Η μηχανή του χρόνου: Το θρυλικό Καραφανταλέϊκο καραβόσκαρο.

Μία καταπληκτική φωτογραφία δημοσίευσε ο Μυτικιώτης Δημήτρης Φερεντίνος στη προσωπική του σελίδα στο Facebook, η οποία συγκίνησε αρκετούς που την είδαν και μας την υπέδειξαν. Απαθανατίζει το θρυλικό Καραφανταλέϊκο καραβόσκαρο, αραγμένο αρόδο, το πιθανότερο στο Βούλκο ή λιγότερο πιθανό μπροστά στου Γαλάτη.

Μιλάμε για ένα καταπληκτικό σκαρί που έχουμε πολλές αναμνήσεις από αυτό με εκδρομές στο Θιάκι, στη Λευκάδα, στον Αη Γιάννη στο Καστό, στο Κεφάλι στον Κάλαμο. Τα παλιά χρόνια στον Μύτικα, όταν το οδικό δίκτυο ήταν ανύπαρκτο η επικοινωνία με τον έξω κόσμο και το εμπόριο του χωριού, γινόταν αποκλειστικά μέσω θαλάσσης.

Παρακάτω μία παρουσίαση του ελληνικού σκαριού "Καραβόσκαρο".

Πηγή: http://tangelonias.blogspot.com/2011/07/1964.html

Ελληνικό σκαρί (απόγονος του παλαιού Δρόμωνα) με επιρροές από την Ιταλία, αλλά και τα αμερικανικά schooners. Εμφανίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα, όταν άρχισε να εφαρμόζεται η μέθοδος της σάλας στη ναυπήγηση και κυριάρχησε στο Αιγαίο τον 19ο αιώνα, μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα. Το καραβόσκαρο είναι ένα από τα στενότερα και πολυπλοκότερα στην κατασκευή ελληνικά σκαριά. Το μήκος του έφτανε πολλές φορές τα 40 έως 50 μέτρα και η χωρητικότητά του τούς 400 έως 500 τόνους. Τον 19ο αιώνα τα περισσότερα από τα μεγάλα πλοία στο Αιγαίο ήταν καραβόσκαρα, τα οποία ναυπηγήθηκαν κυρίως στη Σύρο, το Γαλαξίδι και αργότερα στο Πέραμα. Ξεκίνησε ως αλιευτικό, αλλά γρήγορα επεκτάθηκε η χρήση του ως φορτηγού, πολεμικού και αργότερα σαν ακτοπλοϊκού ή πλοίου αναψυχής.

Πρύμνη καραβόσκαρου στο στάδιο ναυπήγησης.

Το ‘’Καραβόσκαρο’’ χαρακτηρίζεται κυρίως από την ελλειψοειδή μορφή της πρύμνης και του πλωριού ποδοστάματος. Για την κατασκευή του ήταν απαραίτητος ο σχεδιασμός σε σάλα, δηλαδή σε ναυπηγείο, που διέθεται ένα μεγάλο ξύλινο δάπεδο, όπου ο αρχικαραβομαραγκός σχεδίαζε τις γραμμές του σκάφους. Το ολικό μήκος του κυμαινόταν από 10μ έως και 50μ. Λόγω της ιδιαιτερότητας κατασκευής του, κατασκευαζόταν σε μεγάλα ναυπηγικά κέντρα όπως την Σύρο και το Γαλαξίδι, κατά το πρώτο μισό του 19ου αι. Μεγάλα καραβόσκαρα κατασκευαζόταν στις αρχές του 20ου αι στην Σκιάθο, την Σκόπελο, στις Σπέτσες, στην Σάμο, στο Πλωμάρι της Λέσβου, στην Καβάλα, στην Κάσο και την Ιθάκη.

Υπάρχουν διάφορες θεωρίες σχετικά με την καταγωγή της χαρακτηριστικής γάστρας του καραβόσκαρου. Μία εκδοχή θέλει το καραβόσκαρο όπως και τον βαρκαλά να κτίζονταν στα Ελληνικά νησιά τον 18ο και 19ο αι, επηρεασμένα πάντως από την δύση. Άλλοι θεωρούν ότι η γάστρα του καραβόσκαρου κατάγεται από τα Αμερικανικά schooners και αντιγράφηκε από τους Έλληνες καραβομαραγκούς κατά την διάρκεια πειρατικών επιδρομών στην Ναπολεόντειο Γαλλία. Ορισμένοι θεωρούν ότι η καταγωγή του είναι Ιταλική. Το καραβόσκαρο ήταν συνήθως εμπορικό σκάφος μέχρι τη δεκαετία του 1920.

Το καραβόσκαρο «Χριστίνα» από το Νυδρί, στο δρόμο της επιστροφής από το Κάλαμο, περνώντας στο στενό Καλάμου-Μύτικα.

Οι καραβομαραγκοί που ήλθαν από την Μικρά Ασία μετά το 1922 κατασκεύασαν αλιευτικά καραβόσκαρα στα ναυπηγεία της Ελλάδος, γνωστά ως ’’ανεμότρατες’’. Τα καραβόσκαρα έφεραν συνήθως 2 ή 3 κατάρτια και η συνήθης ιστιοφορία ήταν ’’λόβερ’’ ή ’’σκούνας’’.