Το ξεχασμένο Καστρί.

Γράφει ο Λευτέρης Παυλίδης.

Δικηγόρος.

Ήταν πολλά χρόνια που το λέγαμε και το ξαναλέγαμε, αλλά ποτέ δεν το κάναμε. Φέτος τον Αύγουστο όμως η ευκαιρία έκατσε με υπέροχη παρέα και επισκεφτήκαμε επιτέλους το Καστρί! Είχαμε ακούσει πολλά για την τοποθεσία και η περιέργεια ήταν μεγάλη, αλλά η απογοήτευση ακόμη μεγαλύτερη.

Δυο λόγια για όσους δεν το επισκέφτηκαν: Η πρόσβαση είναι εύκολη, καθώς πηγαίνεις με το αυτοκίνητο έως εκεί και υπάρχει αρκετός χώρος για πάρκινγκ. Η ανάβαση μέχρι το Κάστρο μικρή και σχετικά εύκολη (τουλάχιστον για τους νέους).

Φτάνοντας στον αρχαιολογικό χώρο αντικρίζεις χαλάσματα. Ογκώδεις πέτρες και βράχοι, σωριασμένοι, διάσπαρτοι παντού και μια εικόνα εγκατάλειψης σε πικραίνει αμέσως. Ευτυχώς, κάποια μέρη από τα τείχη σώζονται αυτούσια και στέκουν ακόμη αγέρωχα, κυρίως στη βόρεια και ανατολική πλευρά του.

Η τοποθεσία όπου επιλέχτηκε να κατασκευαστεί αυτό το οχυρό - παρατηρητήριο είναι στρατηγική και η θέα μαγευτική. Αγναντεύεις όλο τον κάμπο της Αλυζίας, τον Μύτικα φυσικά (όμως από την νότια πλευρά κι όχι από την Αγία Ελεούσα που συνηθίσαμε), καθώς και τα νησιά του Καλάμου και του Καστού, από μία διαφορετική, αλλά εξίσου όμορφη οπτική γωνία. Εν ολίγοις ελέγχεις ολόκληρη την περιοχή με ορατότητα ανεμπόδιστη προς πάσα κατεύθυνση.

Η κεντρική πύλη ευτυχώς είναι όρθια, αλλά γεμάτη ογκόλιθους, πεσμένους μέσα κι έξω από αυτήν. Κι εδώ υπάρχει μια θλιβερή και συγχρόνως απίστευτη ιστορία σχετικά με το άγαλμα του Ηρακλή, το οποίο όπως λέγεται αφαίρεσαν αρχαιοκάπηλοι το 1985 και μάλιστα με ελικόπτερο!!!

Ένα σημείο που φαίνεται να διασώζεται στον χρόνο, είναι μια βαθιά τετράπλευρη κατασκευή, λαξευμένη στο βράχο και προφανώς πρόκειται για δεξαμενή. Επίσης κάποια εσωτερικά χαλάσματα απομεινάρια τοιχίων, υποδεικνύουν ή αφήνουν να εννοηθεί η ύπαρξη κατοικιών μέσα στο Κάστρο.

Δεν θα παραθέσω φωτογραφίες του χώρου γιατί υπάρχουν άπειρες στο διαδίκτυο και είναι περιττό. Αυτές όμως που θα εκθέσω στο κείμενο, είναι εκείνες που απεικονίζουν το μοναδικό σκαλιστό στον βράχο ανάγλυφο, που κατά πληροφορίες είναι αφενός ο ροπαλοφόρος Ηρακλής κι η Αθηνά στα δεξιά και αφετέρου ο Ασκληπιός με την Υγεία στα αριστερά και χρονολογούνται, όπως και όλο το αρχαίο μνημείο, στον 4ο αιώνα π.Χ. 

Είναι ορατά τα σημάδια του χρόνου που άφησε πάνω τους και μάλιστα η ανυπολόγιστη και ανεπανόρθωτη ζημία που έγινε μόλις σε λίγα χρόνια!

Φωτογραφία 1.

Φωτογραφία 2.

Στη πρώτη φωτογραφία υποτίθεται ότι είναι ο Ηρακλής και η θεά Αθηνά, όπως την έβγαλα εγώ, ενώ στη δεύτερη που απεικονίζει με πολλή ευκρίνεια τα ίδια πρόσωπα, είναι τραβηγμένη από έναν φίλο Ιταλό το 2003. Σε μόλις 16 χρόνια δηλαδή επήλθε τεράστιο μέρος της καταστροφής τους και όπως είναι λογικό σε ελάχιστα χρόνια δεν θα φαίνεται απολύτως τίποτα.

Φωτογραφία 3.

Φωτογραφία 4.

Το ίδιο ισχύει και για τις φωτογραφίες 3 και 4 με τον Ασκληπιό και την Υγεία.

Φωτογραφία 5.

Φωτογραφία 6.

Οι επόμενες δύο φωτογραφίες (5, 6) είναι από το διαδίκτυο και μπορεί να διακρίνει κανείς με ευκολία όλη την παράσταση, καθώς είναι παλιότερες φωτογραφίες και τα τέσσερα πρόσωπα είναι ευδιάκριτα, σε αντίθεση με την τραγική σημερινή τους κατάσταση.

Αυτό που θέλω να καταγγείλω είναι η παντελής απουσία του Κράτους στον χώρο. Είναι εμφανές ότι καμία Αρχαιολογική Υπηρεσία δεν ασχολήθηκε ποτέ με το μνημείο, δεν υπάρχουν σημάδια φροντίδας του χώρου, μία περίφραξη, μία πινακίδα κάτι που να δείχνει ότι κάποτε κάποιος ασχολήθηκε με τον χώρο. Καμία συντήρηση ή μέτρο προστασίας από τις καιρικές συνθήκες. Τώρα θα μου πείτε δεν είναι ο μοναδικός αρχαιοελληνικός χώρος που είναι εγκαταλειμμένος και παρατημένος στη μοίρα του. Ναι οκ, δεν είπαμε πως είναι Δελφοί ή Μυκήνες, ούτε να τον αναστηλώσουν και να τον εκμεταλλευτούν τουριστικά (στα χρόνια της οικονομικής κρίσης φαντάζει ανέκδοτο), όμως τουλάχιστον ένα μίνιμουμ ενδιαφέροντος από την Πολιτεία αξίζει το Καστρί, όπως και άλλα αρχαιολογικά μέρη της περιφέρειας που ρημάζουν ή λεηλατούνται αφύλακτα από τους αρχαιοκάπηλους.

Το ίδιο ισχύει και για τα τελευταία αρχαιολογικά χαλάσματα της περιοχής του Βούλκου, υπολείμματα της ίδιας εποχής όπου ήκμαζε ο πολιτισμός της Αλυζίας. Και εκεί έμειναν μόνο κάποιες κολώνες που κείτονται στη γη και ερείπια τύμβων συλημένα (όπως λέγεται και φαίνεται άλλωστε) με το Κράτος και τις Υπηρεσίες του να λάμπουν και πάλι δια της παντελούς απουσίας τους.

Υποτίθεται ότι υπάρχει Υπουργείο Πολιτισμού σ’ αυτή χώρα, όμως τα χρόνια και οι δεκαετίες περνούν, οι Κυβερνήσεις έρχονται και παρέρχονται, αλλά τίποτα δεν αλλάζει. Όλα τα ίδια μένουν, ή μάλλον… χειροτερεύουν. Ντροπή μόνο, τίποτα άλλο δεν μπορεί να νιώσει κάποιος γι’ αυτό το αίσχος.