Κάλαμος: Παράδεισος τσέπης.

Πηγή: http://www.in2life.gr

Ανάμεσα στις αιτωλοακαρνανικές ακτές και τη Λευκάδα, ένα νησάκι χωρά σε μία στάλα γης όλη την ομορφιά του Ιονίου. Τιρκουάζ νερά, καταπράσινα πευκοδάση και γραφικά χωριουδάκια περιμένουν τους λίγους υπομονετικούς που θα αφήσουν το αυτοκίνητο απέναντι και θα έρθουν να το εξερευνήσουν.

Της Ηρώς Κουνάδη.

«Πού πάτε έτσι τρέχοντας, λες και θα σας δαγκάσω; Ελάτε εδώ. Πάρτε σύκα. Από πού είστε;». Ο κύριος με το ψάθινο καπέλο που μας προσκαλεί στη σκιερή αυλή του μοιάζει πενηντάρης. Είναι εβδομήντα δύο, μας λέει, και δυσκολευόμαστε να τον πιστέψουμε. Η ώρα είναι τέσσερις το καταμεσήμερο, οι ανηφόρες του Καλάμου εξουθενωτικές, αλλά τα σύκα τα πιο γλυκά του κόσμου. Σε κάνουν να τα ξεχνάς όλα. Πότε ήταν η τελευταία φορά που κάποιος με κέρασε σύκα;

Επίσης, πότε ήταν η τελευταία φορά που βρέθηκα σε νησί χωρίς σχεδόν καθόλου αυτοκίνητα; Που σκαρφάλωσα ανηφόρα το καταμεσήμερο; Που με καλησπέρισαν όσοι συνάντησα στον δρόμο; Που περπάτησα σαράντα λεπτά με σαράντα βαθμούς υπό σκιάν για να πάω στην παραλία και δεν με πείραξε καθόλου;

Ο Κάλαμος σε βάζει να αναμετρηθείς με τη μνήμη σου, με τις αντοχές σου, και με όλα εκείνα που θεωρείς δεδομένα, χωρίς να είναι. Η σκιά –ή μήπως η γνήσια, αυθόρμητη φιλοξενία;– κάνει τα φρεσκοκομμένα από το δέντρο σύκα να ωχριούν μπροστά στην υψηλή γαστρονομία. Οι απότομες ανηφόρες του νησιού κάνουν όσους επιχειρούν λαχανιασμένοι να τις ανέβουν να βλέπουν για Rolls Royce την καρότσα του Πάνου, ο οποίος φορτώνει στο αγροτικό αυτοκίνητο της κοινότητας τους λιγοστούς επισκέπτες του νησιού και τα μπαγκάζια τους για να τους μεταφέρει σε χωριά και παραλίες. Κι η στοιχειώδης ηλεκτροδότηση του νησιού κάνει τον νυχτερινό ουρανό να λαμπυρίζει από εκατομμύρια αστέρια. 

Έλα να πάμε στο νησί.

Το καΐκι από τον Μύτικα της Αιτωλοακαρνανίας περνά στον Κάλαμο τρεις φορές την ημέρα –πρωί, μεσημέρι και απόγευμα. Μεταφέρει λίγους επισκέπτες, ελάχιστους ξένους τουρίστες, κι αμέτρητες προμήθειες για τα καφενεία, τα mini market και το ταβερνάκι του νησιού. Κιβώτια με χαρτοπετσέτες, συσκευασίες εμφιαλωμένου νερού, πολύχρωμα καφάσια με μπύρες κι αναψυκτικά γεμίζουν την πλώρη μετά από ένα μισάωρο φορτωτικών διαδικασιών, και το καΐκι ξεκινά. Τα αυτοκίνητα, εννοείται, έχουν μείνει στο λιμανάκι του Μύτικα.

Πέντε λεπτά αργότερα, οι ψηλές κορυφές του νησιού μαγνητίζουν το βλέμμα. Φουντωτά πεύκα κατηφορίζουν από τα 800 περίπου μέτρα την πλαγιά που βουτά απότομα σε ένα εκτυφλωτικό, ιόνιο τιρκουάζ. Κοιτώντας το από τις ακαρνανικές ακτές, το νησί μοιάζει ακατοίκητο. Οι δυο μικροί οικισμοί του, ο Κάλαμος και η Επισκοπή, είναι κρυμμένοι στην πίσω πλευρά του, κάτω από πυκνή βλάστηση και κόκκινες κεραμιδοσκεπές.

