Της Παρασκευής Σιδερά-Λύτρα.
(τ. δημοδιδασκάλισσα στην Κανδήλα).
Και τί αντίθεση! Eγώ κινδυνεύω να πτωχεύσω γλωσσικά στη χώρα που γεννήθηκα και έμαθα την ελληνική γλώσσα. Κινδυνεύω να πιστέψω, πως σε τούτο τον τόπο, που λέγεται Ελλάδα, δεν μπορώ πλέον να μιλώ ελληνικά, αλλά αγγλικά. Τί παραδοξότητα!
Στη γειτονιά μου, Αγία Παρασκευή Αττικής, άνοιξε πρόσφατα ένα Mini Market – καθιερωμένη ονομασία πλέον για τον ελληνικό όρο Μικροαγορά, Μικροκατάστημα, Ψιλικατζίδικο. Αυτό το Μίνι-μάρκετ λοιπόν δεν πουλάει Εφημερίδες, Καφέ, Καπνό, αλλά, όπως αναγράφει η πινακίδα του, πουλάει: Press, Coffee, Tobacco. Στην απέναντι γωνία δεν αγοράζω πλέον το ψωμί μου από τον φούρνο ή το αρτοποιείο, αλλά από το (την;) Bakery, και μάλιστα η πωλήτρια, όταν πρόσφατα είχα αρρωστήσει, στην ερώτησή μου τηλεφωνικά, αν μπορεί να μου σταλεί ό,τι χρειάζομαι, αν γίνεται διανομή στο σπίτι, με καθησύχασε: "Έχομε Delivery!" Και πράγματι μου έφερε το ψωμί και τα γλυκά στο σπίτι όχι ο διανομέας, αλλά ο ... ντελιβεράς! (Τί περίεργος νεολογισμός!) Σε πλησίον κατάστημα στην ερώτησή μου, ποιο μέγεθος κάλτσες θα ήταν για μένα το σωστό, η πωλήτρια είπε καθησυχαστικά̇: "είναι one size!" Κι εγώ: "Α, ένα μέγεθος". Η επιβεβαίωση εκ μέρους της κατηγορηματική: "One size!"
Πριν από τις χριστουγεννιάτικες γιορτές στην είσοδο της πολυκατοικίας μας, κατά τη συνήθεια, ο διαχειριστής ανήρτησε για όλους μας την ευχή μεγαλοπρεπώς "Merry Christmas" και όχι "Καλά Χριστούγεννα". Στην πολυκατοικία δεν κατοικεί κανένας αγγλόφωνος. Και είμαι σίγουρη ότι υπάρχουν και ένοικοι που δεν ξέρουν καν να διαβάσουν την ευχή – την εικάζουν από την απεικόνιση του χριστουγεννιάτικου δένδρου.
Άπειρα άλλα παραδείγματα θα μπορούσα να αναφέρω από ό,τι αγγλικό ακούω ή βλέπω γραμμένο φίρδην μίγδην ανάμεσα στα ελληνικά γύρω μου. Φίλη μου ανέφερε στη συζήτηση, ότι πρέπει να κάνει banking! Ομολογώ, πως δεν κατάλαβα αρχικά, τί εννοούσε. Στην τηλεόραση στις αθλητικές ειδήσεις για το ποδόσφαιρο ως επικεφαλίδα για το τί θα ακολουθήσει αναγράφεται, φυσικά, Super League Day. Και επίκαιρα τώρα περιμένομε πάλι μερικό ή γενικό ... lockdown!
Δεν ωφελεί η απαρίθμηση των αγγλισμών. Τελειώνοντας μόνο και τούτο:
Πρόσφατα περπατώντας στο κέντρο της Αθήνας στην παραδοσιακή οδό του εμπορίου, στην οδό Ερμού, είχα την εντύπωση, πως περπατώ σε μια λονδρέζικη "Street" με ποικίλα Stores. Τα καταστήματα υφασμάτων, ενδυμάτων, υποδημάτων έχουν εξαφανισθεί. Στη θέση τους υπάρχουν Stores. Δεν υπάρχουν οι κάλλιστες δυνατότητες αγοράς, αλλά best buy outlet! Ο Ερμής μιλάει αγγλικά, στο σπίτι του μιλάει αγγλικά!
Δεν είναι βέβαια τίποτε νέο, δεν είναι νέα διαπίστωση, ότι η εκμάθηση ξένων γλωσσών είναι πλούτος για τον άνθρωπο, όχι μόνον για πρακτικούς λόγους επικοινωνίας, αλλά και για το πνεύμα καθαυτό – ευρύνεται καλλιεργείται, οξύνεται. Δεν πρόκειται όμως στην προκειμένη περίπτωση γι αυτό. Εδώ χρησιμοποιούνται οι αγγλικές λέξεις και παραμερίζονται οι ελληνικές. Δεν εμπλουτίζεις τη γλώσσα σου, διαγράφεις λέξεις της και τοποθετείς στη θέση τους τις αγγλικές. Και σ᾽αυτό δεν οδηγεί η αναγκαιότητα, αφού δεν ζεις σε αγγλόφωνη χώρα, που το απαιτεί η καθημερινότητα, για να επιβιώσεις. Πτωχεύεις τη γλώσσα σου και δεν την εμπλουτίζεις με τις αγγλικές. Οι αγγλικές παραμένουν ξένο σώμα, ακούγονται σαν παρατράγουδο. Κι όμως ριζώνουν τόσο βαθιά στην ελληνική, εξοβελίζοντας τις αντίστοιχες ελληνικές, ώστε σε λίγο οι επόμενες γενιές θα χρειάζονται να ανατρέχουν σε λεξικό για να αντιληφθούν τη σημασία των πρωταρχικών αντίστοιχων ελληνικών, όταν τις συναντούν στη λογοτεχνία ή σε άλλα κείμενα γι᾽αυτές παρελθόντα.
Κυρία Παρασκευή,
ΑπάντησηΔιαγραφήΤην ίδια ευαισθησία εκδήλωσε και ο καθηγητής γλωσσολογίας Γιώργος Μπαμπινιώτης, ο οποίος θρηνολογεί μαζί σας την αλλοίωση της ελληνικής γλώσσας.... και προτείνει τις ελληνικές λέξεις απαγορευτικό -μικρό ή μεγάλο- και τροφοδιανομή αντί των αγγλικών όρων «lockdown», «delivery»... Ευτυχώς, όσο υπάρχουν οι εκπαιδευτικοί θα διδάσκουν το σωστό ... για να μαθαίνουν και οι ελληναράδες!
Πολύ σωστά.Οι μητρικές γλώσσες γενικά, είναι πηγαία, αυθεντική και ολόψυχη έκφραση των ανθρώπων, στον γραπτό και προφορικό λόγο.
ΑπάντησηΔιαγραφήναι
Για τους Ελληνες τα Ελληνικά ως μητρική γλώσσα είναι να εκφραζόμαστε βαθύτερα και πολυδιάστατα
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι τα Αγγλικά ως διεθνή γλώσσα είναι να συνομιλούμε.