«Πηνελόπη Πριγκίπισσα των Αλυζαίων Βασίλισσα της Ιθάκης». Του συμπατριώτη μας Μυτικιώτη Σπύρου Δ. Ζαβογιάννη.

Του κ. Σπύρου Δ. Ζαβογιάννη.

Εισαγωγικό σημείωμα του συγγραφέα.

Η εργασία «Πηνελόπη Πριγκίπισσα των Αλυζαίων Βασίλισσα της Ιθάκης», είναι μία πεντάτομη εργασία εφτακοσίων περίπου σελίδων, πλαισιωμένη από εικόνες της εποχής των Ομηρικών Επών, αλλά και φωτογραφικό υλικό σύγχρονο που αφορά την περιοχή μας, όπου εξελίχθηκαν αυτά τα τόσα σημαντικά γεγονότα.
Το σταχυολόγημα αυτό της μελέτης δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2010 στην τοπική εφημερίδα «ΑΛΥΖΙΑ». Κρίνω δε σκόπιμο να δημοσιευτεί και στο BLOG ΜΥΤΙΚΑΣ PRESS.
Δεν έχει αξία κάτι που ανήκει στον κόσμο της περιοχής να μείνει κλεισμένο στις βιβλιοθήκες και να μην γίνει κοινωνός αυτών των προβληματισμών.

Η εργασία αυτή αφορά την Πηνελόπη, την μοναδική Πριγκίπισσα των Αλυζαίων, την μοναδική σε χάρες και ομορφιά, την πρώτη εξαδέλφη της ωραίας Ελένης. Αργότερα θα καταστεί Βασίλισσα της Ιθάκης, όπως την σκιαγραφεί ο Θείος ποιητής Όμηρος στο αθάνατο Έπος του την «ΟΔΥΣΣΕΙΑ».

Θέλουμε να νομίζουμε ότι είναι μία μοναδική εργασία. Κανένας από τους μέχρι τώρα συγγραφείς που ασχολήθηκαν με τα Ομηρικά Έπη, δεν προσδιόρισε επακριβώς την καταγωγή της.

Για εμάς τους Αλυζαίους αποτελεί ένα μεγάλο, ξεχωριστό και σπουδαίο κεφάλαιο της μυθολογίας μας και της προϊστορίας μας και μας καθιστά περήφανους, γιατί αγγίζει εκείνο το απόμακρο ιστορικό παρελθόν.

Δυστυχώς λείπουν από τον Όμηρο οι αναφορές του για την Πατρίδα της την Αλυζία, αλλά και γι αυτή την καταγωγή της.

Μετά από πολύχρονη μελέτη, που αφορά την πόλη της Αλυζίας, μπορούμε να κάνουμε την διαπίστωση, ότι οι σχετικές αναφορές του μεγάλου ποιητή είτε παραλήφθηκαν είτε απαλείφθηκαν, αλλά αυτό αποτελεί ένα άλλο κεφάλαιο της πολυσέλιδης μελέτης, που ήθελε κάποτε δημοσιευθεί.

Πηγή: Εφημερίδα «ΑΛΥΖΙΑ», Ιανουάριος 2010.

Η ΠΗΝΕΛΟΠΗ

… Κούρη Ικαρίοιο περίφρονι Πηνελοπείη... (Ομήρου Οδύσσεια).

Το Βασίλειο της Αλυζίας, μέρα με την ημέρα, από τότε που ιδρύθηκε από τον Ικάριο, εκραταιούτο, αποκτούσε πλούτο και ευημερία. Εδώ, μάλλον, γεννήθηκε και ζούσε μαζί με τον πατέρα της Ικάριο και τη μητέρα της Πολυχάστη, αλλά και τον αδελφό της Αλυζέα η φρόνιμη Πηνελόπη.

