδαιότερα γεγονότα εκείνης της εποχής, τόσο πυκνής χρονικά, που παραφράζοντας τον ποιητή θα λέγαμε ότι: «.....πέρασαν αιώνες πολλοί, μέσα σε λίγα χρόνια».

Έτσι λοιπόν το Μάιο του 1919, ελληνικά στρατεύματα αποβιβάζονται στη Σμύρνη και διορίζεται ο Αριστείδης Στεργιάδης σαν ύπατος αρμοστής. Τον Ιούλιο - Αύγουστο του 1920, έχουμε τη συνθήκη των Σεβρών, που εκτός των άλλων, μας εξουσιοδοτεί για ελληνική διοίκηση στη Σμύρνη και το Νοέμβριο του ίδιου χρόνου ο Βενιζέλος, πέρα από κάθε προσδοκία, χάνει τις εκλογές.

Τον Αύγουστο του 1921, ο ελληνικός στρατός στον Σαγγάριο, χωρίς να ηττηθεί, αναγκάζεται να καθηλωθεί και στη συνέχεια να συμπτυχθεί.

Αρχίζει η κατάρρευση του μετώπου.

Τον Αύγουστο - Σεπτέμβριο του 1922, τα Τουρκικά στρατεύματα μπαίνουν στη Σμύρνη, ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος θανατώνεται από τον φανατισμένο όχλο και πυρπολείται η πόλη.

Το Νοέμβριο έχουμε τη δίκη και εκτέλεση των έξι. Ο λαός ζητούσε επίμονα αποδιοπομπαίους τράγους και τους είχε.

Τέλος τον Ιούλιο του 1923, με τη συνθήκη της Λωζάνης, εκτός των άλλων υποχρεωθήκαμε σε ανταλλαγή πληθυσμών, τη μεγαλύτερη μετακίνηση πληθυσμών στην ιστορία σύμφωνα με το National Geographic. 1.400.000 Έλληνες από τη μία μεριά και 400.000 Τούρκοι από την άλλη.

Θα ρωτήσει κάποιος καλοπροαίρετα. Ωραία και γιατί μας τα λες όλα αυτά; Για δυο λόγους αναγνώστη μου. Γιατί η μνήμη θα πρέπει να μένει ζωντανή και γιατί η ιστορία θα πρέπει να διδάσκει.

Και μία προσωπική αναφορά κλείνοντας. Την 17η του Μάρτη του 1921, σκοτώθηκε στην περιοχή του Πανόρμου Μικράς Ασίας, ο αδελφός του πατέρα μου Γιάννης Μπακογιώργος, Υπολοχαγός.

Ο Γιάννης Μπακογιώργος γεννήθηκε στα Αχυρά Ξηρομέρου και τελειώνοντας το Δημοτικό, φυγαδεύτηκε από συγγενή του στη Λευκάδα για να συνεχίσει στο Γυμνάσιο (ο παππούς Μητσάνης ήθελε χέρια για τα χωράφια και όχι γραμματισμένους).

Μπήκε στη Σχολή Ευελπίδων πρώτος και ήταν αρχηγός τάξης, πρωτόγνωρο γεγονός για την εποχή που η σχολή φιλοξενούσε τους γόνους της Ελληνικής κοινωνικής ελίτ.

Δεν είχα την τύχη να τον γνωρίσω ποτέ χρονικά, είχαμε μεγάλη απόσταση, Στοίχειωσε όμως τα νεανικά μου χρόνια, με τη φωτογραφία του στο σαλόνι και τις διηγήσεις του πατέρα μου. Ήταν ο ήρωας των παιδικών μου χρόνων, ο δικός μου Τάκης Πλούμας.

Ας είναι ελαφρύ το χώμα της μητέρας γης της Ιωνίας που τον σκεπάζει, όπως και χιλιάδες άλλα Ελληνόπουλα, που χάθηκαν κυνηγώντας την ουτοπία της Κόκκινης Μηλιάς ή σε μία πιο ρεαλιστική προσέγγιση, δίνοντας το απαραίτητο «καύσιμο» για τη μηχανή των συμφερόντων των τότε «μεγάλων».