Σπύρος Δ. Ζαβογιάννης: Αρχαίες Ακαρνανικές πόλεις.

Έχουμε την χαρά και την τιμή σήμερα στο Blog μας να φιλοξενούμε άλλο ένα κείμενο, του συμπατριώτη και προσωπικού μας φίλου κ. Σπύρου Δ. Ζαβογιάννη. Θέμα του κειμένου, μία γενική σύντομη τοποθέτηση για την ιστορική του μελέτη «Αρχαίες Ακαρνανικές πόλεις».

Ο Σπύρος Ζαβογιάννης, ένας απλός λαϊκός άνθρωπος, ιστοριοδίφης εδώ και πολλά χρόνια, ο οποίος δηλώνει ότι δεν διεκδικεί τον τίτλο του ειδικού, με τον μοναδικό και ξεχωριστό τρόπο έκφρασης που διαθέτει, γράφει και περιγράφει πολύ εκφραστικά και γλαφυρά, καταφέρνοντας με ένα τρόπο μαγικό να σε μεταφέρει στην εποχή για την οποία εξιστορεί.
Ένας άνθρωπος παθιασμένος με την τοπική ιστορία, που έχει αφιερώσει πολλά χρόνια από την ζωή του, ασχολούμενος, μελετώντας και κυρίως γράφοντας χιλιάδες σελίδες με την παλιά του γραφομηχανή, για θέματα της τοπικής μας ιστορίας αλλά και για γενικότερα φιλοσοφικά θέματα και προβληματισμούς. Στο σπίτι του, όπου και να κοιτάξεις, το μάτι σου θα πέσει σε πάκους δακτυλογραφημένων σελίδων από τον ίδιο, με αναφορά σε κάποιο συγκεκριμένο ιστορικό θέμα.

Πραγματικά αξίζει και σας προτείνουμε να αναγνώσετε το παρακάτω κείμενο.....

Του Σπύρου Δ. Ζαβογιάννη.

Μία πεντάτομη μελέτη, που αναφέρεται στην ιστορία των αρχαίων Ακαρνανικών πόλεων. Δίνουμε σήμερα υπό την μορφή προεισαγωγής την γενική τοποθέτηση. Θα δημοσιευτούν τα προλεγόμενα και τα εισαγωγικά, τα οποία αποτελούνται από δέκα πυκνογραμμένες σελίδες, πριν φυσικά την όλη ανάπτυξη της μελέτης. Είναι αρκετά ενδιαφέρουσες αυτές οι προσεγγίσεις και οι οποίες θα δημοσιευτούν εν καιρώ.

Γενική τοποθέτηση. 

Σε αυτή την μελέτη θ' αναφερθούμε στις αρχαίες Ακαρνανικές πόλεις. Το θεωρούμε ένα σπουδαίο κεφάλαιο, το οποίο και θ' αποτελέσει τμήμα της όλης μελέτης μας, «Ιστορική πορεία των Ακαρνάνων», από καταβολής κόσμου μέχρι των ημερών μας, θα πραγματοποιήσουμε μια διαδρομή στο χρόνο και την ιστορία.

Πολλά στοιχεία δυστυχώς δεν διαθέτουμε γι' αυτή την εργασία και κυρίως για τους πανάρχαιους πληθυσμούς, που βρέθηκαν και σε τούτα τα χώματα από καταβολής κόσμου, άλλοι από αυτούς για μακρές χρονικές περιόδους ζούσαν εντός των σπηλαίων και κάποιοι άλλοι στην παραλιακή ζώνη, επί πασσαλόπηκτων οικισμών. Διαγράφουν μια πορεία υπάρξεως σε τούτους τους τόπους και χιλιετηρίδων ή ακόμα και εκατομμυρίων χρόνων θα τολμούσαμε να πούμε. Είναι αυτοί οι πληθυσμοί που σε αυτή την μακρά πορεία υπάρξεως τους, θα θέσουν τις βάσεις πολλών παραδόσεων, θα θέσουν τις βάσεις του πολιτισμού τους, στις απαρχές τους. Κτίζοντας λιθαράκι λιθαράκι αυτί το όντως δύσκολο οικοδόμημα, με πολλές φυσικά διακυμάνσεις.

Θα εξέλθουν των σπηλαίων, μετά φυσικά το λιώσιμο των πάγων και θα κατοικήσουν εκτός των τόπων που για πολλά χρόνια εγκαταβίωναν, θα πλέξουν πρόχειρες στην αρχή κατασκευές, αλλά και σε θέσεις, που θα ήτανε προστατευμένες από τα ακραία καιρικά φαινόμενα αλλά και θα έπρεπε να πληρούσαν προϋποθέσεις ασφάλειας τόσο από τις επιθέσεις των ομοφύλων τους, αλλά και από τις αρπακτικές επιθέσεις των άγριων θεριών.