Ο Στράβων αναφέρεται σχετικά, «φαίνεται δε εκ Λακεδαίμονος τινές εποικήσαι την Ακαρνανίαν, οι μετ' Ικαρίου της Πηνελόπης πατρός και γαρ τούτον και τους αδελφούς αυτής ζώντας παραδίδωσιν ο ποιητής κατά την Οδύσσειαν».

«…Οι πατρός μεν ες οίκον απερρίyασι νέεσθαι Ικαρίου, ως κ' αυτός εδνώσαιτο θύγατρα και περί των αδελφών».

Φυσικά, υπάρχουν και άλλες προσεγγίσεις ως αναφορά την καταγωγή της και τους γονείς της. Κατά τον Αριστοτέλη (Ποιη. 25), πατέρας της ήταν κάποιος Ικάδιος από την Κέρκυρα. Το αρχικό της όνομα ήταν Αρναία, όταν όμως ήταν ακόμη μωρό, έπεσε στη θάλασσα και θα πνιγόταν, εάν ένα κοπάδι Πηνελόπες (άγριες πάπιες) δεν τη σήκωναν με τα φτερά τους. Έτσι, οι γονείς της της χάρισαν αυτό το όνομα. Κατά τη μυθολογία, η Πηνελόπη, κόρη του Ικαρίου ή Ικαρίωνος και της νύμφης Περίβοιας, με καταγωγή από τη Σπάρτη ή τις Αμύλκες της Λακωνικής, όπου εδώ μάλλον βασίλευε ο Ικάριος, αργότερα σύζυγος τον Οδυσσέα και Βασίλισσα της Ιθάκης.

Οι διάφορες μυθολογικές ή ιστορικές πηγές είναι συγκεχυμένες ως αναφορά την επιστροφή τον Ικάριου στη Σπάρτη, όπου ο ίδιος συμμάχησε με τον Ιπποκόοντα και αποκαταστάθηκε στο θρόνο εκ διώχνοντας τον αδελφό τον Τυνδάρεω, από τη Σπάρτη, αυτόν που τον βοήθησε να γίνει κύριος της Ακαρνανίας. Εφόσον ο Ηρακλής είχε σκοτώσει τον Ιπποκόοντα και τα παιδιά τον, πως συμμάχησε μαζί του ο Ικάριος, για να τον επαναφέρει στο θρόνο τον Τυνδάρεω. Άλλη παράδοση αναφέρει ότι επανέκτησε τον θρόνο του ο Ικάριος.

Θέλουμε να πιστεύουμε ότι όλα τούτα ανήκουν στη σφαίρα του μύθου και δεν απηχούν την πραγματικότητα, κάτι που συμβαίνει γενικότερα σε πολλά μυθολογικά ή πρωτοϊστορικά γεγονότα, που έλαβαν χώρα εκείνα τα μακρινά χρόνια. Η Πηνελόπη ήταν μια κόρη μοναδικού κάλλους, με ωραίο παράστημα, όπως τη βλέπουμε να απεικονίζεται στα διάφορα αγγεία, με κόμη μοναδική, τα μαλλιά της πλεγμένα πλεξούδες έπεφταν μέχρι το κάτω μέρος της πλάτης της. Ήταν κόρη του βασιλιά Ικάριου και της Πολυκάστης, αντλούσε και αυτή τις καταβολές της από το μοναδικό φύλο των Προελλήνων - Πελασγών.

Η ακαρνανική παράδοση, από τις λίγες, δυστυχώς, που φτάσανε ως τις μέρες μας, είναι πολύ ισχυρή, ως αναφορά την παραμονή της αλυζιακής Πριγκίπισσας στην Αλυζία, και φυσικά την καταγωγή της από τούτα τα χώματα. Θα αναφερθούμε σχετικά παρακάτω.

