Greenwashing: Όταν η βιωσιμότητα είναι απλώς μια ταμπέλα. Το Greenwashing στην ιχθυοκαλλιέργεια.

Πηγή: https://katheti.gr

Τι είναι το Greenwashing;

Το Greenwashing (πράσινο ξέπλυμα) – η παραπλανητική εμπορική προώθηση προϊόντων ή πρακτικών με σκοπό να παρουσιαστούν ως φιλικά προς το περιβάλλον – αποτελεί ολοένα και μεγαλύτερη ανησυχία στη σημερινή εποχή της οικολογικής ευαισθητοποίησης. Καθώς οι καταναλωτές/-ριες αναζητούν βιώσιμες επιλογές, οι βιομηχανίες εκμεταλλεύονται αυτή τη ζήτηση παρουσιάζοντας παραπλανητικούς ισχυρισμούς σχετικά με τις περιβαλλοντικές τους δράσεις. Η πρακτική αυτή είναι ιδιαίτερα προβληματική σε βιομηχανίες όπως η υδατοκαλλιέργεια, όπου η σκοτεινή πραγματικότητα των ιχθυοκαλλιεργειών συχνά αποκρύπτεται από επιλεκτική παρουσίαση δεδομένων και έξυπνο μάρκετινγκ.

Το Greenwashing συμβαίνει όταν οι εταιρείες υπερβάλλουν ή κατασκευάζουν τις περιβαλλοντικές τους προσπάθειες για να προσελκύσουν ευαισθητοποιημένους/-ες καταναλωτές/-ριες. Οι εταιρείες μπορεί να αναδεικνύουν μια μεμονωμένη «πράσινη» πρωτοβουλία, ενώ αγνοούν το ευρύτερο οικολογικό τους αποτύπωμα. Για παράδειγμα, μια εταιρεία μπορεί να προωθεί τη μειωμένη χρήση αντιβιοτικών αλλά να υποβαθμίζει άλλα σημαντικά ζητήματα, όπως η ρύπανση, η καταστροφή των βιότοπων ή η εξάλειψη της βιοποικιλότητας. Αυτή η χειραγώγηση όχι μόνο παραπλανά το καταναλωτικό κοινό, αλλά υπονομεύει οποιαδήποτε σχέση εμπιστοσύνης και επιβραδύνει την πραγματική πρόοδο προς τη βιωσιμότητα.

Το Greenwashing στην ιχθυοκαλλιέργεια.

Η βιομηχανία υδατοκαλλιέργειας, ιδίως η εκτροφή σολομού, έχει αντιμετωπίσει έντονη κριτική για τις τακτικές «πράσινου ξεπλύματος» που εφαρμόζει. Οι εταιρείες χρησιμοποιούν συχνά στρατηγικές όπως επιλεκτική παρουσίαση δεδομένων, ασαφείς πιστοποιήσεις και παραπλανητικούς όρους του τύπου «φυσική εκτροφή » για να δημιουργήσουν μια πιο πράσινη εικόνα. Οι τακτικές αυτές συγκαλύπτουν τις σημαντικές οικολογικές προκλήσεις της ιχθυοκαλλιέργειας, συμπεριλαμβανομένης της ρύπανσης από απόβλητα, της εξάπλωσης ασθενειών στους πληθυσμούς άγριων ψαριών και της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων.

Μια κοινή τακτική είναι η χρήση πιστοποιήσεων και οικολογικών ετικετών. Ενώ τα προγράμματα αυτά υπονοούν την τήρηση αυστηρών περιβαλλοντικών προτύπων, η πραγματικότητα είναι συχνά λιγότερο αυστηρή. Τα πρότυπα διαφέρουν μεταξύ τους σε μεγάλο βαθμό και ορισμένες πιστοποιήσεις επικεντρώνονται μόνο στη στοιχειώδη συμμόρφωση με τους τοπικούς νόμους και όχι στον ολοκληρωμένο οικολογικό αντίκτυπο. Για παράδειγμα, η ευρέως διαδεδομένη πιστοποίηση «Βέλτιστες Πρακτικές Υδατοκαλλιέργειας» (BAP) έχει δεχθεί κριτική για την έλλειψη διαφάνειας και τις αδύναμες μετρήσεις επιδόσεων, αποτυγχάνοντας να εξετάσει ζητήματα όπως οι ασθένειες, τα παρασιτοκτόνα και η καταστροφή της βιοποικιλότητας.

