Περί «νομιμότητας» και νομιμότητας των απ' ευθείας αναθέσεων.

Σε προηγούμενη μας ανάρτηση (δείτε εδώ) σχετικά με το ύψος των απ' ευθείας αναθέσεων της δημοτικής αρχής για το δεύτερο έτος της θητείας της, πήραμε ένα ανώνυμο σχόλιο - ερώτημα το οποίο ήταν το εξής: «Αυτό φίλε μπλόκερ είναι νόμιμο ή παράνομο?»

Θα απαντήσουμε λοιπόν σε αυτό το ερώτημα, επειδή γνωρίζουμε ότι την ίδια απλοϊκή επιχειρηματολογία χρησιμοποιούν οι αξιωματούχοι της δημοτικής αρχής για να αντικρούσουν την κριτική που τους ασκείται στο συγκεκριμένο θέμα, η οποία επιχειρηματολογία ακούγεται πειστική για τους απλούς δημότες και πιάνει, αλλά συγνώμη ο επιεικέστερος χαρακτηρισμός που μπορούμε να δώσουμε σε αυτό το επιχείρημα, είναι αυτός του πολύ απλοϊκού έως γελοίου.

1. H κατ’ εξαίρεση διαδικασία της απ' ευθείας ανάθεσης, σαφώς προβλέπεται από την νομοθεσία, άρθρο 72 του Ν. 3852/2010, και λέει ότι η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου, μπορεί «…ν’ αποφασίζει αιτιολογημένα και για τις περιπτώσεις απευθείας ανάθεσης προμηθειών, παροχής υπηρεσιών, εκπόνησης μελετών κι εκτέλεσης έργων σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις». Εμείς λοιπόν πολύ απλά θέτουμε σειρά ερωτημάτων. Οι απ' ευθείας αναθέσεις στον Δήμο μας είναι εξαίρεση ή κανόνας; Τα επίσημα στοιχεία απαντάν καθαρά σε αυτό και είναι διαθέσιμα από το ΔΙΑΥΓΕΙΑ στον καθένα. Σχεδόν όλα τα χρήματα που κίνησε ο Δήμος μας για έργα, μελέτες και προμήθειες έγιναν με την μέθοδο της απ' ευθείας ανάθεσης. Εφαρμόζονται σε εξαιρετικά επείγουσες περιπτώσεις όπως λέει ο νόμος; Τα επίσημα στοιχεία και πάλι απαντάνε. Είναι επείγουσα περίπτωση ότι κάθε Άνοιξη τα χόρτα μεγαλώνουν και πρέπει να κοπούν ή αυτό είναι γνωστό; Ότι τα οχήματα του Δήμου ασφαλίζονται κάθε χρόνο; Ότι τα σχολεία ανοίγουν το Σεπτέμβριο; Ότι αρχές Φθινοπώρου έχουμε έντονες βροχοπτώσεις και άρα πρέπει να καθαριστούν φρεάτια, ρέματα και χείμαρροι; Ότι εν όψει καλοκαιρινής σαιζόν καθαρίζονται παραλίες και χερσαίες ζώνες λιμανιών; Ότι για να λειτουργήσει κάθε χρόνο η ύδρευση και ο ηλεκτροφωτισμός απαιτούνται αναλώσιμα; Μην πούμε άλλα. Τα ξέρετε. Τι συμβαίνει λοιπόν και ο Δήμος Ξηρομέρου σε μόνιμη βάση επείγεται; Θυμίζουμε επιπλέον ότι ο νόμος  δεν επιτρέπει τις λεγόμενες κατατμήσεις έργων (χωρισμός σε τμήματα), ώστε να φτάσουν στο ποσό που επιτρέπεται η απ' ευθείας ανάθεση. Εκείνος που προβαίνει σε κάτι τέτοιο, διαπράττει αδίκημα κακουργηματικό που ισοδυναμεί με υπεξαίρεση χρημάτων κι άλλα βαριά παραπτώματα.
2. Επίσης απαντάμε στην επιχειρηματολογία του αρχικού ερωτήματος με τα εξής δύο ερωτήματα: Οι εικονικές (μαϊμού) απ' ευθείας αναθέσεις είναι νόμιμες; Οι υπερτιμολογημένες απ' ευθείας αναθέσεις είναι νόμιμες; Για εμάς εδώ είναι κυρίως το μεγάλο πρόβλημα και εδώ έχουμε τις μεγάλες ενστάσεις μας και όχι αυτή καθ' αυτή η διαδικασία των απ' ευθείας αναθέσεων.
3. Επιπρόσθετα ρωτάμε πως γίνεται να έχουμε απ' ευθείας αναθέσεις στο ύψος, σχεδόν ακριβώς, των προϋπολογισθέντων ποσών. Δηλαδή για να το καταλάβουν και οι δημότες αναφέρουμε ένα απλό πραγματικό φετινό παράδειγμα. Πως γίνεται το Δεκέμβριο να προϋπολογίζεις ποσό 24.600 € για καθαρισμό Νεκροταφείων και τον Ιούνιο να το κάνεις απ' ευθείας ανάθεση με ποσό 24.559,44 €!!! Να σας ενημερώσουμε ότι τα ποσά που προβλέπονται στα έξοδα των προϋπολογισμών, είναι κατά κάποιο τρόπο λίγο αυθαίρετα, μιας και δεν συνοδεύονται από ανάλογη τεχνική μελέτη και μπαίνουν και κατ' ένα τρόπο και λίγο εμπειρικά. Πως γίνεται λοιπόν μετά από μήνες να έρχεται μία απ' ευθείας ανάθεση που να κουμπώνει επάνω στην πρόβλεψη του προϋπολογισμού είναι ένα παράδοξο. Πρόσκληση ενδιαφερομένων γίνεται; Γνωστοποίηση γίνεται; Διαπραγμάτευση του τιμήματος γίνεται; Εμείς διαβάζοντας τις απ' ευθείας αναθέσεις, βλέπουμε σχεδόν σε όλες το όνομα του αναδόχου, το ποσό και τίποτα άλλο.