Η Πριγκίπισσα της Αλυζίας, οπωσδήποτε θα επιδίδονταν σε πάρα πολλές ενασχολήσεις, στον πατρικό βασιλικό οίκο, ενασχολήσεις, που δεν θα διέφεραν από αυτές, που ασχολούνταν όλη μέρα το γυναικείο υπηρετικό προσωπικό του παλατιού. Έτσι ήταν τα ειωθότα, αλλά και η διάρθρωση της τότε αχαϊκής κοινωνίας.

Έπρεπε κι αυτή ν' αποκτήσει την ανάλογη εμπειρία στη ζωή, πώς Θα μπορούσε να μεγαλώσει την οικογένειά της και να τα έβγαζε πέρα στο καινούριο σπιτικό της, που η μοίρα την προόριζε γι' αυτό, έστω κι αν αυτό θα ήταν οίκος βασιλικός. Πως θα μπορούσε ν' αντεπεξέλθει στις φουρτούνες της ζωής, που τυχόν θα την έβρισκαν, και δυστυχώς δεν τη βρήκαν και λίγες. Αυτές ήτανε οι προγονικές ακαρνανικές καταβολές της, άντεξε υπομόνευσε, καρτέρεψε, πολιτεύθηκε σωστά γνώριζε η μητέρα της Πολυκάστη, πώς να της δώσει τη σωστή ανατροφή από μικρής ηλικίας.

Ο Όμηρος χαρακτηρίζει την Πηνελόπη σαν πρότυπο γυναικείας αρετής, σωφροσύνης, ηθικής, συζυγικής πίστης και αφοσίωσης. Η σωφροσύνη, η αρετή και η συζυγική πίστη είναι σταθερές παράμετροι, που χαρακτηρίζουν από καταβολής κόσμου την ακαρνανική οικογένεια, είναι εκ των ουκ άνευ, και για τούτο, κι εκείνα τα μακρινά χρόνια, εκτιμήθηκαν τούτες οι σπάνιες καταβολές και υμνήθηκαν και πέρασαν στην παγκόσμια λογοτεχνία σε μια διαχρονική βάση. Είναι οι καταβολές και οι σταθερές, που τούτος ο λαός σμίλεψε πάνω στα ψηλόραχα ακαρνανικά βουνά, με τις οποίες πορεύεται για χιλιετηρίδες.

Ποιες θα μπορούσαν να ήταν οι ενασχολήσεις της νεαρής αλυζιακής Πριγκίπισσας στον πατρικό οίκο της, όπου διέμενε. Από την Οδύσσεια μαθαίνουμε ότι στο βασιλικό παλάτι της Ιθάκης, διέθετε κήπο με οπωροφόρα δένδρα, πολύδενδρον (δ 474), ύφαινε στον αργαλειό το εργόχειρο της. Όλα τα κορίτσια της εποχής έπρεπε να θητεύσουν σε τούτο το βιοτεχνικό εργαλείο, που τους ήταν λείαν απαραίτητο για την οικιακή οικονομία. Οπωσδήποτε τούτες και κάποιες άλλες δραστηριότητές της, θα την απασχολούσαν και στον πατρικό οίκο φυσικά. Με τις βάγιες του παλατιού θα παίρνανε τις υδρίες της, που Θα τις κουβαλούσαν είτε στο κεφάλι τους, είτε στους ώμους τους, και θα τις γιομίζανε νερό από την κοντινή πηγή, που βρίσκεται στο κέντρο του σημερινού πάνω χωριού της Καντήλας, και η οποία συνεχίζει να τρέχει και να ποτίζει τους κατοίκους, τα ζώα, αλλά και τους περαστικούς, από εκείνο το μακρινό παρελθόν. Αυτή η τόσο σημαντική πηγή για το κέντρο διοίκησης των Αλυζαίων, βρισκότανε εντός των διπλών αλυζιακών τειχών.

