Του Γιάννη Παπαδόπουλου.
Πηγή: Προσωπική σελίδα Facebook.
Αυτή η ελευθερία έκφρασης θα ήταν όμως χωρίς κανένα αντίκρισμα, ένα κενό γράμμα, αν παράλληλα δεν υπάρχουν ακροατές για όσα έχουμε να πούμε. Εξάλλου για να μας ακούσει κάποιος, είναι όταν ασκούμε αυτό το δικαίωμά μας στην ελεύθερη έκφραση λόγου.
Υπάρχουν όμως ακροατές;
Δυστυχώς, λίγοι. Ακούμε μεν, αλλά συνήθως ακούμε απλώς ήχους λέξεων∙ και όχι τα μηνύματα που μεταφέρουν οι έννοιες των φθόγγων τους. Ακούμε βιαστικά, βαρετά, διότι παραδόξως και ανοήτως προσμένουμε πως οι άλλοι δεν θα κάνουν το ίδιο: ότι εκείνοι θα μας ακούσουν με τεράστιο ενδιαφέρον...
Για να ακούσεις αληθινά κάποιον, πρέπει να ενδιαφέρεσαι αληθινά να μάθεις τι έχει να σου πει. Και αφού υποδεχθείς λεκτικά όσα λέγει, να τα επεξεργαστείς νοητικά, να τα συνθέσεις σε νόημα. Τότε μόνο έχεις ελπίδα να έχεις αληθινά ακούσει.
Το να ενδιαφερθείς να μάθεις τι σκέπτονται οι άλλοι, προϋποθέτει να είσαι πανέτοιμος να απορρίψεις κάποια δική σου πεποίθηση που αποδεικνύεται εσφαλμένη. Προϋποθέτει να είσαι ψυχολογικά έτοιμος να του πεις φράσεις όπως: ‘’Έχεις δίκιο.’’, ‘’Δεν το είχα σκεφτεί αυτό’’, ‘’δεν το γνώριζα’’, ‘’το είχα κατανοήσει εσφαλμένα’’.
Είσαι;;
Πόσοι άραγε από εμάς εν τέλει κατέχουμε την αυτογνωσία ώστε να ακούμε;
Θα ζούσαμε σε πολύ πιο ανεπτυγμένη Πολιτεία και κοινωνία, σε ένα μακράν υψηλότερο πεδίο πολιτισμού, αν διδασκόμασταν - επίσης από μικροί – εκτός από το δικαίωμα να λέμε, την τέχνη να ακούμε∙ την *ελευθερία* να ακούμε! Διότι περί ελευθερίας πρόκειται∙ και μάλιστα σπουδαίας αλλά όμως παραγνωρισμένης, άγνωστης αξίας, ελευθερία.
Και γιατί ελευθερία; τι παράξενη διατύπωση είναι αυτή;
Ναι! Ελευθερία! Την ελευθερία να μπορείς να προσλαμβάνεις εξωτερικά μηνύματα, τη γνώση και εμπειρία των άλλων. Τα δίκαια και ορθά των συλλογισμών και των γνώσεών τους, όποτε αυτά υπερτερούν και καταρρίπτουν δικές σου άγνοιες πλάνες ή αυταπάτες.
Το να ανοιχτείς στην εμπειρία να ακούς, είναι η… απελευθέρωση της ελευθερίας σου να μπορείς να αλλάζεις, να βελτιώνεσαι, να εξελίσσεσαι! Είναι η ελευθερία από τα δεσμά τού παρελθόντος σου που σε κρατούν αγκυλωμένο σε αυτό: σε έναν μηχανιστικά επαναλαμβανόμενο και εν τέλει δύσκαμπτο στάσιμο εαυτό.
Το να μάθουμε να ακούμε, τιθασσεύει την φαύλη εγωική μας υπερηφάνεια που αγωνιά και θέλει να έχουμε πάντα δίκιο. ‘’Έχω πάντα δίκιο’’ όμως σημαίνει ότι δεν έχω περαιτέρω περιθώριο προόδου∙ ότι όπου ήταν να φτάσω έχω πια φτάσει και δεν έχει πιο πάνω καθότι είμαι αδύναμος να βρω πεδίο να βελτιώσω πια τον εαυτό μου.
Μεγάλη φτώχεια και κατάντημα να νιώσει έτσι άνθρωπος…
Μόνον αν κάπου σφάλλω, αν αγνοώ πράγματα (που κάποιος μπορεί να τα γνωρίζει σωστά οπότε να έχω την ευκαιρία να μου τα υποδείξει) έχω περιθώριο να κάνω βήματα προς τα εμπρός. Μόνο αν χαστουκίσω ταπεινώνοντας την εγωική μου υπερηφάνεια ώστε να μπορέσω να ανοίξω τις Πύλες της εσωτερικής ελευθερίας λέγοντας λχ: «Ναι! ΕΣΥ είχες τελικά δίκαιο στη διαμάχη μας και εγώ άδικο! Πόσο χαίρομαι που διαπίστωσα ότι κουβαλούσα ένα σφάλμα γνώσης μου, οπότε πια μπορώ να το διορθώσω και να πάω ένα βήμα μπροστά χωρίς το βάρος του!»
Ας μη τις πεις ακριβώς τις λέξεις αυτές στον άλλον αν δεν σου βγαίνουν με τίποτα (ή αν είσαι αληθινά βέβαιος ότι ο άλλος για κάποιον ειδικό λόγο δεν τις αξίζει). Πες τες όμως με θάρρος και ειλικρίνεια, φωναχτά!, μέσα σου, στον εαυτό σου.
Το να μάθουμε ακούμε, είναι μία υπέρτατη Ελευθερία. Το να μάθουμε να αγκαλιάζουμε τη συνειδητοποίηση του λάθους μας, αντί ανοήτως να ντρεπόμαστε για αυτό σε ένα χαζο-ανταγωνιστικό στίβο διαπροσωπικών σχέσεων, είναι ο δρόμος προς την ελευθερία της γνώσης, της ωρίμανσης, του να ακτινοβολήσουμε εσωτερική ομορφιά. Είναι ο δρόμος που μας οδηγεί να αναβαθμιστούμε σε φωτεινά όντα που αποπνέουν ευγενή δύναμη ταπεινής σοφίας και εσωτερικής ζωής∙ να γίνουμε άνθρωποι με πλούσια ανθρωπινότητα.
" Όσο λιγότερο μιλάς, τόσο περισσότερο σε ακούν."
ΑπάντησηΔιαγραφήAbigail Van Buren, 1918-2013, Αμερικανίδα αρθρογράφος