Πεζοπορώντας… από τα Καλάβρυτα στο Διακοπτό.

Γράφει ο Αλέξης Παπαναστάσης.

Αρχές Ιούνη, ημέρα Κυριακή, ώρα 09.45. Τόπος ο σιδηροδρομικός σταθμός Καλαβρύτων. Παρέα με τον Σωτήρη, τον Στάθη και τον Μπάμπη. Είναι η αφετηρία μιας γνωστής διαδρομής, αυτής της κατάβασης της χαράδρας του Βουραϊκού. Μια ονειρική διαδρομή μήκους 22,35 χιλιομέτρων και υψομετρικής διαφοράς 750 μέτρων. Οδηγός μας οι ράγες του Οδοντωτού.

Πολλά φαράγγια υπάρχουν στην Πατρίδα μας. Όμως τρία είναι τα ξακουστότερα: της Σαμαριάς στην Κρήτη, του Βίκου στην Ήπειρο και του Βουραϊκού στην Πελοπόννησο. Από αυτά το πιο ποικίλο σε εναλλαγές τοπίου είναι του Βουραϊκού.

Ο Οδοντωτός είναι ο στενότερος της Ευρώπης, έχει άνοιγμα σιδηροτροχιών 75 εκατοστά. Στο σύνολο της διαδρομής του υπάρχουν τρία τμήματα 3,6 χιλιομέτρων που υπάρχει και τρίτη ράγα, όπου τα δόντια (κατάλληλα γρανάζια) του συρμού γαντζώνονται για να ανεβούν την ανηφόρα, εκεί που υπάρχουν μεγάλες κλίσεις. Η διαδρομή περνά μέσα στο φαράγγι του Βουραϊκού, που πηγάζει από τον Ερύμανθο. Το όνομά του το οφείλει στη Βούρα, κόρη της Ελίκης και του Ίωνα, την οποία αγάπησε ο Ηρακλής και κατά τον μύθο άνοιξε το φαράγγι για να μπορέσει να περάσει να φτάσει στην θάλασσα και να τη συναντήσει.

Στην αρχή η διαδρομή είναι ήπια με ελαφριά κατωφέρεια. Κυριαρχεί παντού το πράσινο. Αγροί χέρσοι με πλούσιο χορτάρι, ίσαμε εκεί πάνω, οπωρώνες, κυρίως καρυδιές και κερασιές και μερικά εξοχικά βρίσκονται στα πρώτα χιλιόμετρα. Στα αριστερά μας υπάρχουν μικρές λευκές λιθόγλυπτες μισοσβησμένες πινακίδες καταγράφοντας την απόσταση ανά διακόσια μέτρα.

Μετά από μια ώρα στα 4 χιλιόμετρα αντικρίζουμε το σταθμό της Κερπινής. Παντέρημος. εγκαταλελειμμένος. Πριν πολλά χρόνια έσφυζε από κίνηση εξυπηρετώντας το ομώνυμο ορεινό χωριό και τα πέριξ αυτού.

Στα έξι χιλιόμετρα αντικρίζουμε ψηλά σαν κουκίδα το Μέγα Σπήλαιο, καρφωμένο στο άνοιγμα ενός μεγάλου φυσικού σπηλαίου του Χελμού.

Το τοπίο πλέον, μετά τη διασταύρωση με τον αμαξωτό δρόμο προς Ζαχλωρού, σιγά - σιγά αγριεύει, βρισκόμαστε τρία χιλιόμετρα πριν την κάτω Ζαχλωρού. Στα δεξιά μας κυλάει ορμητικά πλέον και θορυβώδης ο Βουραϊκός και στα αριστερά μας κάθετα κροκαλοπαγή βράχια υψώνονται πάνω μας. Πλήθος φυτών με κυρίαρχο δέντρο τον πλάτανο τον Ανατολικό φύονται στις όχθες του ποταμού. Ένα άλλο ενδημικό είδος δέντρου που συναντάμε είναι η ιτιά η Εύθραστος. Συναντάμε δυο κοπάδια γίδια. Μάλιστα συναντήσαμε μετά από πέντε χρόνια την ίδια τσοπάνισσα, αμίλητη τότε, ομιλητική τώρα! Οι στενές μεταλλικές γέφυρες, που κάτω χάσκει ο γκρεμός, με το υποτυπώδες σιδερένιο μονοπάτι των είκοσι πόντων, για τον έλεγχο της γραμμής από τους σιδηροδρομικούς, κάνουν την εμφάνισή τους.