Για τούτη την πηγή, για τούτες τις βρύσες, που τοποθετήθηκαν κανάλια στις αρχές του 20ου αιώνα, πολλά μυθολογικά στοιχεία κυκλοφορούν, που φτάνουν ως τις ημέρες μας από εκείνα τα μυθολογικά χρόνια για νεράιδες και νύμφες, για ταΐσματα των καναλιών με γλυκά, για να μπορέσουν έτσι να εξευμενίσουν τα διάφορα πνεύματα, τις νεράιδες, που θα μπορούσαν ακόμα να τους πάρουν τη μιλιά (κρίση), σαν δεν ήταν πιστοί τηρητές των προγονικών παραδόσεων.

Η φρόνιμη Πηνελόπη κουβαλούσε τα νερό με την υδρία, για να ξεδιψάσει τον πατέρα της και τους δικούς της. Ήτανε, όπως και παραπάνω είπαμε, δασκαλεμένη από τη μάνα της, για τη συμπεριφορά της απέναντι στους άλλους ανθρώπους. Η θεϊκή φιλοξενία, που είχε προστάτη τον ίδιο το Δία, ήτανε μέσα στο είναι αυτών των ανθρώπων, και φυσικά μεταβιβαζότανε από γενιά σε γενιά. Τούτη η Πριγκιποπούλα θα πρέπει να ήτανε πολύ αγαπητή μεταξύ των κοριτσιών της εποχής της, με αυτές φυσικά, που είχε αναπτύξει συναναστροφές. Στον γυναικωνίτη της επιδίδονταν και σε καλλωπισμούς, είχε ιδρύσει όπως λέει η παράδοση λόγω ακριβώς της κόμμωσης της, τη σχολή κόμμωσης της Πηνελόπης.

Στη «Μεγάλη Ιστορία της Ελλάδας» του Γιάννη Κορδάτου, στα Ομηρικά, διαβάζουμε:

«Όπως περιγράφεται στα Ομηρικά έπη, το ντύσιμο και το χτένισμα των Αχαιών, δεν μοιάζει καθόλου με τις εικόνες, πού υπάρχουν στις τοιχογραφίες, στην Ιλιάδα (π.Χ 468) περιγράφεται τα χτένισμα της Ανδρομάχης, πολύ διαφορετικά από το χτένισμα της Πηνελόπης. Η περιγραφή αυτή να αντικαθρεφτίζει την προαχαϊκη - μυκηναϊκή μόδα (χτένισμα Ανδρομάχης) και την αχαϊκή (χτένισμα Πηνελόπης)».

Οι γυναίκες της εποχής, αλλά και οι γυναίκες κατοπινών εποχών, ποτέ δεν έκοβαν τα μαλλιά τους, το θεωρούσαν ασέβεια, μπορούμε να δούμε σε κάποιες παραστάσεις αγγείων, τα μαλλιά της Πηνελόπης να πέφτουν και να φτάνουν μέχρι το κάτω πίσω μέρος του σώματός της. Είχανε επιδοθεί σε πάρα πολλές παραλλαγές πλεξίματος αυτών των μαλλιών, και δεν είναι παράξενο αυτό το πλέξιμο των πλούσιων κοτσίδων της πριγκίπισσας να είχε ιδρύσει αυτήν την παροιμιώδη σχολή για το χαρακτηριστικό χτένισμά της, το χαρακτηριστικό πλέξιμο τους.

Εδώ η παράδοση είναι πολύ ισχυρή, ακόμα και πολύ πρόσφατα, οι μεγάλες σε ηλικία γυναίκες, που ποτέ δεν διανοούνταν να κόψουν τα μαλλιά τους, γιατί το θεωρούσαν ασέβεια προς τον άντρα τους, τις έβλεπες στο λιακωτό, όταν είχανε σχολή, να πλέκουν τις μακριές πλεξούδες με περισσή τέχνη.