Για να κλείσουμε το θέμα των απ' ευθείας αναθέσεων η δική μας γνώμη είναι ότι αυτό που ενοχλεί είναι ότι αποτελούν τον κανόνα στο Δήμο Ξηρομέρου και επειδή είναι εξ ορισμού αδιαφανής διαδικασία, καλό θα είναι να περιοριστεί το εύρος χρήσης τους και να επιλεγεί να ακολουθείται κατά κανόνα η μέθοδος των ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΑΔΙΑΒΛΗΤΩΝ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΩΝ (ως γνωστό υπάρχουν και οι στημένοι).

Επίσης όταν χρησιμοποιούνται οι απ' ευθείας αναθέσεις, καλό θα είναι να υπάρχει πρωτύτερα ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του Δήμου για το αντικείμενο που πρόκειται να εκτελεστεί με απ' ευθείας ανάθεση, έτσι ώστε να προκύψουν τουλάχιστον 2 προσφορές από αναδόχους. Δηλαδή με λίγα λόγια να γίνεται γνωστοποίηση, πρόσκληση ενδιαφερομένων και το σημαντικότερο, πραγματική διαπραγμάτευση, όπως κάνουμε όλοι στην διαχείριση των οικονομικών του σπιτιού μας, όταν θέλουμε να κάνουμε μία εργασία ή μία προμήθεια.

Εννοείται ότι οι επιλεκτικές προτιμήσεις αναδόχων πρέπει να λάβουν τέλος και όλοι οι εργολάβοι και οι προμηθευτές να μπουν ανοικτά στο παιχνίδι των προμηθειών, παροχής υπηρεσιών, εκπόνησης μελετών κι εκτέλεσης έργων, χωρίς αποκλεισμούς με παιδιά και αποπαίδια, με αρεστούς και μη αρεστούς. Πρέπει να μπει τέλος στους ημέτερους, το οποίο είναι ένα φαινόμενο διαχρονικό και όχι μόνο της παρούσας δημοτικής αρχής.

Ο Δήμος πρέπει να ορίσει τους κανόνες και να είναι γνωστοί σε όλους. Ναι να στηριχτούν οι τοπικοί εργολάβοι συμφωνούμε. Προσωπικά δεν έχουμε τίποτα με τους τοπικούς εργολάβους τους οποίους παρεμπιπτόντως ούτε εξ όψεως γνωρίζουμε, αλλά ο Δήμος να πάρει πραγματικό και μετρήσιμο έργο και οι τοπικοί εργολάβοι να πάρουν την εύλογη αμοιβή, δηλαδή να κερδίσουν και τα δύο μέρη.

Επίσης όλοι οι δημοτικοί σύμβουλοι, οι Επιτροπές Παραλαβής και οι Πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων, έχουν ατομική ευθύνη να εμποδίζουν και να αποτρέπουν να συμβαίνουν μη σύννομα πράγματα που πέφτουν στην αντίληψη τους με ιδιαίτερη προσοχή στις εικονικές και φανερά υπερτιμολογημένες αναθέσεις. Θυμίζουμε σε κάποιους, ότι υπάρχει και το ΟΧΙ δεν υπογράφω.

Εμείς έχουμε διαμορφώσει την πεποίθηση, παρακολουθώντας την οικονομική διαχείριση του Δήμου, ότι τα λεφτά των δημοτών δεν πιάνουν τόπο και αυτό δεν συμβαίνει μόνο με αυτή την δημοτική αρχή, αλλά συνέβαινε και με την προηγούμενη, αλλά και στον τέως Δήμο Αλυζίας.

Αν αυτό δεν αλλάξει δραστικά, ο Δήμος Ξηρομέρου θα μοιάζει με τρύπιο τενεκέ που χάνει από παντού και τα λίγα χρήματα των δημοτών δεν αξιοποιούνται και αυτά. Έτσι δεν υπάρχει περίπτωση να δούμε άσπρη μέρα στον ταλαίπωρο Δήμο μας.

Γνωρίζουμε και αντιλαμβανόμαστε ότι για να λειτουργήσει επαρκώς ένας Δήμος μικρός σαν τον δικό μας, χρειάζονται οι απ' ευθείας αναθέσεις, δεν λέμε το αντίθετο. Αυτό που θα πρέπει να εξασφαλίσει ο Δήμος είναι την διαφάνεια τους και μπορεί να το πράξει σχετικά εύκολα.