Αυτές οι θέσεις, θα είναι οι πρωταρχικές που εδώ θα κτιστούν οι προσωρινές κατασκευές, όπου θα εγκαταβίωνε ο σπηλαιάνθρωπος και όλα τούτα μετά το λιώσιμο των παγετώνων, κι εδώ πολύ πιθανόν θα κτίσουν ποιμενικούς οικισμούς, ή άλλους οικισμούς, που έχουν άμεση σχέση με την εκμετάλλευση της γης.

Εδώ σε κατοπινούς χρόνους θα κτιστούν τα Ακαρνανικά πολίσματα ή Ακαρνανικές κώμες, όπου στην πορεία των χρόνων θα αυξηθούν οι πληθυσμοί τους και θα λάβουν την θέση τους Ακαρνανικές πόλεις.

Επίσης θα επιλέξουν και αυτούς τους χώρους λατρείας, όπου θα κτίσουν πρωτόγονα ιερά, που θ' αποδίδουν σε άγνωστες για εμάς θεότητες λατρευτικά πρωτόγονα δρώμενα, με την εναλλαγή της πίστεως, οπωσδήποτε, το ένα πρωτόγονο Ιερό θα διαδέχεται το άλλο, μέχρις ότου αυτή η πίστη θα λάβει μια πιο συστηματική και άκρως λατρευτική μορφή, θα αποκτήσει και μια μοναδική φιλοσοφική διάσταση και οπωσδήποτε αυτές οι παραδόσεις, που σμιλεύτηκαν σε τεράστιο βάθος χρόνου θα επηρεάσουν και αυτή την Χριστιανική πίστη στο πρακτικό επίπεδο.

Επίσης θα προχωρήσουν και αυτές οι πόλεις στην δημιουργία χώρων δημιουργίας, όπως διαφόρων βιομηχανικών ζωνών, όπως ναυπηγικών μονάδων και κυρίως οι παράλιοι Ακαρνανικοί πληθυσμοί, αλλά και άλλων χώρων βιοτεχνικών, όπως εργαστήρια πλαστικής τέχνης, αργότερα θα ιδρύσουν άλλους χώρους, όπως σιδηρουργεία, οπλουργεία, όπου θα δουλεύουν πάνω στο αμόνι όπλα αμυντικά και επιθετικά, βασικά για να μπορέσουν ν' αντιμετωπίσουν τους πολλούς εχθρούς που πάντα τους επιβουλεύονταν, και από την ξηρά και από την θάλασσα.

Θα δημιουργηθούν διάφορες επαγγελματικές τάξεις, όπου θα μπορούν να βελτιώσουν τις συνθήκες της ζωής τους, αυτή την σκληρή καθημερινότητά τους.

Στα 625 π.Χ. θα έρθουν στην περιοχή Κορίνθιοι άποικοι, και θα ιδρύσουν τις δικές τους αποικίες επί των Ακαρνανικών εδαφών. Τούτα τα γεγονότα έλαβαν χώρα επί τυράννου Περιάνδρου του Κορινθίου, ενός των επτά Σοφών της Αρχαιότητας. Αυτές οι αποικίες θα ανταγωνίζονται τις Ακαρνανικές, κυρίως στο τομέα των κατασκευών και των εξαγωγών, όπου τους προσπόριζαν πόρους και έτσι μπορούσαν να οδηγηθούν σε καλύτερες μέρες. Κάποιες από αυτές φυσικά θα ευημερήσουν, και στα κατοπινά χρόνια, θα αποκτήσουν την «Ακαρνανική υπηκοότητα» και θα αφομοιωθούν από τους ντόπιους Ακαρνανικούς πληθυσμούς.

Διαγράφουν αυτές οι πόλεις μια διαχρονική πορεία εξέλιξης σε όλους τους τομείς, στην κτηνοτροφία, την γεωργία, την αλιεία, την θρησκεία, στους κατασκευαστικούς κλάδους και σε πάρα πολλές δραστηριότητες της ζωής τους.

Συνεργαζόμενες αυτές οι πόλεις σε πάρα πολλούς τομείς και έτσι βάδιζαν όλες μαζί προς την πρόοδο και σε αυτή τους την ευημερία.

Είναι ομολογουμένως ένα τεράστιο κεφάλαιο για το οποίο μας λείπει η πληροφόρηση για να μπορέσουμε να το μελετήσουμε και να οδηγηθούμε σε κάποιες διαπιστώσεις. Θα παραθέσουμε διάφορες μελέτες και προσεγγίσεις των διαφόρων μελετητών και έτσι θα καταστήσουμε την μελέτη μας πιο ενδιαφέρουσα και θα διαλυθούν κάπως τα σκοτάδια της άγνοιάς μας.

Πολλά από τα στοιχεία αυτά μπορούν ν' αλλάξουν να τροποποιηθούν και φυσικά λόγω αρχαιολογικών διερευνήσεων, που κατά καιρούς πραγματοποιούνται σε αυτούς τους χώρους, όπου είχαν αναπτυχθεί αυτές οι αρχαίες πόλεις.