Η πολυαγαπημένη και λατρευτή κόρη του Ικάριου, μεγάλωνε μέρα με μέρα, έγινε παροιμιώδης η ομορφιά της και οι καλοσύνες της, η φρονιμάδα της, και γενικά όλη η προσωπικότητα της ήτανε κάτι το μοναδικό, κάτι το παροιμιώδες. Χαρακτηριστικά, που κάνουν τους γονείς τους να τα λατρεύουν σαν έχουν τέτοια παιδιά και δεν ήθελαν ποτέ να τ' αποχωριστούν.

Πολλοί οι υποψήφιοι γαλαζοαίματοι γαμπροί, που την ήθελαν για σύζυγο τους, αλλά αυτός, που ξεχώριζε, και που πραγματικά έκανε εντύπωση τόσο στον Ικάριο, αλλά και στην ίδια την Πηνελόπη ήτανε ο Οδυσσέας, το Πριγκηπόπουλο της Ιθάκης, ο γιος του Λαέρτη. 

Οι χαρακτηρισμοί του Ομήρου για τον Οδυσσέα είναι πάρα πολλοί και δίνουν μία σφαιρική εικόνα για την προσωπικότητα του.

Αυτές τις χάρες εξετίμησε τόσο ο Ικάριος, αλλά και ο αδελφός της Αλυζέας, και ο Λευκάδιος, αλλά και αυτή η ίδια η Πηνελόπη. Τούτο το Πριγκιπόπουλο της Ιθάκης επισκέπτεται τακτικά την πόλη της Αλυζίας, με τα σημαιοστολισμένα θιακιώτικα βασιλικά καράβια, που εισέρχονται στο λιμάνι του Ηρακλή, γενόμενος δεκτός με θερμές εκδηλώσεις, έτσι φαίνεται θα ταίριαζε σε τούτο τον υποψήφιο Άνακτα της περιοχής.

Ξεμπαρκαρίζεται ο Οδυσσέας στο αλυζιώτικο λιμάνι γεμάτος δώρα, φτάνει στο παλάτι του Ικάριου, έτσι ήτανε η συνήθεια της εποχής, ο γαμπρός έπρεπε να φέρει δώρα στον πατέρα της νύφης, αν ήθελε να ζητήσει την κόρη του. Αν η νύφη αποδεικνυόταν ότι δεν ήτανε τίμια, τότε τα δώρα έπρεπε να επιστραφούν.

Άλλη παράδοση αναφέρει ότι για χάρη του Οδυσσέως μεσολάβησε στον αδελφό του Ικάριο ο Τυνδάρεω. Ενώ τρίτη παράδοση αναφέρει τον Λαέρτη να ζητάει την Πηνελόπη ως σύζυγο του γιού του (από τη μυθολογία του Χάρη - Πάτση). \

Ο Λαέρτης οπωσδήποτε θα ήθελε την Πηνελόπη για νύφη του, γιατί κι αυτουνού η μάνα η Χαλκομεδούσα κρατούσε η καταγωγή της από την Ακαρνανία. Ήτανε λοιπόν συναισθηματικά εξαρτημένος, γιατί γνώριζε τα προτερήματα τούτης της ακαρνανικής φάρας, από πρώτο χέρι.

Ο Οδυσσέας, όπως αναφέρει ο Ευστάθιος Λιβιεράτος στην «Ιστορία της Νήσου Κεφάλληνίας», .. «όστις ηράτο σφοδρώς της θυγατρός του Ικαρίου του αδελφού του Τυνδάρεω, της σώφρονος και ωραίας Πηνελόπης».

Ο Οδυσσέας δεν είχε ακόμη αναλάβει τα βασιλικά ηνία του βασιλείου της Ιθάκης, γιατί ο πατέρας του Λαέρτης καθότανε ακόμα στην καθέδρα του βασιλείου του και κρατούσε τα ηνία της εξουσίας.