Ο Βουραϊκός συνεχίζει να κυλάει γοργά και αδιάκοπα σε αλλεπάλληλες κλιμακωτές λιμνούλες και μικρούς καταρράκτες.

Το τοπίο δε σε αφήνει να πλαδαρέψεις, όλο εκπλήξεις σου `χει. Όραση, ακοή και όσφρηση σε εγρήγορση!

Στα 9 χιλιόμετρα και μετά από δυόμιση ώρες η τσίκνα μας έσπασε τη μύτη. Αντιληφθήκαμε ότι προέρχεται από τις ψησταριές της Κάτω Ζαχλωρούς. Ανάμεσα στα πλατάνια και δίπλα στο ποτάμι υπάρχουν ξενώνες και ταβέρνες, όπου ο επισκέπτης απολαμβάνει τα τοπικά εδέσματα. Εμείς βέβαια συνεχίζουμε προς τον προορισμό μας χωρίς χρονοτριβή.

Μετά από τρεις ώρες φτάνουμε στη θέση ʺΠόρτεςʺ, στα μισά της πεζοπορικής μας διαδρομής. Ημίωρη ξεκούραση σε έναν διαμορφωμένο χώρο, όπου υπάρχει ένα μικρό σιδηροδρομικό κτίσμα, αλλά δυστυχώς ο πανδαμάτωρ χρόνος έχει αφήσει τα ίχνη του… Τρώμε λαίμαργα τα σάντουιτς που είχαμε προμηθευτεί από τον φούρνο στα Καλάβρυτα (ανοιχτός πάντα την Κυριακή) και σε λίγα μέτρα είμαστε στο πιο εντυπωσιακό και πιο επιβλητικό σημείο της διαδρομής.

Οι ʺΠόρτεςʺ είναι το στενότερο σημείο μέσα στο φαράγγι. Σε αυτή τη θέση ο Οδοντωτός περνά μέσα από σήραγγα, στις εισόδους της οποίας βρίσκονται δυο μεγάλες σκουριασμένες σιδερένιες πόρτες, εξ ου και η ονομασία. Υπάρχουν πόρτες και στις δυο εισόδους της σήραγγας από και προς τα Καλάβρυτα. Στη είσοδο προς τα Καλάβρυτα είναι πεσμένες και στην έξοδο στέκουν όρθιες. Για τον Οδοντωτό έχουν ανοιχθεί δυο τούνελ, το πιο παλιό, απ’ όπου περνούσε παλιότερα το τρένο (σήμερα διαβαίνουν οι πεζοπόροι) και το νεότερο που περνά τώρα το τρένο. Οι πόρτες άνοιγαν παλιότερα μόνο για να περάσει το τρένο και έκλειναν κατόπιν εμποδίζοντας τη διέλευση των ντόπιων και των κοπαδιών τους.

Εδώ ο Βουραϊκός κυλάει στο βαθύτερο σημείο και σαν ακάματος και άοκνος γλύπτης σμιλεύει τα ιζηματογενή βράχια δίνοντάς τους τη σημερινή μορφή. Ο μύθος αναφέρει να περνά από αυτό το σημείο ο Ηρακλής και με το σπαθί του να κόβει στα δυο τον βράχο που του έκλεινε το πέρασμα για να φτάσει κατ’ άλλους στον Ευρυσθέα και κατ’ άλλους στην αγαπημένη του Βούρα.

Φτάνουμε στην ʺΤρικλιάʺ, μια μικρή δασωμένη κοιλάδα, όπου υπήρχε σιδηροδρομικός σταθμός στο παρελθόν. Τα μικρά τούνελ, οι μεταλλικές γέφυρες, οι υποδειγματικές λιθοδομές υποστήριξης με πελεκητές πέτρες είναι τα κύρια χαρακτηριστικά, πέρα από το φυσικό περιβάλλον που υπάρχουν μέχρι τη θέση ʺΝιάματαʺ!