Καθώς το καΐκι πλησιάζει στο μεγαλύτερο χωριό, τον Κάλαμο, το μικρό λιμανάκι πλημμυρίζει με κόσμο που έρχεται να το υποδεχτεί. Λογικό: οι περισσότεροι επισκέπτες του νησιού είναι συγγενείς και φίλοι των περίπου πεντακοσίων μόνιμων κατοίκων του. Οι υπόλοιποι, έχουν πληροφορηθεί μάλλον τυχαία την ύπαρξή του, από διηγήσεις γνωστών που μιλούν για ένα λιλιπούτειο νησάκι κάτω από την Λευκάδα, το οποίο έτυχε κι αυτοί να ανακαλύψουν είτε πλέοντας με κάποιο από τα ιστιοφόρα και τα ταχύπλοα που γεμίζουν τη μικρή μαρίνα του νησιού, είτε βολτάροντας ένα απόγευμα στον Μύτικα την ώρα που φόρτωναν το καΐκι.

Ο Πάνος έχει παρκάρει το αγροτικό της κοινότητας μες στη μέση του δρόμου –προφανώς δεν ενοχλεί κανέναν, αφού άλλα αυτοκίνητα δεν υπάρχουν– και περιμένει τους επιβάτες του καϊκιού να σκαρφαλώσουν στην καρότσα, η οποία γεμίζει με την ταχύτητα του φωτός. «Να γυρίσεις να πάρεις και τα παιδιά, να μην τ’ αφήσεις να περπατάνε» του λέει μια κυρία πριν απομακρυνθεί. Μια ώρα αργότερα, ο ασυνήθιστος για το νησί θόρυβος της μηχανής του ακούγεται από μακριά.

Βουτιές σε πρασινογάλαζα νερά.

Η πρώτη παραλία που ερωτεύονται όσοι φτάνουν στον Κάλαμο πεζοί –και όχι με κάποιου είδους πλεούμενο– είναι η Μυρτιά(φωτό, δεξιά). Περί τα σαράντα λεπτά περπάτημα από το χωριό, στο τέλος μιας απότομης, χωμάτινης κατηφόρας, με καταπράσινα πεύκα να αγγίζουν σχεδόν τα τιρκουάζ νερά της και κατάλευκα βότσαλα να λάμπουν κάτω από τον ήλιο, η Μυρτιά είναι από μόνη της λόγος για να επιβιβαστείς στο καϊκάκι από τον Μύτικα.

Τα νερά είναι κρυστάλλινα τιρκουάζ, τα πεύκα που την καδράρουν σκαρφαλώνουν τις απότομες πλαγιές γα να καταλήξουν στις ψηλές κορυφές που φυλούν τα νώτα της, και η σκιά τους παρέχει την κατάλληλη στέγη για τους λίγους κατασκηνωτές οι οποίοι μαγεύτηκαν τόσο από την ομορφιά της που θέλησαν να την κάνουν –έστω, προσωρινά– σπίτι τους.

Γεγονός το οποίο συντελεί στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον που θα παρουσίαζε η Μυρτιά ως μικρογραφία κοινότητας για έναν κοινωνιολόγο: ελεύθεροι κατασκηνωτές, ντόπιες οικογένειες με πιτσιρίκια, Ιταλοί σκαφάτοι με ταχύπλοα του είδους εκείνου που φέρνει το χέρι του ανυποψίαστου λουόμενου σκίαστρο στο μέτωπο, όλοι τηρούν έναν κώδικα συνύπαρξης που δύσκολα συναντάς αλλού. Κανείς δε δείχνει να ενοχλείται ή να μη νιώθει άνετα με την παρουσία του άλλου.

Προσβάσιμη οδικώς –από τον δρόμο που ενώνει τους δύο οικισμούς του νησιού, Κάλαμο και Επισκοπή– είναι και η μικρούλα, επίσης πνιγμένη στα πεύκα, παραλία του Αγίου Κωνσταντίνου. Το μικρό πέτρινο εκκλησάκι με τα κεραμίδια που την στολίζει είναι αφιερωμένο στον άγνωστο στους μη παροικούντες το Ιόνιο Άγιο Δονάτο. Στην άλλη πλευρά του νησιού, δέκα περίπου λεπτά από το χωριό, η παραλία της Αγριαπιδιάς είναι επίσης στρωμένη με λευκά βότσαλα, τα οποία καταλήγουν σε τιρκουάζ, διάφανα νερά.

Αν είστε από τους τυχερούς που διαθέτουν ιδιωτικό πλεούμενο, σημειώστε επίσης τις πανέμορφες, δυτικές παραλίες του Κέδρου, των Κήπων και του Τράχηλου. Εάν δεν διαθέτετε σκάφος, με λίγη παραπάνω πεζοπορία θα φτάσετε στους Πεύκους, τον Μύλο, τη Δάφνη και το Κεφάλι.

To sightseeing ημών το επιούσιο. 