Ο Ικάριος οπωσδήποτε εξετίμησε τα προσόντα του Οδυσσέως, και οπωσδήποτε έναν τέτοιο σύζυγο επιζητούσε για την πολυαγαπημένη και μονάκριβη θυγατέρα του, αλλά δεν ήθελε με κανένα λόγο να την αποχωριστεί, η σκέψη του αποχωρισμού του από την Πηνελόπη του γέμιζε λύπη και απόγνωση την ψυχή του. Αλλά το εθνικό συμφέρον το οποίο για κάθε άρχοντα τίθεται υπεράνω προσωπικών συναισθηματισμών γιατί λόγοι πολιτικοί, στρατιωτικοί, εμπορικοί και ένα σωρό άλλα γεγονότα τα οποία θα έφερναν ακόμη πιο κοντά τα δύο βασίλεια, υποχρέωναν τον Ικάριο πει το ναι στο Πριγκιπόπουλο της Ιθάκης, και αργότερα εκπορθητή της Τροίας.

Δεν γνωρίζουμε αν εκείνη την περίοδο η Πριγκίπισσα Πηνελόπη θα μπορούσε να εκφράσει λόγο προς τον πατέρα της Ικάριο, αν ήθελε για σύζυγό της τον Οδυσσέα.

Σύμφωνα με τα ακαρνανικά ήθη, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η γνώμη του πατέρα της, ήτανε νόμος για τη ζωή. της. Αλλά κι αυτή οπωσδήποτε θα εκτίμησε σε τούτο το νέο τα πλούσια προτερήματα του, πού τον ξεχώριζαν από πολλούς άλλους, που κι αυτοί τη λιμπίζονταν και θέλανε να την κάνουν γυναίκα τους.

Ο Ικάριος ευρισκόμενος πραγματικά σε δίλημμα, και βλέποντας τις αντιδράσεις της κόρης του, ότι ήθελε το θιακιώτικο Πριγκιπόπουλο για σύζυγό της, κάτι φυσικά πού δεν μπορούσε να εκφράσει στον πατέρα της.

Ο Ικάριος με βαριά καρδιά έβαλε την κόρη τον ως έπαθλο, ανάμεσα στους πολλούς μνηστήρες, που την διεκδικούσαν. Ο αγώνας της αρματοδρομίας, ο οποίας, σύμφωνα με την παράδοση, έλαβε χώρα εκτός των αλυζιακών τειχών, κάτω φυσικά από τις επευφημίες των Αλυζαίων, που ήτανε θεατές τούτου του μοναδικού αγωνίσματος, όπου πραγματικά παίζονταν τα φευγιά ή η παραμονή στα πατρικά χώματα της πολυαγαπημένης Πριγκίπισσά τους.

Κάποια άλλη παράδοση αναφέρει ότι ο αγώνας δεν διεξήχθη μεταξύ του Οδυσσέα και των άλλων μνηστήρων, αλλά μεταξύ του Οδυσσέα και του Ικαρίου, του πατρός της, ο οποίος σε τούτη την αρματοδρομία, που θα πρέπει να ήτανε η πιο αποφασιστική της ζωής του, όπου θα πρέπει να έδωσε τον καλύτερο εαυτό του, να κερδίσει τον Οδυσσέα, για να κρατήσει κοντά τον την μονάκριβη κόρη του, την οποία δεν ήθελε ν' αποχωριστεί έστω και αν θα γινότανε Βασίλισσα του κοντινού βασιλείου. Είχε δώσει υπόσχεση ότι ο νικητής θα πάρει την κόρη του για γυναίκα και φυσικά δεν θα μπορούσε να πάρει το λόγο του πίσω.

