Της Παρασκευής Σιδερά-Λύτρα.
(τ. δημοδιδασκάλισσα στην Κανδήλα).
Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, και πολλές νοικοκυρές κάνουν σκέψεις για την προμήθεια της γαλοπούλας τους και τον τρόπο του μαγειρέματός της. Θα την αγοράσουν βέβαια έτοιμη, καθαρισμένη από τον κρεοπώλη τους ή από το ... σούπερ - μάρκετ. Σήμερα υπάρχουν κατ᾽ αναλογίαν προς τα ορνιθοτροφεία και ... γαλοτροφεία, αν θα μπορούσε να τα ονομάσει κανείς έτσι. Παλιότερα η εκτροφή της γαλοπούλας ήταν ατομική – οικογενειακή – υπόθεση του καθενός.
Στο χωριό μας για τα Χριστούγεννα η γαλοπούλα ως χριστουγεννιάτικο φαγητό μας ήταν άγνωστη (υπήρχε το γουρούνι που τρέφονταν σε κάθε σπίτι – αρνί τη Λαμπρή, γουρούνι τα Χριστούγεννα). Εν τούτοις τρέφονταν γάλοι και γαλοπούλες (γαλιά), για να πουληθούν μέσω των εμπόρων στον Μύτικα και να φτάσουν με το καράβι ως τον Πειραιά. Ναι, στην Κανδήλα τρέφονταν πολλά γαλιά. Μερικές οικογένειες είχαν μικρά κοπάδια.
Τα γαλιά όμως δεν μπορούσες να τα φυλακίσεις σε κοτέτσι, και ούτε μπορούσαν να αρκεσθούν στα λίγα σκύβαλα που θα τους έριχνες στην αυλή. Χρειάζονταν απλοχωριά και βοσκή· πράγμα που ήταν συνυφασμένο με φύλαξη. Κάθε πρωί το κοπαδάκι των γαλιών έπρεπε να οδηγηθεί στον κάμπο. Και η φύλαξη και η οδήγηση στη βοσκή ανήκε στα καθήκοντα των παιδιών της οικογένειας, μικρότερων ή μεγαλύτερων. Ήταν μια ειδυλλιακή εικόνα το κοπαδάκι των γαλιών: Μπροστά τα γαλιά και δίπλα τους το γαλοβοσκόπουλο με ένα μακρύ καλάμι στο χέρι για να τα κατευθύνει στον σωστό δρόμο – το μουσικό γλου-γλου τους, συνοδευτικό του βήματος. Και το βραδάκι η ίδια ειδυλλιακή επιστροφή.
Πόσοι, αργότερα σε άλλους τομείς διακριθέντες, άνδρες απ᾽ το χωριό, που δεν ζουν πλέον, δεν θα είχαν να αναφέρουν στη βιογραφία τους, ότι στην υπηρεσία της οικογένειας ως παιδιά ήταν οι ίδιοι φύλακες γαλιών. Ανάμεσά τους και ο αγαπημένος μου φύλακας. ! – Φυλάγοντας τα γαλιά του, διάβαζε τα πεταμένα στον κάμπο βιβλία (Αχιλλεύς και Θέτις....).
Πολλά μου θύμισες,Βούλα, με τα κοπάδια των "Γαλιών"και των "Γουρουνιών"που έτρεφαν σχεδόν όλες οι οικογένειες του χωριού μας.Ειδικά τα μεταπολεμικά χρόνια,που η φτώχεια ειχε γίνει μάστιγα στην περιοχή μας,όπως γενικά σε όλη την Ελλάδα. Εκείνο όμως που μου ζωντάνεψε τη μνήμη ήταν τα "Γαλιά". Μου έφερες στο νου μου το ωραιότερο και γοητευτικότερο Θέαμα που είδα και αποκόμισα στην παιδική μου εκείνη ηλικία. Τα "Γαλια",παρ'ότι ηταν και είναι "δρομικά", δηλαδή δεν πετουν εύκολα,όταν βρίσκονται σε συνθήκες υποχρεωτικής πτήσης,γίνονται τα ταχύτερα πετούμενα πουλιά. Για να γίνει το πέταγμα αυτό,πρέοει τα "γαλιά" να βρεθούν σ'ένα υψηλό σημειο, όπως της "Κουκουβάγιας"και να βρεθούν στο κενό α π ό τ ο μ α,διότι να σηκωθούν μόνα τους απ'το έδαφος είναι αδύνατον. Οι εκτροφείς,ειδικά της Άνω Κανδήλας,είχαν βρεί την πατέντα να οδηγούν το κοπάδι στην κορυφή της "Κουκουβάγιας"και από εκεί πιέζοντάς τα να πετάξουν,μόλις απογειωνόταν το πρώτο,ακολουθούσαν σιγά σιγά όλα και σχημάτιζαν ένα σύννεφο πουλιών,που πετούσαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα.Περνούσαν πάνω απ'το χωριό και προσγειώνονταν στην περιοχή "Αμπέλια". Αυτό το θέαμα χαράχτηκε μέσα μου και μου φαίνεται ότι το βλέπω αυτή τη στιγμή όπως τότε. Αυτό γινόταν όταν έπρεπε να τα μεταφέρουν από εκείνες τις πλαγιές,σε άλλη βοσκή στον κάμπο.Για να μεταφερθούν όμως με το "καλάμι",χρειαζόταν πολύς κόπος και χρόνος. Το σκηνικό αυτό το απόλαυσα και απ'το χωριό,βλέποντάς τα να πετούν ψηλά και στην κορυφή της "Κουκουβάγιας" που ξέραμε πότε θα γινόταν η απογείωση και θα "παίρνανε φτερό". Μετά οι Γαλοτρόφοι τρέχανε να τα "σμάσνι".
ΑπάντησηΔιαγραφή