Τώρα τελευταία έχουν ξεκινήσει αρχαιολογικές έρευνες κάποιοι αρχαιολόγοι, ανασκάπτοντας κάποιους χώρους και φέρνουνε στην επιφάνεια τεκμήρια του Ακαρνανικού πολιτισμού. Λέγεται ότι ο αριθμός αυτών των πόλεων και πολισμάτων είναι μεγάλος, οι διάφοροι μελετητές, δεν έχουν καταλήξει στον ακριβή αριθμό τους, άλλοι μιλάνε για πάνω από σαράντα (40), άλλοι μιλάνε για τριάντα δύο (32). Δεν μπορούμε ακριβώς να γνωρίζουμε, αν και έχουν κυκλοφορήσει κάποιοι χάρτες, που τις ταυτίζουν με συγκεκριμένους χώρους, οπωσδήποτε κάποιες παραμένουν χωμένες στο χώμα, καλά προφυλαγμένες και δεν θέλουν ακόμα ν' αποκαλύψουν τα μυστικά τους. Αλλά λόγω της αρχαιολογικής, και ιστορικής σπουδαιότητας της περιοχής, η αρχαιολογική σκαπάνη θα αρχίσει το έργο της.

Οι Ακαρνανικές πόλεις θα διαγράψουν μια μακροχρόνια πορεία εξέλιξης, πολλά από αυτά τα ευρήματα, που δημιούργησαν οι Ακαρνανικοί πληθυσμοί σε βάθος χρόνου, θα οδηγηθούν σε αφάνεια και σ' αυτή την λησμονιά. Αυτά τα οποία θα μείνουν είναι αυτά τα αρχαιολογικά τεκμήρια που θα εκτεθούν σε προθήκες μουσείων, γιατί θα έρθουν στο φως εδώλια μοναδικής τέχνης, που διαγράφουν πορεία πολλών ιστορικών, αλλά και μυθολογικών εποχών, αλλά και άλλα τεκμήρια του πολιτισμού από κάποιους χώρους των Ακαρνανικών πόλεων, που δεν ήταν ευκαταφρόνητα.

Η δράση των αρχαιοκάπηλων, που ποτέ δεν σταμάτησε, διαγούμιζαν τον τόπο, αποστερούσαν από τον σημερινό άνθρωπο της περιοχής, πολλά τεκμήρια και πειστήρια τον αρχαίου πολιτισμού του. Υπάρχουν και τα τεκμήρια του πολιτισμού τους εμφανή, όπου προσδιορίζουν τις θέσεις, τους, όπως τα τείχη, αμυντικοί περίβολοι, παρατηρητήρια, κάστρα και πάρα πολλά άλλα, τα οποία για κάποιες πόλεις παραμένουν χωρίς την ιστορική τους μελέτη και τεκμηρίωση από τους ειδικούς.

Πάντως το ενδιαφέρον των μορφωμένων, αλλά και αυτών των απλών ανθρώπων μέρα με την μέρα αποκτά περισσότερο ενδιαφέρον και θέλουν οπωσδήποτε να γνωρίζουν για το μακραίωνο και πολυκύμαντο ιστορικό παρελθόν τους. Αυτό το πρωτογονικό παρελθόν τους που τους κεντρίζει το ενδιαφέρον. Έχουμε κατά καιρούς μελέτες ιστορικών, ιστοριοδιφών αλλά και γενικά πνευματικών ανθρώπων, που προσπάθησαν και προσπαθούν να καλύψουν κάποια κενά που υπάρχουν στην ιστορική πορεία και την προσφορά και αυτού του λαού στην Ελληνική ιστορία.

Θέλουν οι γενιές να μάθουν, θέλουν να γνωρίζουν τις ρίζες τους, τον πολιτισμό τους, τι ιστορική πορεία διέγραψαν οι γενιές που διαδέχονται η μια την άλλη. Το έργο αυτό φυσικά δεν είναι εύκολο και θα προσπαθήσουμε να μελετήσουμε όσο μας επιτρέπουν οι γνώσεις που διαθέτουμε, όσες υπάρχουν καταγεγραμμένες, όσες πληροφορίες υπό τύπο παραμυθιού και παραδόσεων υπάρχουν και που μπορούμε να συλλέξουμε από την τοπική παράδοση. Και γενικά σε κάθε πόλη να τονίσουμε εκείνα τα χαρακτηριστικά που την ξεχωρίζουν από τις άλλες αδελφές, γειτονικές και απομακρυσμένες.

Επισκεπτόμενοι αυτούς τους χώρους που είναι κτισμένες, μη διεκδικώντας τον τίτλο του ειδικού. Γιατί γι' αυτές χρειάζονται εξειδικευμένες μελέτες σε πολλά επίπεδα. Βέβαια όλα αυτά θ' απαιτήσουν χρόνο και προσπάθεια. και από τους τοπικούς και κρατικούς φορείς.