Ο δρόμος που ενώνει τα δύο χωριά, Κάλαμο και Επισκοπή, διασχίζει το εντυπωσιακό πευκοδάσος του νησιού, το οποίο παρέχει άφθονη σκιά στους πεζοπόρους που επιχειρούν τη μιάμισης περίπου ώρας διαδρομή. Το σχεδόν ερειπωμένο κάστρο, το οποίο θα συναντήσετε περί τα είκοσι λεπτά από την Επισκοπή, το οποίοι οι ντόπιοι ονομάζουν Καστρομονάστηρο, έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα αναστήλωσης, το οποίο παραμένει προς το παρόν... σχέδιο. Ακριβώς δίπλα του, το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου χρονολογείται από το 1854.

Το καταπράσινο δάσος που σκεπάζει το νησί αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατά του. Εκτός από τα πανταχού παρόντα πεύκα, τη συμφωνία σε πράσινο ματζόρε συμπληρώνουν ελιές, αμυγδαλιές, κυπαρίσσια και χρυσόξυλα, ένα ιδιαίτερο δέντρο τα ψηλότερα κλαδιά του οποίου καταλήγουν σε σχηματισμούς που μοιάζουν με λευκά και κόκκινα ξύλινα λουλούδια.

Το χωριό.

Πέτρινα σπιτάκια με περίτεχνα, σφυρήλατα κάγκελα στα μπαλκόνια και κόκκινες κεραμιδοσκεπές συνθέτουν το μικρό χωριό και λιμάνι του νησιού, τον Κάλαμο. Τα στενά δρομάκια του ανηφορίζουν προς τις επάνω, ήσυχες –ακόμη πιο ήσυχες, επί το ορθότερο– γειτονιές, στις οποίες συγκεντρώνονται οι ομορφότερες, σκιερές αυλές από τις οποίες ξεπροβάλλουν φούξια βουκαμβίλιες.

Η προκυμαία μπροστά στο μικρό λιμανάκι συγκεντρώνει το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνικής ζωής του νησιού. Το παραδοσιακό καφενείο βγάζει τραπεζάκια στην πλατεία, κάτω από τον γιγάντιο πλάτανο, και σερβίρει ελληνικό καφέ, δροσερό παγωτό και σνακ σε ντόπιους κι επισκέπτες, που γίνονται όλοι μια παρέα κάθε φορά που ένα ακόμη εντυπωσιακό γιοτ έρχεται να δέσει στη μικρή μαρίνα. «Τι μηχανή φοράει;», «πόσο λες να έχει;», «ξέρεις τι τεκμήριο έχει αυτό;» είναι οι συζητήσεις που ακούγονται συχνότερα εδώ.

Δύο ακόμη café, σε πιο μοντέρνο ύφος, που σερβίρουν και ποτό με το που πάρει να σκοτεινιάζει, η κρεπερί της Άννας στην άκρη της προκυμαίας και το ταβερνάκι του Γιώργου –George’s, γράφει η ταμπέλα του– που σερβίρει σπιτικά μαγειρευτά, ζουμερή σχάρα και ολόφρεσκα θαλασσινά, σε τιμές που κυμαίνονται στα 15-30 ευρώ το άτομο, αναλόγως αν παραγγείλετε κρέας ή ψάρι, συμπληρώνουν την εικόνα.

«Οι παλιοί έλεγαν πως ο θεός έφτιαξε τον Κάλαμο, για την περίπτωση που χρειαστεί να έρθει καμιά φορά στη γη, να έχει κάπου να μείνει» μου είπε ο παππούς με το ψάθινο καπέλο, εκείνο το μεσημέρι κάτω από τον ίσκιο της συκιάς του. Το βράδυ, σε μια παραλία που φωτιζόταν από εκατομμύρια αστέρια, αυτός ο ισχυρισμός έμοιαζε εντελώς αληθινός. Ακόμη και αν το υπόλοιπο σύμπαν φτιάχτηκε μόνο του. 

Πού θα μείνετε.

Αν δεν είστε φαν του ελεύθερου κάμπινγκ, κλείστε έγκαιρα, καθότι τα δωμάτια στο νησί είναι ελάχιστα, κι εξαντλούνται εν ριπή οφθαλμού. Μερικές από τις καλύτερες επιλογές, είναι τα studios της κ. Καρβούνη (τηλ.: 6974418258, 26460 91242) στο λιμάνι, τα δωμάτια της κ. Κανδηλιώτη (τηλ.: 26460 91234) και του κ. Πόρτολου (τηλ.: 26460 91415) στην Αγραπιδιά και το διαμέρισμα του κ. Κεραμίδα (τηλ.: 26460 91414) και του κ. Τριτσαρώλη (τηλ.: 26460 91444) στο χωριό. Κανένα από αυτά δεν ξεπερνά τα 50 ευρώ για το δίκλινο δωμάτιο. 

ΣΧΕΤΙΚΑ LINKS

Το επίσημο site της Κοινότητας Καλάμου