Ο όρος «φυσική εκτροφή» αποτελεί την επιτομή του greenwashing στην ιχθυοκαλλιέργεια. Αυτή η οξύμωρη έννοια υπονοεί ότι τα εκτρεφόμενα ψάρια εκτρέφονται σε συνθήκες που μιμούνται τα φυσικά τους οικοσυστήματα. Στην πραγματικότητα, τα εκτρεφόμενα ψάρια περιορίζονται σε τεχνητά κλουβιά, τρέφονται με ελεγχόμενες δίαιτες και υποβάλλονται σε συνθήκες υπερπληθυσμού που οδηγούν σε στρες και ασθένειες. Η ετικέτα θολώνει σκόπιμα τα όρια μεταξύ εκτρεφόμενων και άγριων ψαριών, παραπλανώντας τους/τις καταναλωτές/-ριες να νομίζουν ότι αγοράζουν ένα βιώσιμο και βιολογικό προϊόν. Επιπλέον, τα «άγρια εκτρεφόμενα» ψάρια έχουν συχνά αλλοιωμένο διατροφικό προφίλ λόγω της τροφής τους, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει σόγια ή καλαμπόκι, σε αντίθεση με τη φυσική διατροφή των άγριων ψαριών.

Επιπλέον, οι εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας αποσπούν την προσοχή του κοινού από την τοπική οικολογική καταστροφή, προωθώντας αντισταθμιστικές πρακτικές, όπως η φύτευση μαγκρόβιων δασών ή τα δικαιώματα εκπομπών ρύπων. Ενώ αυτές οι πρωτοβουλίες ακούγονται θετικές, αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν άμεσα ζητήματα όπως η ρύπανση των υδάτων και η καταστροφή των οικοσυστημάτων που προκαλούνται από τις δραστηριότητες των ιχθυοτροφείων. Με παρόμοιο τρόπο, οι εταιρείες δίνουν συχνά έμφαση στην κοινωνική ευθύνη, για παράδειγμα τονίζουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας ή την επισιτιστική ασφάλεια, για να αποπροσανατολίσουν την προσοχή από την περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Η αξία της λογοδοσίας.

Νωρίτερα φέτος, η Καθετή μαζί με άλλες 75 περιβαλλοντικές και τοπικές οργανώσεις υπέγραψαν ανοιχτή επιστολή προς την Global Seafood Alliance (GSA). Η επιστολή αυτή αμφισβήτησε τις πιστοποιήσεις υδατοκαλλιέργειας σολομού της GSA, παρουσιάζοντάς τες ως ανεπαρκείς και παραπλανητικές. Τόνισε την αποτυχία των πιστοποιήσεων, όπως η «Βέλτιστες Πρακτικές Υδατοκαλλιέργειας», να επιβάλλουν ουσιαστικές δικλείδες ασφαλείας, όπως ο περιορισμός των ασθενειών, η διαχείριση των αποβλήτων και η παρακολούθηση της ποιότητας των υδάτων.

Μέσω αυτής και πολλών άλλων πρωτοβουλιών, η Καθετή επιθυμεί να συμβάλει στις ενέργειες που προωθούν την ουσιαστική προστασία του περιβάλλοντος. Τέτοιες δράσεις είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση του greenwashing, καθώς απαιτούν από τις βιομηχανίες να λογοδοτήσουν και, ταυτόχρονα, δίνουν στους καταναλωτές/-ριες τη δυνατότητα να αποφασίζουν τεκμηριωμένα.

Το φως στον ορίζοντα.

Το greenwashing στην ιχθυοκαλλιέργεια παραπλανά το καταναλωτικό κοινό, κάνοντάς το να πιστεύει ότι τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας είναι μια βιώσιμη επιλογή, ενώ παράλληλα αποκρύπτεται το σημαντικό οικολογικό κόστος. Οι προσπάθειες για συνηγορία και ενημέρωση διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην αποκάλυψη αυτών των πρακτικών, στην απόδοση ευθυνών προς τις βιομηχανίες και στην καθιέρωση αυστηρών και διάφανων προτύπων. Το ενημερωμένο καταναλωτικό κοινό, εφοδιασμένο με έγκυρες πληροφορίες, είναι σε καλύτερη θέση να κάνει επιλογές που ανταποκρίνονται στην πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη. Με την ανάδειξη της αλήθειας, μπορούμε να προστατέψουμε τους ωκεανούς μας και τις κοινότητές μας.