Μέσα στα στενά τούνελ ίσα που χωράει να μπεις. Και στα γεφύρια από σίδερο έχει χώρο όσο πατάνε τα δυο σου πόδια και περπατάς σαν σχοινοβάτης. Αν σμίξεις με το τρένο τραμπαλίζεσαι πάνω στα γεφύρια γιατί είναι εύκαμπτα για περισσότερη ασφάλεια. Και αν βρεθείς σε τούνελ, ίσα που χωράει να μπεις σε κάνα κοίλωμα του βράχου. Η χαμηλή ταχύτητα του τρένου, τα συνεχή κορναρίσματα και γενικά η εμπειρία των μηχανοδηγών αποτρέπουν κάποιο πιθανό ατύχημα. Μέχρι σήμερα δεν έχει αναφερθεί κάποιο δυσάρεστο συμβάν που να οφείλεται στον οδοντωτό.

Φιδωτός πότε στα αριστερά μας και πότε δεξιά μας ο Βουραϊκός φουριόζος, ορμητικός και βιαστικός συνεχίζει…..

Σύγκρυο μας πιάνει, συγκίνηση και θλίψη μας καταλαμβάνει, όταν βρισκόμαστε στην προτελευταία γέφυρα, θέση «Σιφόνι», φέρνοντας στην μνήμη μας το τραγικό περιστατικό, όπου ο εννιάχρονος Βασίλης τον Ιούνιο του 2016 έχασε την ζωή του πέφτοντας από την γέφυρα. Απροσεξία, αδιαθεσία, η κακή στιγμή… Ποιος ξέρει… Στο σημείο αυτό σχηματίζεται ένας μικρός καταρράκτης που σε αιχμαλωτίζει! Τα νερά περιδονίζονται, στροβιλίζονται, χάνονται, ξαναεμφανίζονται! Το οξύμωρο και το παράλογο είναι ότι ενώ στα γεφύρια υπάρχουν απαγορευτικές πινακίδες διέλευσης πεζών, δεκάδες πεζοπόροι καθημερινά διαβαίνουν. Μπορεί να είμαστε παρασυρμένοι από τις ομορφιές της φύσης, πρέπει όμως να λαμβάνουμε μέτρα ασφάλειας, ώστε να μη θέτουμε τη ζωή μας σε κίνδυνο.

Η κάθοδος μας συνεχίζει να είναι απόκοσμη, έξωκοσμική. Στη θέση «Δικαστήρια», σε μια ορθοπλαγιά στα δεξιά μας διακρίνουμε μια μικρή ημικυκλική βαθουλωτή σπηλιά όπου ορθώνονται πέντε στήλες σταλαγμιτών, που μοιάζουν με μέλη δικαστηρίου.

Ο κατήφορος σε 500 μέτρα μας βγάζει σ’ ένα πλάτωμα, στον σταθμό των Νιαμάτων. Καμιά δεκαπενταριά πεζοπόροι, κυρίως νεαροί, αναμένουν τον Οδοντωτό να ανεβούν στην αφετηρία τους. Μια εναλλακτική τακτική είναι να μεταβεί κάποιος με αυτοκίνητο στη Ζαχλωρού και από εκεί να περπατήσει μέχρι τα Νιάματα και να επιστρέψει με τον Οδοντωτό.

Η ώρα είχε φτάσει τρεις το μεσημέρι και μια τριαντάλεπτη στάση μετά καφέ ήταν επιβεβλημένη. Βρισκόμαστε 5 χιλιόμετρα πριν το τέλος της διαδρομής και από `δω μέχρι το Διακοπτό το φαράγγι ανοίγει, γίνεται κοιλάδα. Το έδαφος επίπεδο. Πεύκα, κυπαρίσσια, πικροδάφνες κυριαρχούν τώρα. Πατάμε με σιγουριά και ασφάλεια στις τραβέρσες της γραμμής γιατί ο κάματος είναι εμφανής.

Κάνουν την εμφάνιση τους τα περιβόλια, οι ελαιώνες, οι οπωρώνες (κυρίως λεμονιές) και τα πρώτα σπίτια του Διακοπτού. Οι δείκτες του ρολογιού του σταθμού δείχνουν 04.36. Η απολαυστική φανταστική διαδρομή έλαβε τέλος!!! Μια διαδρομή που ενδείκνυται γενικά για όλους ανεξαρτήτως ηλικίας και ειδικά για τους λάτρεις της πεζοπορίας!

Ελπίζω για πέμπτη φορά να την ξανακάνω… Πρώτα ο Θεός…