Αφού, λοιπόν, έλαβε χώρο το μυστήριο του γάμου, σύμφωνα πάντα με τα ήθη και τα έθιμα της εποχής, ο Ικάριος και τότε μέχρι την τελευταία στιγμή παρακαλούσε τον Οδυσσέα και την κόρη του Πηνελόπη να συγκατοικήσουν μαζί του. Ζήτησε ακόμη και τη γνώμη της κόρης του. Η Πηνελόπη, που κι αυτή μάλλον τον ηράσθη σφόδρα, δεν απάντησε στον πατέρα της, και τράβηξε και σκέπασε με το πέπλο της το πρόσωπό της, δείγμα, ότι θέλει να ακολουθήσει τον Οδυσσέα, τον σύζυγό της.

Από την παράδοση της περιοχής μαθαίνουμε ότι τα θιακιώτικα βασιλικά καράβια τούτη τη φορά δεν εισήλθαν στο λιμάνι του Ηρακλή, αλλά πλεύρισαν στην Καμιλάφκα, δεν γνωρίζουμε φυσικά το λόγο, πολύ πιθανόν να υπήρχε το αδιαχώρητο στο λιμάνι του Ηρακλή λόγω της αφίξεως και των άλλων μνηστήρων, ή για να αποφευχθούν προστριβές με τους άλλους διεκδικητές της Πηνελόπης, αν κάποιος από αυτούς αποτύγχανε στο αγώνισμα της αρματοδρομίας.

Σε τούτο το αλυζιακό ακρωτήριο θα μπαρκαριστεί η φρόνιμη και αξιαγάπητη Πηνελόπη, και Θα πάρει το δρόμο για το βασίλειο της Ιθάκης.

Σημαιοστολισμένα και γιορτοφορεμένα τα καράβια μεταφέρουν την πολυαγαπημένη γυναίκα του Οδυσσέα και εκλεκτή του πατρός του Λαέρτη.

Εδώ στην Καμιλάφκα Θα παρευρεθούν όλοι οι Αλυζαίοι, για ν' αποχαιρετήσουν τη φρόνιμη πριγκιποπούλα, την κατευοδώνουν, πρώτος ο απαρηγόρητος πατέρας της Ικάριος, η μάνα της Πολυκάστη, ο Αλυζέας και ο Λευκάδιος τ' αδέρφια της, οι πιστές βάγες της, που κι αυτές κλαίνε απαρηγόρητα, για το φευγιό της κυράς τους. Ο πιο πικραμένος φυσικά ο βασιλιάς Ικάριος. Εδώ σε τούτο τον τόπο θα στήσει ο πατέρας της και το άγαλμα της αιδούς, το άγαλμα της ντροπής, με την έννοια της σεμνότητας και της υπακοής και της αφοσίωσης της προς τον πατέρα της (όπως χαρακτηριστικά για τούτη τη στιγμή αναφέρεται ο Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος).

Καθώς τα καράβια σχίζουν την αλυζιακή θάλασσα, γιατί ο αέρας τους φουσκώνει τα πανιά, οι μοίρες έχουν να παίξουν πλέον το δικό τους παράξενο παιχνίδι, και για τούτο το πολυαγαπημένο ζευγάρι, που πορεύεται προς την ερωτική φωλιά του.

Ποιες υποτακτικές μεγάλες σε ηλικία γυναίκες, του αλυζιώτικου παλατιού, άκουσαν τις μοίρες, που την μοίραναν τις πρώτες μέρες του γεννησημιού της.

Το ριζικό της από εδώ και πέρα διαγράφεται βαριόμοιρο, πολύ πίκρα και πολύ δάκρυ, αλλά ποτέ δεν Θα χάσει την απαντοχή της και την ελπίδα της, η οποία τελικά θα νικήσει. Τα βασιλικά καράβια γοργοτάξιδα χάνονται πέρα από το ακρωτήριο του Τράχηλου, το σκοτάδι σε λίγο Θα σκεπάσει την πόλη της Αλυζίας, που γι' αυτήν και το βασιλικό οίκο, όπου ξεκινάει μια νέα ζωή χωρίς την πολυαγαπημένη Πριγκίπισσα και τώρα Βασίλισσα του Βασιλείου της Ιθάκης.